Madde Detay

Kaynaklarda - şairin eserlerinden yola çıkarak - verilen bilgilere göre Şirvanî, Şamahı şehrinde doğmuş ve 18. yüzyılın ilk yarısında yaşamıştır. İyi bir medrese eğitimi gördüğü, Fuzulî etkisinde kaldığı yine eserlerinden anlaşılmaktadır. Bilinmeyen sebeplerden dolayı memleketi Şamahı`dan ayrılmış ve Salyan`a yerleşmiştir. Şair bu ayrılığın acısını her fırsatta dile getirmiş, kendini köklerinden koparılmış inleyen ney`e benzetmiştir (Araslı 1956: 185). 

Firudin Bey Köçerli`nin verdiği bilgiye göre, çağdaşı Ağa Mesih`le seyahat etmiş, İran`ın farklı yerlerinde bulunmuştur. İranlı şair ve ariflerden ilim öğrenmiştir. Ölüm tarihi ve nerede öldüğü bilinmemektedir (Köçerli 2005: 201-204; 530). 

Nişat Şirvanî`nin, bize malum olan şiirleri farklı şiir mecmualarından elde edilmiştir. Mürettep bir Divan`ı günümüze ulaşmamıştır. Edebî kişiliğinin temelini aşk konulu gazeller oluşturmuştur. Çağdaşlarından Ağa Mesih, Zülalî, Katibî, Vagıf gibi şairlere nazireler yazmıştır. Gazelleri dışında murabba, muhammes, mesnevi gibi şiirleri de vardır. Şairin şiirlerinden örnekler (gazeller, muhammesler, murabbalar, müstezat, şikâyetname ve mesnevi) Azerbaycan Klasik Edebiyatından Seçmeler kitabında yayımlanmıştır (Kahramanov 2005, C. III: 192-206). 

Araslı, Hamid (1956). XVII-XVIII Asır Azerbaycan Edebiyatı Tarihi. Bakü: Azerbaycan Üniversitesi Yay. 185-188.

Kahramanov, Cihangir (2005). Azerbaycan Klasik Edebiyatından Seçmeler (XVII-XVIII. asırlar Azerbaycan Şiiri). III. Cilt. Bakü: Şark-Garp Yay. 192-206.

Köçerli, Firudin Bey (2005). Azerbaycan Edebiyatı I. Bakü: Avrasiya Yay. 201-204.

Mümtaz Salman (1925). Nişat Şirvani.  Bakü: HA.185-188.

Gazel

Tâzeden düşdü yine başıma sevdâ sevdâ

‘Aşk odu kıldı meni ‘âleme rüsvâ rüsvâ

Yâ Rab ol günler olur mu yârı mestâne görem

Elde tutmuş olasan sâġar-ı mînâ mînâ

Meni bu Leylî yine eyledi Mecnûn Mecnûn

Menzilim oldu yine dâmen-i sahrâ sahrâ

Görüm ey şûẖ seni derd ü belâ çekmeyesen

Sahlasın cümle belâdan seni mevlâ mevlâ

Düşüben ‘aşk oduna sen de menim tek yanasan

Bilesen ki ne çekir ‘aşık-ı şeydâ şeydâ

Hâtirim zikr-i lebinden ola bilmez teskîn

Kimin olur şîrîn ağzı dese helvâ helvâ

Ey Nişât eyle müdara sitem-i yâr ile kim

‘Aşk ehlinde gerek havsala deryâ deryâ

(Kahramanov, Cihangir (2005). Azerbaycan Klasik Edebiyatından Seçmeler (XVII-XVIII. asırlar Azerbaycan Şiiri). III. Cilt. Bakü: Şark-Garp Yay. 198.)