Madde Detay

Asıl adı Sâlih, mahlası Sa'dî'dir. 1200/1785-86 yılında doğdu. Aslen Musullu olan Selâm Yahyâ Ağa'nın oğludur. Sa'dî ilim ve fazilette son derece ileri gitti. 45 sene yaşadı. 1245/1829 yılında vefat etti.

Arapça, Farsça ve Türkçe pek çok şiiri vardır. Hatîbî'ye göre söz konusu dillerin önemli şairleri Sa'dî Sâlih Efendi'yi övmektedir. Hatîbî şairin 3 dilde de şiirlerini kaydetmiştir. Ayrıca Türkçe pek çok kaside, tahmis ve gazellerinin bulunduğunu belirtir. Hatîbî, 1243/1827 yılında Muhammed Efendi ile Mardin'e giderken Musul'a uğramış ve Sa'dî Sâlih Efendi ile görüşmüş ve daha sonra yazışmıştır (Akkuş 2008: 151-63).

Akkuş, Mehmet (hzl.) (2008). Hatîbî, Tezkîre-i Şu'arâ-yı Bağdâd. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay.

Hâkim’in Şiirine Tahmisi

Sanma gerdûn bir safâ-yı müft ihsân eylemiş

Handeye girye mukâbil vasla hicrân eylemiş

Gör ki çendân şâhı mülkünden peşîmân eylemiş

Her kimi kim devr-i gerdûn dehre sultân eylemiş

Âkıbet anı karîn-i kayd-ı hırmân eylemiş

İ'timâd itmez bu fânî âleme erbâb-ı dil

Kim degil kâbil bahâya bu serây-ı âb u gil

Ayn-ı ibretle nazar kıl gonce-veş ey dil açıl

Her yıkık kim var bu köhne deyr içinde şöyle bil

Bir Sikender mülküdür devr anı vîrân eylemiş

Ser-fürû kılmak gerek dehrin bu germ ü serdine

Hem-inân olmak bu deryânın da cezr ü meddine

Kimsenin haddi degil tîr-i kazânın redddine

Ol perî-rû kim nazar irmezdi anın haddine

Anı dehr-i bî-vefâ hâk ile yek-sân eylemiş

Sifle-perverdir hele çokdan berü bu dehr-i dûn

Sa’y ider erbâb-ı fazlı itmeye zâr u zebûn

Virse de revnak ider çün la'l bagrın sırf hûn

Sanma dânişmendedir meyl-i sipihr-i nîlgûn

Niçe dânâyı hamûl-ı bâr-ı nâdân eylemiş

Şöyle kurmuş bu nizâmı Hâlık-ı arz u semâ

Leyse fi 'l-imkâni ebda’ sırrı olmaz rû-nümâ

N'ola atsam çerha seng-i levmi Sa'dî dâimâ

Âdet olmuşdur ıtâb-ı çerh yoksa Hâkimâ

Hâlık-ı çerh hikmeti hükmünde pinhân eylemiş

(Akkuş, Mehmet (hzl.)(2008). Hatîbî, Tezkîre-i Şu'arâ-yı Bağdâd. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay. 153, 154.)