Madde Detay

I. Mahmud dönemi devlet ricalindeddir. Padişahın tahta çıktığı ilk yıllarda 1143 (1730/31)’te Silahdar Ağası olarak göreve gelir. İki yıl sonra Adana Valisi olarak atanır. (Akbayar VI/1996: 1733) Kapıcıbaşı ve silahdar ağası olup 1176’da (1762/63) başbaki kulu oldu. Sonra vefat eyledi. (Akbayar V/1996: 1677). Döneminde görev yapan 12 Silahdar (Halil Ağa, Yakup Ağa, Dimetokalı Mehmed Ağa, Baltacı Mehmed Paşazâde Mustafa Bey, Ali Ağa, Süleyman Ağa, Bağçevanzâde Mehmed Ağa, Bıyıklı Ali Ağa, Bosnalı Hüseyin Ağa, Cihangir Mehmed Ağa, Bosnalı Hüseyin Ağa) vardı (Kurtaran 2012:166). “Şâirin tespit edilen tek eseri İstanbul Millet Kütüphanesi Ali Emiri Koleksiyonunda 34 Ae Tarih 920 numarada kayıtlıdır. Bu eser “Tarih-i Tüfeng-endāzî-i Sultan Maḥmud Ḫān-ı Evvel” adlı padişahın tüfeng atışlarını kaydettiği ruzname türündeki eserdir. Şâire ait bu eserde bir şiir bulunmaktadır (Duman 021,144). I. Mahmut’un tüfeng atışlarına şahitlik ettiği bir gün padişahın atışlarını izleyip atış hünerlerini anlattığı manzumeyi bizzat padişaha sunduğu ve padişahın bu şiiri Kasrın duvarına yazılıp asılması emrini verdiği ruznamede bildirilmektedir.  (Duman 2021:147) (Bkz.34 Ae Tarih 920- yk. 7a-7b). Bu bilgi de bize Gülhane Kasrı’nın Sultan II. Mahmut döneminde değil daha önceki yıllarda inşâ edildiğini göstermektedir.

Duman, Ali (2021). “Sultân’ın Atış Günlükleri: “Târih-i Tüfeng-Endâzî-i Sultân Mahmûd Hân-ı Evvel”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 14 (76): 142-148.

Kurtaran, Uğur (2012). Sultan Birinci Mahmud ve Dönemi (1730-1754). Konya: Selçuk Üniversitesi.

Süreyya, Mehmed (1996). Sicill-i Osmani. C. 5. Hzl. Nuri Akbayar ve Seyit Ali Kahraman. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Tarih

Alup tüfengiñ destine kelle-i düşmen kasdına

Her atışında her birin biñ pâre itdükde hemân

Üçler gelüp müjde ile kırklara tārîhin didi

Sultân Mahmûd-ı güzîn urdı yedi defʿa nişân

Dest-i hümâyuna tüfeng aldıġı dem şâh-ı cihân

Der-çeşm-i mûr olsa ʿadû mümkin mi ki kurtara cân

Sanmañ tüfengi darbının gül-bângıdır eflâkda

İklīm-i sebʿa irgürür çarha sadâ-yı el-emân

Bu kasr-ı vâlâ sahnına yüz seksen adım menzile

Hem-çün hedef vazʿ eyleyüp ber-câ sebû-yı imtihân

1143/1730

(34 Ae Tarih 920- yk. 7a-7b).