SALİH ŞANLIER

(d. 10.02.1924 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Salih Şanlıer, 10 Şubat 1924'te  Yozgat'ın Akdağ Madeni ilçesine bağlı Bozhöyük köyünde doğmuştur. Kendi beyanı 1920 doğumlu olup kayda geç alındığıdır. Babasının ikinci evliliğinden tek çocuktur. Çocukluğu ve öğrenim hayatı çok sıkıntılıdır. 1938'de menenjit olmuştur. Bir ameliyat geçiren Salih Şanlıer, askerliğini Edirne'de yapmıştır. Kendi köyünden olan Fatma ile evlenmiş ve dokuz çocuk sahibi olmuştur. Gençlik döneminde eski yazıyı öğrenmiş; sonrasında da Kur'an-ı Kerim'i okumaya başlamıştır. Kendini çok yönlü yetiştirmeye çalışan Şanlıer; kendi köyünde muhtarlık yapmış; âşık olduğu dönemlerde de köyündeki gençleri eğitim görevini üstlenmiştir. Bir asra yakın ömrünün son yıllarını kızı Selma'nın yanında geçirmektedir (Turan vd. 2013: 445).

Şanlıer rüya yoluyla âşık olmuştur. Çocukken rüyasında iki sakallı adamın elinden elma almış, düşürmüş ve sonrasında o elmayı aramıştır. Bu rüyadan sonra o, şiir yazmaya başlamıştır. Salih Şanlıer'in dedesinin kardeşi Kamber de âşıktır. Arap Ali olarak tanınan Kamber sayesinde âşık tarzı şiir geleneğini öğrenmiştir. Kahvehanelerde âşık sohbetlerine çok katılmış; ancak atışmaya girmemiştir. Şiirlerini doğaçlama bir ezgi ile söyleyerek dile getirmektedir. Veranî, Nesimi, Pir Sultan Abdal, ve Âşık Veysel Şatıroğlu'nu büyük âşıklardan sayan Salih Şanlıer, saz çalmayı bilmemektedir. O, şiirlerini Hacı Bektaş Veli derneğinde icra etmektedir ve Hacı Bektaş Veli derneğinde düzenlenen âşık meclislerine katılmaktadır. Oraya gelen gençlere şiir yazma konusunda yardımcı olmaktadır. Hz. Muhammed ve Hz. Ali için şiirler yazan âşık Salih, aynı zamanda çağının olaylarını ve devlet adamlarını konu edinen şiirler yazmıştır. Köyünde düzenlenen "Kapılı Yayla Şenlikleri"nde şiirlerini icra eden Âşık Salih'in ekonomik ve sosyal nedenlerden kaynaklı adını çok duyuramadığı bir gerçektir. 76 şiiri vardır (Turan vd. 2013: 445-447).

Şiirlerinde "Salih Şanlıer", "Salih" ve "Âşık Salih" mahlaslarını kullandığı görülmektedir. "4+4" 8'li ve "4+4+3" 11'li hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır. Şiirlerinde tasavvufi konulara yer veren âşık, din, ahlak gibi sosyal konularda da şiirler yazmıştır. Dili sade ve anlaşılır, üslubu da akıcıdır.

Kaynakça

Turan, Fatma Ahsen, R. G. Saluk (2013). Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri. C. IX. Ankara: Gazi Kitabevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. FİDAN UĞUR ÇERİKAN
Yayın Tarihi: 25.04.2019
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KUL HAYDAR, Yozgatlıd. 1870 - ö. 1916Doğum YeriGörüntüle
2İFŞAÎ, Eşrefd. 1843 - ö. 1908Doğum YeriGörüntüle
3HİMMETÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4KUL HAYDAR, Yozgatlıd. 1870 - ö. 1916Doğum YılıGörüntüle
5İFŞAÎ, Eşrefd. 1843 - ö. 1908Doğum YılıGörüntüle
6HİMMETÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7KUL HAYDAR, Yozgatlıd. 1870 - ö. 1916MeslekGörüntüle
8İFŞAÎ, Eşrefd. 1843 - ö. 1908MeslekGörüntüle
9HİMMETÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
10KUL HAYDAR, Yozgatlıd. 1870 - ö. 1916Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11İFŞAÎ, Eşrefd. 1843 - ö. 1908Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HİMMETÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13KUL HAYDAR, Yozgatlıd. 1870 - ö. 1916Madde AdıGörüntüle
14İFŞAÎ, Eşrefd. 1843 - ö. 1908Madde AdıGörüntüle
15HİMMETÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle