ŞİKÂRÎ

(d. ?/? - ö. 992/1584)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

 Asıl adı Ahmed olan Şikârî’nin dedesi Acemî Kasım Paşa, babası ise Diyarbakır defterdarı ve sonradan mirliva olan Hasan Bey’dir. Mora Beyi olan babası Hasan Bey, Çaldıran savaşında şehit olmuştur. Şikârî, babasına nispetle Hasan Begzâde Ahmed Şikârî olarak tanınmıştır. Âşık Çelebi, Şikârî’yi Mustafa Paşa ve Ahmed Paşa’nın, Kınâlızâde Hasan Çelebi de Şemsi Paşa’nın akrabası olarak gösterir. Şikârî, dünyaya meyletmeyen ve daima ahiret âlemini düşünen, uzlet köşesine çekilmeyi tercih etmiş biri olarak tanınmıştır. Derviş yaratılışı ve temiz kalpli bir insan olan Şikârî, Yusuf u Züleyhâ kıssasını bitirmek üzere iken  992 / 1584’te vefat etmiştir. Kâmûsu’l-A’lâm’da vefat tarihi yanlış olarak  912 /  1506 gösterilmiş, ismi de Haydar Şikârî olarak kaydedilmiştir (Şemseddin Sâmî 1894: 2864).

Kınalızâde Hasan Çelebi, şairin Yûsuf u Züleyhâsının daha o dönemde kaybolduğunu ve mihr ü vefa gibi sadece isminin kaldığını belirtir. Şikârî’nin, Karamannâme, Kitâb-ı Karamâniyye, Kitâb-ı Tevârih-i Karamâniyye adlarıyla bilinen, Karaman tarihi ile ilgili bir eser kaleme aldığı bazı kaynaklarda geçmektedir. Bu iddia, eserin mukaddime bölümünde geçen “Eger bilmek dilersen bu gubârı / Ayaklar toprağı yani Şikârî” beytinden hareketle yapılmaya çalışılan kimlik tespitine dayanmaktadır. Ayrıca o dönemde tezkirelerde adı geçen üç Şikârî’den ismi Ahmed olarak zikredilen tek şahsiyetin Diyarbakırlı Şikârî olması bu eserin ona nispet edilmesi sonucunu doğurmuştur (Yıldız, 2011).

Kaynaklar, koşudaki, ata binmedeki, ok ve kılıç kullanmadaki, avcılıkta akranları arasındaki maharetine, savaşçılığını nazara vererek şairin Şikârî mahlası aldığına dikkat çekmektedirler. Şiiri, mahlası gibi seri, tatlı, levendane ve âşıkânedir.

Kaynakça

Koman, Mesut (1946). Şikari’nin Karamanoğulları Tarihi. Konya.

Kılıç, Filiz (2010). Meşâirü'ş-Şuara, İnceleme-Metin. Gazi Üniversitesi. Doktora Tezi. Ankara. 801-802.

Mehmed Süreyya (1996). Sicill-i Osmânî. hzl. Akbayar, Nuri-Kahraman, Seyit Ali C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yay. 1601.

Müstakimzade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım). Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü. Ankara. 276b.

Şemsettin Sami (1306/1894). Kâmusu’l-A’lâm, C. IV. İstanbul. Mihran Matbaası. 2864.

Sungurhan, Aysun. Kınalızade Hasan Çelebi-Tezkiretü’ş-Şuara. ekitap.kulturturizm.gov.tr.

(http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219122/h/tsmetina.pdf). 426.

 “Şikari” (2007). hzl. Yazı Kurulu. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 8. Ankara. 113.

Tuman, Nail (2001). “Şikari”. Tuhfe-i Nâilî. C. II. hzl. Kurnaz, Cemal-Tatçı, Mustafa. Ankara: Bizim Büro Yayınları. 492-493.

Yıldız, Sara Nur (2011).“Şikârî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 39, Istanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını. 162-163.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL TUĞLUK
Yayın Tarihi: 05.01.2014
Güncelleme Tarihi: 28.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Degüldür şa’şa’a mihriyle âh-ı pür-şerârumdur

Zebûn olmış sipihrün tevseni oklı şikârumdur

(Sungurhan, Aysun. Kınalızade Hasan Çelebi-Tezkiretü’ş-Şuara. ekitap.kulturturizm.gov.tr.

(http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219122/h/tsmetina.pdf) 426.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mehmed, Hezîmî-zâded. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2CEVDETd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
3HAMDÎ, Keşânî-zâde Muallim Mustafa Hamdîd. ? - ö. 1834Doğum YeriGörüntüle
4Mehmed, Hezîmî-zâded. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5CEVDETd. ? - ö. 19. yy.Doğum YılıGörüntüle
6HAMDÎ, Keşânî-zâde Muallim Mustafa Hamdîd. ? - ö. 1834Doğum YılıGörüntüle
7Mehmed, Hezîmî-zâded. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8CEVDETd. ? - ö. 19. yy.Ölüm YılıGörüntüle
9HAMDÎ, Keşânî-zâde Muallim Mustafa Hamdîd. ? - ö. 1834Ölüm YılıGörüntüle
10Mehmed, Hezîmî-zâded. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11CEVDETd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HAMDÎ, Keşânî-zâde Muallim Mustafa Hamdîd. ? - ö. 1834Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Mehmed, Hezîmî-zâded. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14CEVDETd. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
15HAMDÎ, Keşânî-zâde Muallim Mustafa Hamdîd. ? - ö. 1834Madde AdıGörüntüle