Öner Yağcı

(d. 01 Nisan 1951 / ö. -)
Yazar, Romancı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şerife Hanım ile oto tamircisi Ömer Bey'in oğlu olarak Tokat'ın Zile illçesinde dünyaya geldi. 1969'da Tokat İlköğretmen Okulundan, 1975'te Gazi Eğiim Enstitüsü Türkçe Bölümünden mezun oldu. Aynı yıl Ağrı'da bulunan Taşlıçay İlkokulunda öğretmenliğe başladı. 1978-1980 yılları arasında TÖB-DER (Tüm Öğretmenler Dayanışma Derneği) genel sekterlik görevini yürüttü. 12 Eylül 1980’deki askeri askeri darbeden sonra dokuz yıla hüküm giydi ve beş yıl hapis yattı. Hapisten çıktıktan sonra çeşitli yayınevlerinde çevirmenlik yaptı. PEN Yazarlar Derneğinde yöneticilik, genel sekreterlik, Edebiyatçılar Derneğinde yönetim kurulu üyeliği ve Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfında yöneticilik görevlerinde bulundu. PEN Yazarlar Derneği, Edebiyatçılar Derneği, Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı, Türkiye Yazarlar Sendikası, 68’liler Birliği Vakfı ve Dil Derneği üyesi olan yazar, Kardelen adlı dosyası ile 1986’da Akademi Kitabevi Roman Başarı Ödülü, Turnalar ile 1988’de Madaralı Roman Ödülü, 1994’te Sabahattin Ali Kültür Günleri Onur Ödülü ve 1995 yılında Truva Kültür Sanat Ödülleri Edebiyat Ödülü gibi ödüllere değer bulundu.

Şiir, roman, deneme, inceleme ve biyografi türlerinde pek çok eser veren Öner Yağcı, üretken bir yazardır. Yarın İçin, Oy Dünya ve Hayatımız adlı ilk şiirleri 1974'te Yeni Adımlar dergisinde yayımlanmıştır. Daha sonra şiir ve yazılarını Yeni Düşün, Varlık, Karşı, Damar, İnsancıl, Cumhuriyet Kitap, Günümüzde Kitaplar, Berfin, Dünya Kitap, Yaba, Gerçek Sanat ve Yazın gibi süreli yayınlarda yayımlamayı sürdürmüştür. Toplumcu gerçekçiliğin çağdaş bir yorumunu yapma çabası içinde olduğunu belirten (Yalçın 2010: 1100) Yağcı, Kardelen (1987) adlı ilk romanında 12 Eylül günlerinin en çok acı çeken insanları olarak çocuklara dikkat çekmiştir. Turnalar (1988) romanında da yine 80 öncesi ve sonrasını ele almıştır. Yarınları yaratma adına yola çıkan bir kuşağın yaşadıklarına bir güzelleme ve ağıt niteliğindeki Gökyüzüne Akan Irmak (1989)’ta yazar, bir 68’li olarak yaşadığı 12 Mart günlerini, o dönem gençliğinin gökyüzünü fethetme sevdasını işlemiştir. Yazarın romanları içerisinde duru, akıcı ve çarpıcı anlatımıyla öne çıkan Yediveren (1995), 90'lar Türkiyesinde Sinop, Ayancık, Sivas gibi kentlerde aydınlık arayışı için çırpınan insanlarla İstanbul'da bunalan, boğulan, çürüyen insanları karşılaştırarak gözler önüne sermektedir. Yağcı, Kaptan (1999)'da, efsaneleşen bir insanın yarım yüzyıllık yaşam serüvenini gözler önüne sermiştir. Romanda hayatını anlamlı kılmak için mücadele veren bir bireyin Demokrat Parti iktidarından 27 Mayıs'a, 12 Mart'tan 12 Eylül'e ve bir çağın bittiği yıllara kadarki serüvenini okurken, aynı zamanda yurdumuzdaki aydınlanma ve insan olma savaşımının son yarım yüzyıllık tarihi de yeniden yaşanabilmektedir.

