Madde Detay

Asıl adı Mehmet olup Esad-zâde Mehmet Efendi olarak anılır. Şeyhülislam Hoca Sadeddin Efendi’nin torunlarındandır. Nail Tuman, şairin künyesini Es‘ad-zâde Mehmed Safvetî Efendi bin Es‘ad-zâde Ârif Mehmed Efendi bin Şeyhülislam Es‘ad Mehmed Efendi Bin Şeyhülislam Hoca Sadedin Efendi şeklinde verir (Kurnaz vd. 2001: 562).  Öğrenimini tamamladıktan sonra  kadı ve müderris olarak görev yaptı. 1075/1664-65 yılında öldü. Mezarı Eyüp’tedir.

Safvetî’nin bilinen tek eseri divançesidir.   Bu eserde 5 Kaside, 96 Gazel, 3 Rubai ve 2 Kıta bulunmaktadır (Güzel 2018: 2).

17. yüzyıl biyografi kaynaklarında kendisinden söz edilen Safvetî  yeni nükteler ve mazmunlar bulan, söylenmedik hayallerle şiir yazan bir şair olarak tanımlanır. Dönemim edebi akımlarından Sebk-i Hindî tarzında şiirler yazan Safvetî,  dini içerikli şiirlere divançesinde yer vermemiştir (Güzel 2018: 4-5).  Safvetî’nin bazı şiirlerinde Nefî’nin etkisi görülmektedir (Güzel 2018: 5).

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim(hzl.)(1985). İsmâil Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyli Zübdeti'l-Eşèâr. Ankara: Gazi Ünv. Yay. 267.

Akbayar, Nuri - Seyit Ali Kahraman (hzl.)(1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmânî. C.V. İstanbul: Tarih Vakfı Yay. 48.

Coşkun, Ali Osman (2019). Seyrek-zâde Mehmet Âsım Zeyl-i Zübdetü’l-Eşâr. Ankara:  Kültür  Bakanlığı e-kitap. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/67153,zeyl-i-zubdetu39l-esarpdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 20.10.2020]

Güzel, Bilal(2018). Safvetî Mehmet Çelebi Dîvânçesi. Ankara: Kültür  Bakanlığı e-kitap. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/58910,safveti-mehmet-celebi-divancesipdf.pdf?0  [Erişim Tarihi: 20.10.2020]

Kurnaz, Cemal veM.Tatcı(hzl.)(2001). Mehmet Nâil Tuman,Tuhfe-i Nâilî. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay. 562.

Safvetî. Dîvân. Süleymaniye Ktp., Esad Efendi Ktp. Nu: 3517/5.

Yılmaz, Kaşif(Hzl.)(2001). Güftî ve Teşrîfâtü’ş-Şu’arâsı. Ankara: AKM Yay. 162-163.

Zavotçu, Gencay (hzl.) (2017).Rızâ Tezkiresi. Ankara: Kültür  Bakanlığı e-kitap. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/73320,riza-tezkiresi2020pdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 20.10.2020]

Yine çeşm-i siyehi mest-i mey-i nâz olmuş

Fitnede gamze-i şûrîdeye hem-râz olmuş

Hatt-ı la'l-i lebi hüsn-i ruhına hüccet iken

Fenn-i ihyâda 'aceb nüsha-i i'câz olmuş

Nüktede mülzem ider akl-ı Felâtûn’ı o şûh

Tıfl-ı nev-reste iken nâdire pervâz olmuş

Keşf-i râz eyleyerek eyledi aşüfte beni

Gör belâyı ki yine gamzesi gammâz olmuş

Safvetî serv-kad-i dilbere efgende idi

Hayl-i uşşâkda gör şimdi ser-efrâz olmuş 

(Güzel, Bilal(2018). Safvetî Mehmet Çelebi Dîvânçesi. Ankara: Kültür  Bakanlığı e-kitap. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/58910,safveti-mehmet-celebi-divancesipdf.pdf?0  [Erişim Tarihi: 20.10.2020]. 55-56)