PERİŞÂNÎ, Molla Mehmet

(d. ? / ö. ?)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Molla Mehmet 19. yüzyılın son çeyreği ile 20. yüzyılın ilk yarısında Sivas'ın Merkez ilçesine bağlı Çongar köyünde yaşamıştır. Doğum tarihi hakkında kesin bilgi yoktur. Şiirlerinde Perişanî mahlasını kullanmıştır. Perişanî mahlasını o zamanın âlimlerinden sayılan Tahyurtlu Hacı Said Efendi kendisine vermiştir. Molla Mehmet'in babası Mustafa, aslen Çongar köyü yakınlarında yer alan Hanlı köyündendir. Çongar’a daha sonra göç etmiştir. Ömrü fakirlik içerisinde geçen Perişanî, anlatılanlara göre kişilik olarak saf ve temiz bir insandır. Nakşıbendi tarikatine intisab etmiş, ömrünün çoğunu oruç tutarak geçirmiştir. Onun bu durumu, hakkında çeşitli menkıbeler ortaya çıkmasına neden olmuş, halk onun keramet sahibi bir insan olduğuna inanmıştır (Pürlü 2002: 239). Doğduğu köy olan Çongar’da vefat eden Molla Mehmet’in mezarı da aynı köyde (Kaya 2009: 403) olup ne zaman öldüğü bilinmemektedir.

Perişanî'nin şiirlerini yazmış olduğu defteri oğlu tarafından ırmağa düşürülerek kaybedilmiştir. Bu sebeple ne yazık ki günümüze kadar birkaç şiiri ulaşabilmiştir. Bunlar; "Kıtlık Destanı" ve "İhtiyarlık Destanı"dır. Bazı şiirlerinin başkaları tarafından yazılmış olma ihtimali ile zamanla ortaya çıkabileceği ümit edilmektedir. Mevcut şiirlerine bakıldığında Perişanî'nin güçlü bir şair olduğu anlaşılmaktadır (Pürlü 2002: 239-242).

Kaynakça

Karakuş, Mesut (2002). Sivas Güney Köyü Halk Edebiyatı Örnekleri. Bitirme Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi. 

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şâirleri IV. Sivas: Önder Matbaacılık.

Pürlü, Kadir (2002). Sivas'ta İlbeyli Türkmenleri I. Sivas: Doğan Matbaacılık.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. DOĞAN KAYA - ARAŞ. GÖR. MURAT ÇİL
Yayın Tarihi: 05.03.2019
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Aşım Cakıpbekovd. 12 Ağustos 1935 - ö. 4 Haziran 1994Doğum YeriGörüntüle
2Cengiz Aytmatovd. 12 Aralık 1928 - ö. 10 Haziran 2008Doğum YeriGörüntüle
3(ELMACI) AHMED/AHMEDİ, Ahmetd. 1900 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Aşım Cakıpbekovd. 12 Ağustos 1935 - ö. 4 Haziran 1994Doğum YılıGörüntüle
5Cengiz Aytmatovd. 12 Aralık 1928 - ö. 10 Haziran 2008Doğum YılıGörüntüle
6(ELMACI) AHMED/AHMEDİ, Ahmetd. 1900 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Aşım Cakıpbekovd. 12 Ağustos 1935 - ö. 4 Haziran 1994Ölüm YılıGörüntüle
8Cengiz Aytmatovd. 12 Aralık 1928 - ö. 10 Haziran 2008Ölüm YılıGörüntüle
9(ELMACI) AHMED/AHMEDİ, Ahmetd. 1900 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Aşım Cakıpbekovd. 12 Ağustos 1935 - ö. 4 Haziran 1994MeslekGörüntüle
11Cengiz Aytmatovd. 12 Aralık 1928 - ö. 10 Haziran 2008MeslekGörüntüle
12(ELMACI) AHMED/AHMEDİ, Ahmetd. 1900 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Aşım Cakıpbekovd. 12 Ağustos 1935 - ö. 4 Haziran 1994Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Cengiz Aytmatovd. 12 Aralık 1928 - ö. 10 Haziran 2008Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15(ELMACI) AHMED/AHMEDİ, Ahmetd. 1900 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Aşım Cakıpbekovd. 12 Ağustos 1935 - ö. 4 Haziran 1994Madde AdıGörüntüle
17Cengiz Aytmatovd. 12 Aralık 1928 - ö. 10 Haziran 2008Madde AdıGörüntüle
18(ELMACI) AHMED/AHMEDİ, Ahmetd. 1900 - ö. ?Madde AdıGörüntüle