Madde Detay

Asıl adı Bozbıyık Hüseyin olan âşığın doğum yeri ve doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte 1838 yılındaki kıtlık için söylediği bir destan esas alınarak 1815-1820 yılları arasında doğduğu tahmin edilmektedir. Mensup olduğu Türkmen aşireti, diğer Türkmen aşiretleri gibi devlet tarafından Toroslardan Orta Anadolu'ya iskân edilmiştir. Burada ailesiyle birlikte çeşitli köylerde yaşadıktan sonra son olarak Acısu civarına yerleşmiştir. İkamet ettiği son yer Kırşehir'in Mucur ilçesine bağlı Küçük Kavak köyüdür. Sülük Hüseyin'in eşinin adı Ümüş'tür. Üç oğlu bir kızı vardır (Altınok 2000: 4-8).

Sülük Hüseyin'in söylediği bazı şiirlerden yola çıkılarak okuma yazma bildiği ve medrese eğitimi aldığı söylenebilir. Şair varlıklı, cömert ve yardımsever bir kişi olarak tanınmıştır. Çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşmıştır. Âşığın ölüm tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 1897'deki Türk-Yunan savaşına dair destanından yola çıkılarak 1900'lerin başında vefat ettiği tahmin edilmektedir (Altınok 2000: 7-8).

Sülük Hüseyin, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde yaşamıştır. Yaşadığı dönemde meydana gelen toplumsal olayları şiirlerine sade ama güçlü bir dille yansıtmıştır. Şair, konargöçer bir Türkmen aşiretine mensup olmasının ve aşiretinin Toroslardan Orta Anadolu'ya sürgün edilmesinin etkisiyle hayatın zorluklarıyla mücadele etmek zorunda kalmıştır. Bu durum şiirlerinde sert bir dil kullanmasına neden olmuştur. Koçaklama türündeki bu şiirlerinde yaşadığı haksızlıkları, maruz kaldığı zor ve sıkıntılı durumlara olan tepki ve yergilerini, üzüntülerini bu şiirlerinde coşkulu bir edayla dillendirmiştir. Türkmen aşiretlerini tanıtmış, onların yaşam tarzından övgüyle bahsetmiştir. Aynı dönemde meydana gelen büyük kıtlıktan dolayı kendisinin ve halkının çektiği sıkıntıları dile getirmiştir. Tarihî olaylar için söylediği şiirlerde millî değerleri överek Osmanlı Devleti'ni yüceltmiştir. 93 Harbi (Altınok 2000: 116-118), Türk Yunan Savaşı (Altınok 2000: 77-78) ve Yemen Savaşı (Altınok 2000: 68-69) için söylediği şiirleri vardır.

Sülük Hüseyin'in aşk konulu şiirleri de mevcuttur. Sevgiliye hitap eden bu şiirlerinde aşkının büyüklüğünü, sevdiğinin güzelliğini ve ona duyduğu özlemi dile getirmiştir. Şiirlerinde işlediği diğer bir konu ise dünyanın geçiciliğidir. Hızla akan zaman karşısında kendisini çaresiz hisseden âşık, ölümün gerçekliğini ve dünyanın vefasızlığını şiirlerinde anlatmıştır. Toplumun kaybettiği değer yargılarından duyduğu rahatsızlığı da söze dökmüştür. Bu şiirlerinde dinî unsurlara da yer vermiştir (Altınok 2000: 61-148).

Âşık Sülük Hüseyin, şiirlerinde yaşadığı farklı coğrafyaların özelliklerini betimlemiştir. Torosların ve Orta Anadolu'nun coğrafi mekânlarını sık sık anmıştır. Söylediği şiirlerin neredeyse tamamında doğaya ait unsurlara yer vermiştir. Şairin bir divanı vardır. Bu divanda yetmiş sekiz şiiri bulunmaktadır (Altınok 2000: 149-210). Koçaklama türünün dışında güzelleme ve ağıt türlerinde de şiirler söylemiştir. Şiirlerinde mahlas olarak Âşık Sülük, Hüseyin ve Sülük Hüseyin'i kullanmıştır. Şiir sanatının inceliklerine hâkim olan âşık, şiirlerinin çok büyük bir kısmını 11'li, diğerlerini ise 8'li hece ölçüsüyle söylemiştir.

Şiirlerine çeşitli cönklerde ve dergilerde rastlanan Sülük Hüseyin (Kocatürk 1963: 238) Karacaoğlan, Pir Sultan Abdal ve Dadaloğlu'nun yanında, çağdaşı olan Develili Seyranî, Erzurumlu Emrah gibi âşıklardan da etkilenmiştir. Ayrıca kendisinden 10-15 yaş kadar küçük olan Âşık Said'i ve ondan sonra gelen Âşık Kerem ile Seyfullah Demirci gibi âşıkları etkilediği de söylenebilir (Altınok 2000: 11-18; Obruk 1983: 22).