URYÂNÎ

(d. ?/? - ö. ?/19. yy.)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Hakkındaki en önemli kaynak Mehmet Emin Müderrisoğlu'nun Akhisarlı Türk Büyükleri adlı eseridir. Bu esere göre bilgin, şair ve rint-meşreb bir zat olup Akhisarlıdır. Rivayete göre tahsilini Midilli'de ve Midilli zenginlerinden Kulaksız İsmail Paşa isminde bir kişinin himayesinde tamamladı. İstanbul Teknik Üniversitesi profesörlerinden Akhisarlı Reşit Nalbantoğlu ile kardeşi Nuri Nalbantoğlu'nun bu kişinin akrabalarından olduğu söylenir. Akhisar hakkında yazdığı bir methiyesinden kendisinin Bayrami tarikatına mensup olduğu anlaşılmaktadır. Bozkırlı şair Hacı Mustafa Hikmetî Efendi'nin Ahlatoğlu saraç Mehmed'den boşanan kızı Fatma ile evlendi. Akhisarlı eski milletvekili Mehmet Reşîd Bey'in babası olan Saraç Mustafa Ağa Hacı Üryânî'nin kendi oğlu olmayıp Ahlatoğlu saraç Mehmed ile Fatma'nın önceki izdivaçlarından doğmadır. Vefat tarihi ile mezarı bilinmemektedir. Bir ara kayınbiraderi Ârif Efendi ile birlikte Midilli'ye gidip orada Kulaksız İsmail Paşa'dan hediye edilen sakal-ı şerifi getitip II. Bayezid'ın zevcesi Gülruh Sultan'ın Yenicami ismi ile anılan camisine koydular.

Bu zatın da kayınpederi gibi mürettep Dîvân'ı bulunamadı. Akhisarlı Türk Büyükleri adlı eserde 4 şiiri bulunmaktadır. Şiirlerindeki tarihler 1253/1837, 1263/1846, 1281/1864'tür. Şairin bu tarih aralığında sağ olduğu ve de bu tarih aralığının onun olgunluk dönemi olduğu söylenebilir. 1253/1837 tarihinde vefat eden Selîmzâde Selîm Ağa'nın mezar taşı için bir manzume kaleme aldı. İkinci manzumesi Kantarcızade Hacı Ahmed Efendi'nin mezarına ve aynı şahsın kızınadır. Bunlardan başka Akşehir medhiyesi kaleme aldı.

Kaynakça

Müderrrisoğlu, Mehmed Emin (1956). Akhisarlı Türk Büyükleri. İzmir: Piyasa Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 19.01.2015
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Âsâr-ı bihişt Sitâyiş Berây-ı Akhisâr

Mesken-i ehl-i safâ vü âşıkândır Akhisâr

Yekdilâm (?) olsun ahâlîsi cinândır Akhisâr

Bâhusûs ki Şehisâ'nın mahallesi ravzası

Âsmândur gülsitândur bûstândır Akhisâr

Bu fakîre sille çekdirdi gelir gelmez hemân

Bir sitemkâr sanki mahbûb-ı cihândır Akhisâr

Biz gibi üftâdeler ise gelip yatmaktadır

Hasta-i hicrâna gûyâ kuvvet-i cândır Akhisâr

Hâne-i vefki dilimde bu duâsı virdim ola

Muglagı müftâh ola çün Saruhândır Akhisâr

Bülbülâsâ nagmesâz olsa aceb ne rûz u şeb

Tûtî-i dil kanda gitsin âşyândır Akhisâr

Kenz-i gönlüm tılsımı aşk ile bunda açıla

Genc-i mahfîveş müşârün bilbenândır Akhisâr

Bârgâh-ı izzetinde bu amîn magfûr ise

Ana elbet vatan olur cinândır Akhisâr

(Müderrrisoğlu, Mehmed Emin (1956). Akhisarlı Türk Büyükleri. İzmir: Piyasa Yay. 108.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İBN-İ İSA, İlyas Saruhanîd. 1496-1497 - ö. 1553-1554Doğum YeriGörüntüle
2ABDÎ (VASSÂF), Abdullâh Efendid. 1662 - ö. 1760Doğum YeriGörüntüle
3ŞEMSEDDÎN MARMARAVÎ, Ahmed, Yiğitbaşı Velîd. 1435-1436 - ö. 1505Doğum YeriGörüntüle
4İBN-İ İSA, İlyas Saruhanîd. 1496-1497 - ö. 1553-1554Doğum YılıGörüntüle
5ABDÎ (VASSÂF), Abdullâh Efendid. 1662 - ö. 1760Doğum YılıGörüntüle
6ŞEMSEDDÎN MARMARAVÎ, Ahmed, Yiğitbaşı Velîd. 1435-1436 - ö. 1505Doğum YılıGörüntüle
7İBN-İ İSA, İlyas Saruhanîd. 1496-1497 - ö. 1553-1554Ölüm YılıGörüntüle
8ABDÎ (VASSÂF), Abdullâh Efendid. 1662 - ö. 1760Ölüm YılıGörüntüle
9ŞEMSEDDÎN MARMARAVÎ, Ahmed, Yiğitbaşı Velîd. 1435-1436 - ö. 1505Ölüm YılıGörüntüle
10İBN-İ İSA, İlyas Saruhanîd. 1496-1497 - ö. 1553-1554Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ABDÎ (VASSÂF), Abdullâh Efendid. 1662 - ö. 1760Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ŞEMSEDDÎN MARMARAVÎ, Ahmed, Yiğitbaşı Velîd. 1435-1436 - ö. 1505Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13İBN-İ İSA, İlyas Saruhanîd. 1496-1497 - ö. 1553-1554Madde AdıGörüntüle
14ABDÎ (VASSÂF), Abdullâh Efendid. 1662 - ö. 1760Madde AdıGörüntüle
15ŞEMSEDDÎN MARMARAVÎ, Ahmed, Yiğitbaşı Velîd. 1435-1436 - ö. 1505Madde AdıGörüntüle