Madde Detay

Halil Yılmaz, 18 Mart 1949 tarihinde Konya'nın Uluırmak Mahallesi'nde beş çocuklu bir ailenin dördüncü çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Annesinin ismi Cemile, babasının ismi Ali'dir. Âşık, adını Cihan Harbi'nde şehit düşen dayısından alır. Ailesi yaşadığı geçim sıkıntıları sebebiyle beş kardeş içinde sadece Âşık Salihî'ye ortaokula gitme imkanı verebilir. Öyle ki âşık bu yüzden diğer kardeşlerine karşı kendini mahcup hissetmektedir. Ortaokulun ardından Türkiye'nin saygın liselerinden biri olan Konya Lisesi'ne devam eder. Lise yıllarına kadar uzanan müzik sevgisi müzik öğretmeni Ahmet Bey'in saz çalması yönünde yaptığı teşvikle başka bir boyut kazanır. Bir bağlama alan âşık, kısa sürede kendini geliştirir. Mizah, taklit, komedi unsurlarıyla müziği birleştirerek bestekâr şair olarak sahnelere doğru yürümeye başlar. Âşık olma yolundaki dönüm noktası ise 1966 yılına denk gelir. Konya Erkek Lisesi'nin karşısındaki kitaplık salonunda bir âşıklar bayramı yapılacaktır. Sonraları geleneksel hale gelecek olan bu bayramlar üstat Feyzi Halıcı'nın gayretleri ile 23.10.1966 tarihinde Cumhuriyet Bayramı ile birleşecek şekilde düşünülür. Türkiye'nin dört bir yanından âşıklar davet edilir. Jüri masasında yer alan isimler ise Âşık Veysel, Behçet Kemal Çağlar, Orhan Şaik Gökyay gibi o dönemin yaşayan dehalarıdır. İşte bu bayram, Âşık Salihî'nin ilk resmi deneyimi olur. Efkârî Baba'nın bu genç çocuğu merak edip sorması üzerine, Feyzi Halıcı âşığın kendisini tanıtmasını ister. O da kendini: "Adım Âşık Salih, soyadım Yılmaz/ Âşık olduğum sevdiğim bilmez/ Âşık olmayanlar bayrama gelmez/ Hoş geldin Konya'ya, hoş geldin baba" mısralarıyla tanıtır. Gerek Efkârî Baba, gerekse diğer önemli âşıkların dikkatini ve beğenisini kazanan Âşık Salihî, bayramda üçüncü olur. 1967 yılındaki bayramda ikincilik kazanan âşık, 1968'de ise türkü dalında Türkiye birinciliğine layık görülür. Bu başarıların ardından eserleri plak şirketleri tarafından çeşitli sanatçılara okutulur, 1969 yılında da kendisi "Saliha" adlı eserini okuyarak "Mezarımda Taşım Olsan İstemem" adlı bestesi ile plak yapar. Yine aynı yıl bir kırkbeşlik plak daha yapmış ve bu plakta da "Hayalin Karşıma", "Kalbime Misafir Oldun" isimli bestelerini seslendirir. Yoğun geçen bu çalışmalar sebebiyle, ağır işlerde çalışmayı bırakır; çay bahçeleri, kına geceleri, semah ve çetnevir olarak bilinen gecelerde, okul harçlığını çıkarmaya çalışır (Baygara 2010: 134-138). Lisenin ardından Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi'ni kazanmıştır, ancak kayıt sürelerinin bitmesi sebebiyle kaydını yaptıramamıştır. Dönemin siyasi şartları nedeniyle de sıkıntı yaşamıştır. Müziğe olan tutkusu lise yıllarında başlayan âşık, 1969-1974 yılları arasında Ankara'da çeşitli gazinolarda çalışmıştır. Yine Ankara'dayken bir evlilik yapmış, ancak daha sonra eşinden ayrılmıştır. Bu evlilikten dünyaya gelen iki çocuğuyla beraber 1974'te, tekrar ata ocağına dönmüştür. Âşık Salihî aynı yıl Türkiye Emlak Kredi Bankası'nda memur olarak çalışmaya başlar, böylece âşıklıkla bankacılığı bir arada götürür. Hâlen Konya'da yaşamaktadır (Baygara 2010: 128-135).

Âşık Salihî, mahlasını gençliğinde sevdiği ve unutamadığı Saliha adlı bir genç kız nedeniyle kendisi alır, âşığın söylediği ilk şiir de "Saliha" ismini taşır. Âşıklık geleneğini öğrendiği, yanında yetiştiği bir ustası yoktur. Geleneğe girerken bade içtiğini anlatan âşık, kendisine bir kâseyle serinletici bir bade sunulduğundan bahsederken, bunun din boyutunun da olduğunu vurgular.

Âşık Salihî, 1969-1974 yılları arasında Ankara'da, gazinolarda şarkı söyleyerek hayatını kazanmaya başlar ve kırk kadar şarkı besteler. Çeşitli sebeplerden dolayı Ziraat Fakültesi'ne kayıt yaptıramaz. Ama içinde kalan okul aşkı, diğer yandan da sevgilinin aşkı ile "Unutursun Diye Çok Korkuyorum" isimli şarkıyı besteler. 1969'da bestelenen bu şarkıyı, Yıldız Tezcan ve Çetin Körükçü, Türkola Plak'a kırkbeşlik olarak okurlar. Üçer yüz binden fazla satılan bu plak otuz beş hafta listelerde kalır. Ayrıca iki altın plak ödülü kazanır. Bu eser 1999'da Muazzez Ersoy tarafından da okunur (Baygara 2010: 134-136).

1976 yılında yine altın plak kazanan "Çıkma Karşıma" adlı eserini bestelemiştir. Bu eser Bedia Akartürk, Özcan Deniz gibi sanatçılar tarafından seslendirilmiştir. 1979'da yaşadığı büyük bir duygu depremi sonucu "Dayanılmaz Bir Çile" adlı beste ortaya çıkar. 1988 yılında bir plak daha yapan âşık, emekli olduktan sonra 1999'da "Kader" adlı bir albüm çıkararır (Baygara 2010: 134-136).

Şiirlerini hece vezninin 11'li kalıbıyla (6+5) yazan Âşık Salihî, çağdaşlarından Behçet Kemal Çağlar, Orhan Şaik Gökyay, Feyzi Halıcı, Âşık Veysel gibi aşıkları çok büyük takdirle anmaktadır. 2000 yılında "Unutursun Diye" adlı bir kitap çıkarmış, bu kitapta kendi ağzından hayatını ve serlerini anlatır, eserin 2006'da ikinci baskısı çıkar. Âşık Salihî hakkında, Konya Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde bir mezuniyet tezi çalışılmış, ayrıca hayatı birkaç ansiklopedide yer almıştır. Kendisi, meslek birliklerine, sivil toplum örgütlerine, müzik ve sanat icra eden gruplara üyedir (Baygara 2010:138).