SEBZÎ, Hüseyin

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hüseyin’dir. İstanbul’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Kendisinden bahseden kaynaklar, Kânûnî dönemi şairlerinden olduğunu ifade etmektedir. Âlim ve hafız olmasından dolayı Sebzî-i Hâfız ve Sebzî Çelebi sanıyla da tanınmaktadır. Sebzî; zamanın geçerli ilimlerini tahsil etmiş, sonradan şiire heves etmiştir. Kaynaklarda, şairin hafızlığına özellikle vurgu yapılmakta, sesinin çok güzel olduğu söylenmektedir. Mesleği imamlıktır. Sebzî’nin ölüm tarihi hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak M. Nâil Tuman ve Mehmed Süreyyâ, onun Kânûnî Sultân Süleymân devrinde vefat ettiğini söylemektedir.

Sebzî’nin bilinen tek eseri Dîvân’ıdır. Yurt içi ve yurt dışı kütüphanelerde tespit edilen üç yazma nüshasının dışında yedi mecmuanın karşılaştırmasıyla hazırlanan Dîvân'da; 11 kaside, 1 terkib-bend, 19 murabba ve 893 gazel yer almaktadır.

Sebzî, tam anlamıyla bir gazel şairidir. Tezkirelerde sanatından övgüyle bahsedilen Sebzî’nin sade ve akıcı bir dille mana yüklü ve sanatlı şiirler söylediği ifade edilmektedir. Âşık Çelebi, Sebzî’nin özellikle nazire söylemekte mahir bir şair olduğunu belirtmektedir. Dîvân'ındaki 126 nazire, onun bu konudaki ustalığına işaret etmektedir. Ayrıca divanı dışında mecmualarda birçok şiirinin bulunması, Sebzî’nin okunan ve sevilen bir şair olduğunu göstermektedir. Sebzî; etkisinde kaldığı Necâtî Bey gibi külfetsiz, sade ve samimi bir dille söylediği gazellerine, duygu ve düşüncelerini Türkçenin sentaksını bozmadan başarıyla işlemiş bir şairdir.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.

Karataş, İbrahim Hakan (2001). 16. Yüzyılda Bir Nazire Şairi: Sebzî ve Nazireleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi Meşâ‘irü’ş-Şu‘arâ. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kut, Günay (hzl.) (1978). Heşt Bihişt The Tezkire by Sehî Beg. Harvard: Harvard Üniversitesi Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1989). Kınalı-zade Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şuarâ. Ankara: TTK Yay.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu‘arâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay.

Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83502/beyani----tezkiretus-suara.html [erişim tarihi: 20.03.2013]

Şemsettin Sâmî. (1306). Kâmûsu’l-A‘lâm. İstanbul: Mihran Matbaası. 

Yaltkaya, Şerefettin (hzl.) (1941). Kâtib Çelebi Keşf-el-Zünûn. İstanbul: Maarif Matbaası.

Yekbaş, Hakan (2011). Sebzî Divanı (İnceleme-Tenkitli Metin). Doktora Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HAKAN YEKBAŞ
Yayın Tarihi: 23.06.2013
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

 Nîl-gûn câme ile mihr-i mu‘allâsın sen

 Gök çemen içre yahud ġonca-i ra‘nâsın sen

 

 Nîl-gûn câme ile kim ki seni gördi didi

 Halkı gömgök deli itdün nice zîbâsın sen

 

 Döneli lâle-i mâ’îye o gök câme ile

 Su kenârında biten serv-i dil-ârâsın sen

 

 Âb-gûn câme virelden sana zîb ü zînet

 Kûze-i şîşede bir âb-ı musaffâsın sen

 

 Sebzî sîm-âbî libâs ile görelden o mehi

 Dögünür taşlar ile ‘âşık-ı şeydâsın sen

 (Yekbaş, Hakan (2011). Sebzî Divanı (İnceleme-Tenkitli Metin). Doktora Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi. 622.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sevgi Soysald. 30 Eylül 1936 - ö. 22 Kasım 1976Doğum YeriGörüntüle
2PAZARBAŞI-ZÂDE, Hüseyin Mahvî/Fâriğ Çelebid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Mustafa Irgatd. 22 Ocak 1950 - ö. 3 Mart 1995Doğum YeriGörüntüle
4Sevgi Soysald. 30 Eylül 1936 - ö. 22 Kasım 1976Doğum YılıGörüntüle
5PAZARBAŞI-ZÂDE, Hüseyin Mahvî/Fâriğ Çelebid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Mustafa Irgatd. 22 Ocak 1950 - ö. 3 Mart 1995Doğum YılıGörüntüle
7Sevgi Soysald. 30 Eylül 1936 - ö. 22 Kasım 1976Ölüm YılıGörüntüle
8PAZARBAŞI-ZÂDE, Hüseyin Mahvî/Fâriğ Çelebid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Mustafa Irgatd. 22 Ocak 1950 - ö. 3 Mart 1995Ölüm YılıGörüntüle
10Sevgi Soysald. 30 Eylül 1936 - ö. 22 Kasım 1976MeslekGörüntüle
11PAZARBAŞI-ZÂDE, Hüseyin Mahvî/Fâriğ Çelebid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12Mustafa Irgatd. 22 Ocak 1950 - ö. 3 Mart 1995MeslekGörüntüle
13Sevgi Soysald. 30 Eylül 1936 - ö. 22 Kasım 1976Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14PAZARBAŞI-ZÂDE, Hüseyin Mahvî/Fâriğ Çelebid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Mustafa Irgatd. 22 Ocak 1950 - ö. 3 Mart 1995Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Sevgi Soysald. 30 Eylül 1936 - ö. 22 Kasım 1976Madde AdıGörüntüle
17PAZARBAŞI-ZÂDE, Hüseyin Mahvî/Fâriğ Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Mustafa Irgatd. 22 Ocak 1950 - ö. 3 Mart 1995Madde AdıGörüntüle