Yağcı, romanlarının çıkış noktasını "Umut arayışının, sanatın da temel konusu, evrensel konusu olduğuna inanıyorum. Özellikle yaşamı koyu karanlıkların kapladığı dönemlerde insanların böyle sanata daha çok gereksinimleri var. Benim 12 Mart, 12 Eylül ve günümüzle ilgili yazdıklarım her insanın aydınlığı, özgürlüğü, umudu arayışıyla ilgili. Yaşamımız da bu değil mi zaten? Kimilerinin yaşamı, dayatılan kimi yanılsamalarla geçiyor olabilir ama dayatmalara karşı çıkan insanların soyu hiçbir zaman tükenmiyor. Ben bu gerçeğe parmak basmak istedim." (Başaran 1996) cümleleriyle dile getirmiştir. Romanları genel olarak değerlendirildinde, 12 Eylül döneminin toplumsal atmosferinin yanısıtıldığı görülmektedir. Öner Yağcı, Büyük Oğul Efsanesi Tonguç’un Romanı (2018)'nda ise “insanın aklını ve elini kullanarak doğayı, kendisini ve toplumunun yazgısını değiştirebileceğini bilen, bunun nasıl olacağına ömrünü veren bir devrim öğretmeninin”, Tonguç’un efsanesini sunmuştur. Nâzım Hikmet ve Aziz Nesin üzerine incelemeler yapan Yağcı, Namık Kemal, Tevfik Fikret ve Şükran Kurdakul gibi yazarların da biyografilerini yazmıştır. Yunus Emre, Köroğlu, Karacaoğlan, Dadaloğlu ve Pir Sultan Abdal gibi halk şairlerinden seçkiler hazırlamıştır. Denemelerinde de güncel ve politik meselelelerin yanı sıra romanlarındaki gibi 80 öncesi ve sonrası dönemi ele almıştır.

Kaynakça

Başaran, Mehmet (1996). "'Kardelen'den 'Yediveren'e Öner Yağcı". Cumhuriyet Kitap. S. 321. s. 1.

Kurdakul, Şükran (1999). "Toros, Taha". Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi. s. 641.

Yalçın, Murat (Ed.} (2010). "Yağcı, Öner". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. Cilt 2. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 1099-1100.

Yeşildağ, Yılmaz (2001). Öner Yağcı Umuttan İnada. İstanbul. Etik Us Yayınları.

