VEHBÎ, İbrâhim Vehbî Efendi b. Hilmî Kâsım Efendi

(d. ?/? - ö. 1112/1700)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi İbrâhim olan Vehbî, Edirnelidir. Gençlik döneminde ilim tahsil eden Vehbî, uzunca bir süre Edirne’de Murâdiye Câmisi’nde imamlık vazifesinde bulunmuştur. Allah aşkı ve cezbesi ile buradan kazandığı maaşından vazgeçerek o dönemde Edirne’de Gülşenî tarikatı şeyhi Mehmed La’lî’nin hizmetine girmiştir. Bir süre sonra Mevlânâ’nın dergâhına yüz sürme arzulayan Vehbî, Konya’ya giderek tarikatın o dönemki mürşidi Çelebi Efendi/şeyh Bostan Efendi’den edindiği ilim ile kemâle ermiştir (Çapan 2005: 697). Vehbî, 1112/1700 yılında Hac yolculuğuna çıktıktan sonra dönüşte Kahire tarafına doğru seyahati sırasında Finike civarında vefat etmiştir (İnce 2005: 704)

Vehbî’nin, çağının şairleri arasında kendine has bir yer edindiği ve güzel şiirlerinin bulunduğu tezkirelerde belirtilmektedir.

Kaynakça

Ali Enver (1309). Semahane-i Edeb. İstanbul: Kitapçı Rifat

Altun, Kudret (hzl.) (1997). Tezkire-i Mucîb. İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

Erdem, Sadık (hzl.)(1985). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı.Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Halûk, M. İsen, R.Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve M. Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fuzalâ”. C. 4. İstanbul: Çağrı Yay.

Tâhir, Bursalı Mehmed (2000). Osmanlı Müellifleri. Ankara: Bizim Büro Basımevi.

Yılmaz, Kâşif (hzl.) (2001). Güftî ve Teşrîfâtü’ş-Şu’arâsı. Ankara: AKM Yay.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NAGEHAN U. EKE
Yayın Tarihi: 10.02.2014
Güncelleme Tarihi: 23.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Nazm

Şemm itmede bu ‘ismet mi gül bedenümden
Sad-pîrehen-i Yûsuf olur çâk-ı gamumdan

Gîsûlarumun bestesi Hârût ile Mârût
Sihrin yanılur hasret-i çâh-ı zekanumdan

Vehbî bu nazîre yine dil-ber deheninden
Ney-sükker-i ahbâb ola nâvek-i kalemümden

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 698)

ve lehu

Yârin dehânı sırr-ı nihândan haber virür
Fikr-i lebi netîce-i cândan haber virür

Câm-ı Cem’i ki safvet ile andurur o ruh
Nûr-ı hayâl-i hüsnile andan haber virür

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 698)


Beyt
Zehr-nûşân-ı gamız câm-ı safâyı bilmezüz
Nâle-i ‘uşşâkdan gayrı nevâyı bilmezüz

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 704)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Tolga Gümüşayd. 1972 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendid. ? - ö. 1750-51Doğum YeriGörüntüle
3Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Doğum YeriGörüntüle
4Tolga Gümüşayd. 1972 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendid. ? - ö. 1750-51Doğum YılıGörüntüle
6Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Doğum YılıGörüntüle
7Tolga Gümüşayd. 1972 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendid. ? - ö. 1750-51Ölüm YılıGörüntüle
9Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Ölüm YılıGörüntüle
10Tolga Gümüşayd. 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
11CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendid. ? - ö. 1750-51MeslekGörüntüle
12Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949MeslekGörüntüle
13Tolga Gümüşayd. 1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendid. ? - ö. 1750-51Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Tolga Gümüşayd. 1972 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendid. ? - ö. 1750-51Madde AdıGörüntüle
18Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Madde AdıGörüntüle