SABÛHÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

 Asıl adı Abdullah’tır. Karamanlıdır (Konya). Abdî-i Zarîf diye tanındı. Kanunî devri şairlerindendir. Mahlasını alış sebebini “Der-i meyhânede bulmış fütûhı / Kadeh-peymâ kuluñ ya‘ni Sabûhî” beytiyle zımnen açıklamıştır. Babası İran taraflarından Anadolu’ya gelen ailelerdendir. İstanbul kadısı iken vefat eden Hicrî mahlasıyla şiirler yazan Kara Çelebi’nin akrabasıdır. Medrese tahsilini bitirdikten sonra Kanunî Sulatan Süleyman’ın hocası Hayreddin Hoca’dan mülazım oldu. Kütahya ve Amasya’da müderrislik ve bazı Arap beldelerinde kadılık yaptı. Balbek kadısıyken öldü. Kaynaklarda ölüm tarihi zikredilmemektedir. Kâtibî mahlasıyla şiirler yazan Seydi Ali Çelebi ile çok yakın arkadaş idi. Öyle ki Âşık Çelebi’nin ifadesine göre nerede görev alırsa alsın sonunda dönüp geleceği yer “kardeşim” dediği Kâtibî’nin evi idi. Yine Âşık Çelebi, Konya’dan İstanbul’a gelen musikişinasların Sabûhî’nin sohbet ve işret meclislerine geldiklerini de ilginç bir not olarak kaydeder. Kanunî adına tertip edilmiş bir Divan’ı (Nüshası: Yapı ve Kredi Bankası kütüphanesi Nu. 15712) vardır. Âşık Çelebi müderrislik, kadılık gibi önemli görevlerde bulunan Sabûhî’nin sesi güzel, bir çok çalgıyı ustalıkla çalabilen, oldukça ünlü bir musikişinas olduğunu bildirmektedir. Yine Âşık Çelebi İstanbul’da “Zarîf” lakabıyla anılan dört kişiden bahsederek Sabûhî ve diğerlerinin vasıflarının uzun uzun anlatır. Hasan Çelebi’nin “Zerafet gereğidir diyerek şiire de vakit ayırmıştır.” tespiti dışında şair tezkirelerinde şiiri üzerinde değerlendirme bulunmamaktadır. Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde 18, Pervâne Bey Mecmuası’nda 23 adet şiiri yer almaktadır.

Kaynakça

  

Kaf-zâde Fâizî. Zübdetü’l-Eş’âr. Milli Kütüphane. Yz. A. 679. vr. 66a.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf.

Köksal, M. Fatih (2007). “Sabûhî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 7. Ankara: AKM Yay. 389.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat Nu. 406. vr. 23b, 79b, 82a.

Riyâzî, Riyâzü’ş-Şu’arâ, Süleymaniye Kütüphanesi. Es’ad Ef. Nu. 3871. vr. 69a.

“Sabûhî”(1990). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 389.

 Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83502/beyani----tezkiretus-suara.html [erişim tarihi: 20.03.2013]

Yaltkaya, Şerafettin ve Kilisli Rıfat Bilge (hzl.) (1971). Kâtip Çelebi, Keşf-el-Zunûn. İstanbul: MEB Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 28.10.2014
Güncelleme Tarihi: 29.10.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CELÂL, Yegân-zâde Celâl Efendid. ? - ö. 1611Doğum YeriGörüntüle
2CEMÂLÎ, Şeyh Cemâleddîn İshâk Efendid. ? - ö. 1526-27Doğum YeriGörüntüle
3ÇELİK OZAN, Murat Çelikd. 25.04.1952 - ö. 2010Doğum YeriGörüntüle
4CELÂL, Yegân-zâde Celâl Efendid. ? - ö. 1611Doğum YılıGörüntüle
5CEMÂLÎ, Şeyh Cemâleddîn İshâk Efendid. ? - ö. 1526-27Doğum YılıGörüntüle
6ÇELİK OZAN, Murat Çelikd. 25.04.1952 - ö. 2010Doğum YılıGörüntüle
7CELÂL, Yegân-zâde Celâl Efendid. ? - ö. 1611Ölüm YılıGörüntüle
8CEMÂLÎ, Şeyh Cemâleddîn İshâk Efendid. ? - ö. 1526-27Ölüm YılıGörüntüle
9ÇELİK OZAN, Murat Çelikd. 25.04.1952 - ö. 2010Ölüm YılıGörüntüle
10CELÂL, Yegân-zâde Celâl Efendid. ? - ö. 1611MeslekGörüntüle
11CEMÂLÎ, Şeyh Cemâleddîn İshâk Efendid. ? - ö. 1526-27MeslekGörüntüle
12ÇELİK OZAN, Murat Çelikd. 25.04.1952 - ö. 2010MeslekGörüntüle
13CELÂL, Yegân-zâde Celâl Efendid. ? - ö. 1611Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14CEMÂLÎ, Şeyh Cemâleddîn İshâk Efendid. ? - ö. 1526-27Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ÇELİK OZAN, Murat Çelikd. 25.04.1952 - ö. 2010Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CELÂL, Yegân-zâde Celâl Efendid. ? - ö. 1611Madde AdıGörüntüle
17CEMÂLÎ, Şeyh Cemâleddîn İshâk Efendid. ? - ö. 1526-27Madde AdıGörüntüle
18ÇELİK OZAN, Murat Çelikd. 25.04.1952 - ö. 2010Madde AdıGörüntüle