Dosya: Öner Yağcı'nın 27. Sanat Yılı. Damar. S. 122.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 28.09.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
KardelenCem / İstanbul1987Roman
Ömer Seyfettin Seçme ÖykülerEngin / İstanbul1987Diğer
TurnalarCem / İstanbul1988Roman
Gökyüzüne Akan IrmakCem / İstanbul1989Roman
Nâzım’dan ArmağanCem / İstanbul1990Diğer
Fedailer Mangası Rıfat Ilgaz’ın Kırk Kuşağı AnılarıÇınar / İstanbul1993İnceleme
Şükran Kurdakul Yaşamı ve YapıtlarıÇınar / İstanbul1994Biyografi
Ölümsüz Bilge Nasrettin Hoca ve FıkralarıEngin / İstanbul1994Diğer
YediverenCem / İstanbul1995Roman
Ezop'tan MasallarEngin / İstanbul1995Diğer
Çocuk Bahçesi Rıfat Ilgaz’ın Çocuk Şiirleri? / ?1995Diğer
Yunus Emre Yaşamı ve Bütün ŞiirleriGün / İstanbul1996Biyografi
Köroğlu Yaşamı ve ŞiirleriGün / İstanbul1996Biyografi
Karacaoğlan Yaşamı ve ŞiirleriGün / İstanbul1996Biyografi
Dadaloğlu Yaşamı ve Bütün ŞiirleriGün / İstanbul1996Biyografi
Hayyam Yaşamı ve DörtlükleriGün / İstanbul1996Biyografi
Pir Sultan Abdal Yaşamı Ve Bütün ŞiirleriGün / İstanbul1997Biyografi
Aziz Nesin AydınlığıEngin / İstanbul1997İnceleme
Sivas’ı UnutmakPencere / İstanbul1997Deneme
Umut İnsandaDönüşüm / İstanbul1997Deneme
Kaptanİnkılap / İstanbul1999Roman
Aydınlığın UstalarıBumerang / İstanbul1999İnceleme
Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Çevirileri SeçkisiKültür Bakanlığı / Ankara1999Antoloji
Aydınlatan DüşüncelerGün / İstanbul2000Diğer
Çocuk Adları SözlüğüGün / İstanbul2000Diğer
Yine de İyimserBerfin / İstanbul2001Deneme
Dil Kaleminin EnstitüsüPencere / İstanbul2001Deneme
Cumhuriyet Dönemi Denemeler SeçkisiKültür Bakanlığı / Ankara2002Antoloji
Aydınlıklar ÖnümüzdeEtik Us / İsranbul2003İnceleme
Nâzım Hikmet AydınlığıBerfin / İstanbul2003İnceleme
Savaş ve EdebiyatToplumsal Dönüşüm / İstanbul2003Deneme
Nazi KamplarıPapirüs / İstanbul2004İnceleme
Küreselleşme Sürecinde Edebiyatımızİleri / İstanbul2004Deneme
Emperyalizm ve Yurtseverlikİleri / İstanbul2004Deneme
Sonsuza Rüzgârdı 68Sone / İstanbul2005İnceleme
Beyler Bu Vatana Nasıl Kıydınız?Yirmi Dört / İstanbul2007Diğer
Yaşasın YenilenlerCumhuriyet Kitapları / İstanbul2011İnceleme
Bir Keloğlan VarmışArkadaş / İstanbul2016Masal
Keloğlan Sihirli DünyadaArkadaş / İstanbul2016Masal
Keloğlan MasallarıBilgi / İstanbul2016Masal
ŞahmeranDoğan Egmont / İstanbul2016Masal
Anadolu’nun Umudu: AydınlıkKırmızı Kedi / İstanbul2017Diğer
Tevfik FikretTelgrafhane / İstanbul2018İnceleme
Büyük Oğul Efsanesi Tonguç’un RomanıBilgi / istanbul2018Roman
Keloğlan Devler ÜlkesindeArkadaş / İstanbul2019Masal
Tek Kitapta Namık Kemal / Vatan ve Özgürlük ŞairiTelgrafhane / İstanbul2019Biyografi

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SIRRI BABA, Hüseyind. 1865 - ö. 1935Doğum YeriGörüntüle
2Şükrü Karacad. 10 Kasım 1956 - ö. 5 Ocak 2014Doğum YeriGörüntüle
3BEDRÎ, Niksarlıd. 1845 - ö. 1897Doğum YeriGörüntüle
4ALİ ATEŞd. 1951 - ö. 06.01.2003Doğum YılıGörüntüle
5KIŞLAOĞLU/KARAKIŞLA/BORANOĞLU, Mehmet Dokucud. 05.01.1951 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Necmi Koçd. 1951 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Tahsin Burdurlud. 1905 - ö. 1962MeslekGörüntüle
8C. Hakan Arsland. 1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Burhan Güneld. 7 Nisan 1947 - ö. 21 Aralık 2012MeslekGörüntüle
10Volkan Taha Şekerd. 1982 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Ferhat Ünlüd. 05 Ekim 1975 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Enver Yorulmazd. 27 Kasım 1947 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Çetin Önerd. 25 Mart 1943 - ö. 14 Eylül 2016Madde AdıGörüntüle
14Öner Ciravoğlud. 13 Şubat 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle