ŞEMSEDDİN MEHMED, Garseddin-zâde

(d. ?/? - ö. 982/1574-75)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Doktor ve bilgin Şeyh Garseddin Ahmed Çelebi'nin oğludur. Ahmed Çelebi, eğitimini doğum yeri olan Halep'te tamamladı; daha sonra Şam'da tıp ve hikmet, Kahire'de matematik ve akli ilimler, tefsir ve hadis eğitimi aldı. Bütün bilim dallarında bilgili bir bilim insanı olarak İstanbul'a döndü. 971/1563-64 yılında vefat etti. Şeyh Garseddin Ahmed'in, Farsça Risale İlmü'l-hesab adlı eseri Derviş bin Lutfî tarafından çevrildi. 

Böyle bir babanın oğlu olan Garseddin-zâde Mehmed, eğitimini babasının medresesinde tamamladı. Daha sonra Abdülkerim-zâde'den mülazım oldu. Bir müddet İçel medreselerinde çalışıp paye alarak İstanbul'a döndü. Babasından öğrendiği hekimlik sayesinde saray hekimleri arasına alındı. II. Selim döneminin önemli hekimlerinden biri oldu. 977/1568'de hekimbaşı ve II. Selim'in şehzadesi Mehmed'e hoca oldu. 1573'te II. Selim'e verdiği takrirle hekimlerin sınavla alınmalarını sağladı. Garseddinzâde, II. Selim'in ölümünden bir süre sonra 982/1574-75’te vefat etti (Mehmed Süreyyâ 1308-15: III/164). 

Babası gibi matematik, tıp ve astronomi alanlarında bilgi sahibiydi. Garseddin-zâde'nin Türkçe manzum Manzume-i Tıb (Millet Kütüphanesi, 3/787, 70b-98b) adlı bir eseri vardır (Bayat 1999: 41-44; Bursalı Mehmed Tahir 1333-42: III/232).

Kaynakça

Bayat, Ali Haydar (1999). Osmanlı Devletinde Hekimbaşılık Kurumu ve Hekimbaşılar. Ankara : AKM Yay. 

Bursalı Mehmed Tâhir (1333-42). Os­manlı Müellifleri. C. III. İstanbul: Matbaa-ı Amire. 

Kurdoğlu, Veli Behcet (1967). Şair Tabipler. İstanbul: Baha Matbaası.

Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C. III. İstanbul: Matbaa-i Âmire. 

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyiü’l-Fuzalâ. Şakâyık-ı Nu'mâniye ve Zeyilleri. 3 C. İstanbul: Çağrı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 20.02.2015
Güncelleme Tarihi: 22.08.2021

Eserlerinden Örnekler