Madde Detay

Asıl adı Mustafa Sâmil Efendi’dir. Enderunlu Recâî-zâde sanıyla tanındı. Sarây-ı hümâyûna girdi, dîvân-ı hümâyûn kalemine memur oldu. Daha sonra görevi terceme odasına nakledilerek hâcegân sınıfına dâhil oldu. Hariciye Nezareti Tercüme Kalemi halifelerindendi. 1256/1840 yılının ortalarında vefat etti.
Bağdatlı İsmail Paşa, Sâmil Efendi’nin Türkçe Dîvân’ı olduğunu söyler (Yaltkaya vd. 1972: 507).

Arslan, Mehmet (hzl.) (2010). Tayyâr-zâde Atâ, Osmanlı Saray Tarihi-Tarîh-i Enderûn. C. V. İstanbul: Kitabevi Yay.

Çiftçi Ömer (hzl.) (yty.). Fatîn Dâvud, Hâtimetü’l-Eş’âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 10.07.2014]

Keskin, Mustafa, Öztürk Ayhan veTosun Ramazan (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul: Sebil Yay.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri.  C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Yaltkaya, Şerettin, Muallim Kilisli Rifat Bilge (hzl.) (1972). İsmail Paşa, Keşfü’z-Zünûn Zeyli. C. I. İstanbul: MEB Yay. 

Gazel
Gözümde rûz-ı rûşen târdır çeşm-i siyâhından
Dilim hasretle pek bîmârdır çeşm-i siyâhından

Karardı hep hayâl-i hâl-i ruhsârınla çeşmânım
Dahi çok renge meyli vardır çeşm-i siyâhından

Perîşân-hâl-i kâfir de olsa rahm ider ey şûh
Dil-i bîçâre çokdan zârdır çeşm-i siyâhından

Gözüm görmez iken aslâ cihânı kara bahtımdan
Bana bir kat da şimdi târdır çeşm-i siyâhından

Müjen göz göz idüp Sâmil gibi cismim bu günlerde
Dilim hasretle pek bîmârdır çeşm-i siyâhından
(Çiftçi Ömer (hzl.) (yty.). Fatîn Dâvud, Hâtimetü’l-Eş’âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 10.07.2014]. 210.)