Madde Detay

Asıl adı Muhammed Reşat Büyükgedik olan Şefkatî, 29 Kasım 1951 tarihinde Ankara Beypazarı'nın Uruş beldesinde doğmuştur. Kendisinden önce doğan kardeşleri ölünce anne ve babası dokuz kurban keser ve âşığa Yaşar adını koyarlar. Halk arasında bu ad ile anılır. İlkokul üçüncü sınıfta okulu bırakan Şefkatî, köy gezici marangozluk kursuna katılır. 1964'te Ankara'ya gider ve mobilyacı çırağı olarak işe başlar. Daha sonra İstanbul'a geçer, iki yıl orada çalıştıktan sonra askere gider (Ünal 2010: 382).

Şefkatî 16 yaşında evlenir. Âşığın sevdiği kız, ailesi tarafından başka biriyle evlendirilmeye kalkınca Şefkatî'in babası da kızın boyu kısa diye kızı istemediğinden bu olaya kayıtsız kalır. Bunun neticesinde âşığın sevdiği kız başka biriyle evlendirilir. Bu olaydan sonra Şefkatî serseri bir tavır alıp her şeyi gözden çıkarır. Babası da bir yanlış yapar korkusuyla onu, şimdiki eşiyle evlendirir. Âşığın beş çocuğu vardır. Çocuklarına âşıklık geleneğinde yaygın olan ve dinî, tarihî bakımdan önemli isimleri seçerek; Aslıhan, Süleyman, Selvihan, Muzaffer, Muhammet Fatih isimlerini koyar (www.turkoloji.cu.edu.tr).

Şefkatî, 30 yıl belediye meclis üyeliği, 2006-2009 yılları arasında da belediye başkanlığı yapar. Belediye başkanı olmadan önce evinin yanında bulunan marangoz atölyesinde oğullarıyla beraber ahşap işleriyle meşgul olup, ailesinin geçimini sağlar. Âşık, belediye başkanlığı görevini üstlenmesiyle, eğitim açısından Uruş ilçesine çok önem verir. Halka okuma alışkanlığı edindirmek için kütüphanedeki eser sayısını artırır, halkın kütüphaneye gelmediğini fark edince kasabanın kütüphanesinden de destek alarak bir kütüphane de kahvehaneye yaptırır. Bu vesileyle insanların sürekli gözleri önünde bulunan bu kitapları okuyacaklarını düşünür ve bunda da haklı çıkar. Bu olay neticesinde kasabasının insanlarında okuma isteği artar. Bugün kahvenin kütüphanesinde binlerce kitap mevcuttur (www.turkoloji.cu.edu.tr). Âşık hâlen Ankara Uruş'ta yaşamaktadır (Arslan ve Arslan 2016: 255).

Şefkatî âşıklığa ve şiir yazmaya başlamasını şu şekilde anlatır: "İstanbul'da iken yanıma bir gün bir genç geldi. Elindeki kâğıdı uzatarak 'Abi şiir yazdım bakar mısın?' dedi. Yazdığını okuduğumda bu şiirse ben daha âlâsını yazarım dedim, hemen o gece on dört kıtalık bir şiir yazdım ve devam ettim" (Ünal 2010: 382).

Gençliğinde sık sık sinemaya giden Şefkatî, âşıklığının gelişmesinde sinemaya duyduğu ilginin büyük katkısı olduğunu düşünür. Âşık, ilk resmî atışmasını Örnek köyündeki Yanpeli çayında Gülhani ile yapar. 1980 yılında Konya Âşıklar Şöleni'nde Fevzi Halıcı'nın sorduğu sorulara cevap vermesi üzerine Halıcı tarafından âşığa Şefkatî mahlası verilir. Kendinden önceki âşıklardan Köroğlu, Şenlik Baba, Sümmanî, Seyranî, Dertli, Karacaoğlan ve Gazap Abdal'ı beğenir. Bade rüyası görmez, fakat birgün rüyasında; Uruş'ta, Musalla denilen yerde Âşık Veysel ile atışma yapar. Sabah kalktığında ise daha güçlü şiirler yazdığı kanısındadır (Ünal 2010: 382-385).

Sazda ustası olmaz fakat sözde Abdurrahim Karakoç'un tarzını benimser; askerde ise kendi kendine saz çalmayı öğrenir. Âşığın üç bin tane şiiri bulunmaktadır. Mahalli televizyonda bir yıl boyunca program yapar ve TRT 1'e çıkar. Yazdığı Çanakkale şiiri Kanal 7, Flash TV, Ege TV gibi kanallarda yayınlanır (Ünal 2010: 382). Şiirlerinden bir kısmı Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanan Şefkatî, üç madalya ve bir mansiyon sahibidir (Ünal 2010: 390). Hakkında daha önce tez, makale çalışması yapılmıştır. Oktay Kavacık tarafından hazırlanan "Beypazarlı Âşık Şefkatî Hayatı, Sanatı ve Şiirleri" isimli yüksek lisans tezi âşık hakkında yapılan en kapsamlı çalışmadır.

Âşık bugüne değin Ağartma Taşı, Kan Çiçekleri, Üvey Evlatlar ve Yaradana İltica adlı dört kitap çıkarır. Şefkatî, şiirlerinde konu kısıtlaması yapmaz; aşk, sevgi, din, doğa ve sosyal konulara sıklıkla yer verir (Ünal 2010: 384). Âşık yalnızca yaşadığı yörenin sorunlarına karşı duyarlı olan ve bu sorunları dile getiren bir âşık değildir. Mahalli gözlemlerinin ve yöresel sorunların yanı sıra, ülkenin ve toplumun içinde bulunduğu sorunlar da Şefkatî'nin şiirlerinde yer bulur (Arslan ve Arslan 2016: 255).