SENÂYÎ, Sirozî Seyyid Abdülbaki Efendi

(d. ?/? - ö. ?/1694-95)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İsmi Abdülbaki’dir. Babasının ismi Ali Efendi’dir. Doğum tarihi bilinmeyen şair Serez’da dünyaya gelmiştir. Babasının isminden dolayı ilk zamanlarında “Ali Efendi-zâde” olarak tanınan şair, tam künyesi Sirozî Seyyid Abdülbaki Efendi’dir. İlk eğitimini aldıktan sonra medrese tahsiline başladı. Eğitimini başarıyla tamamladıktan sonra devrindeki âlimlerin birinden mülazım oldu. Rumeli’deki bazı küçük kasabalarda kadılık görevinde bulundu. Musâhib Mustafa Paşa’nın himâyesine giren şair 1085 yılı Zilhicce’sinde/Şubat-Mart 1675 Solak-zâde Halil Efendi yerine Belgrad kadısı oldu. İki yıl sonra görevinden alındı. 1091 yılı Şevval’inde/Ekim-Kasım 1680 Filibe kadılığına atandı. Buradaki görevi de iki yıl sürdü. Sadrazam Bosnalı Süleyman Paşa Avusturya seferine çıkınca 1097 Muharrem’inde/Kasım-Aralık 1685 Abdülbaki Efendi ordu kadılığına getirildi. 1099 Muharrem’inde/Kasım-Aralık 1687 Edirne kadılığına terfi etti. Yaklaşık bir yıl sonra görevinden ayrıldı. 1106/1694-95 yılında vefat etti. Şiirlerinde Senâyî mahlasını kullandı. Eserleri hakkında kaynaklarda herhangi bir malumat bulunmamaktadır. Dîvân sahibi olup olmadığı bilinmemektedir. Mecmualarda “Senâyî” mahlaslı şairlere ait şiirlere rastlanmaktadır, ancak bunların hangilerinin Senâyî Abdülbaki Efendi’ye hangilerinin diğer Senâyî’lere (Senâyî Ahmed, Senâyî Hasan, Senâyî Şeyh Ali) ait olduğunu tespit etmek çok güçtür. Yaşadığı devrin kaynaklarından Vekâyi‘u’l-fuzalâ şairi bilgin, irfan sahibi, birçok bilim dalında yetkin, akranlarından oldukça üstün biri olarak tanımlamaktadır. Günümüze sadece bir beyti ulaşmıştır. 

Kaynakça

Ekinci, Ramazan (hzl.) (2018). Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyi‘u’l-Fuzalâ, Şeyhî’nin Şakâ’ik Zeyli. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yay.





Madde Yazım Bilgileri

Yazar: RAMAZAN EKİNCİ
Yayın Tarihi: 25.11.2020
Güncelleme Tarihi: 25.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Şöyle ser-mest eylemişdür neş’e-i ruhsâr-ı yâr

Bâde vü mey-hâne vü pîr-i mugân bilmem nedür


(Ekinci, Ramazan (hzl.) (2018). Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyi‘u’l-FuzalâŞeyhî’nin Şakâ’ik Zeyli. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yay. 1836).


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ZEYNÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ADNÎ, Receb Deded. ? - ö. 1689Doğum YeriGörüntüle
3EVLİYÂ-ZÂDE, Mustafa Efendid. ? - ö. 1647Doğum YeriGörüntüle
4ZEYNÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ADNÎ, Receb Deded. ? - ö. 1689Doğum YılıGörüntüle
6EVLİYÂ-ZÂDE, Mustafa Efendid. ? - ö. 1647Doğum YılıGörüntüle
7ZEYNÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8ADNÎ, Receb Deded. ? - ö. 1689Ölüm YılıGörüntüle
9EVLİYÂ-ZÂDE, Mustafa Efendid. ? - ö. 1647Ölüm YılıGörüntüle
10ZEYNÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11ADNÎ, Receb Deded. ? - ö. 1689MeslekGörüntüle
12EVLİYÂ-ZÂDE, Mustafa Efendid. ? - ö. 1647MeslekGörüntüle
13ZEYNÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ADNÎ, Receb Deded. ? - ö. 1689Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15EVLİYÂ-ZÂDE, Mustafa Efendid. ? - ö. 1647Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ZEYNÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ADNÎ, Receb Deded. ? - ö. 1689Madde AdıGörüntüle
18EVLİYÂ-ZÂDE, Mustafa Efendid. ? - ö. 1647Madde AdıGörüntüle