Madde Detay
Öner Yağcı
(d. 01 Nisan 1951 / ö. -)
Yazar, Romancı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Şerife Hanım ile oto tamircisi Ömer Bey'in oğlu olarak Tokat'ın Zile illçesinde dünyaya geldi. 1969'da Tokat İlköğretmen Okulundan, 1975'te Gazi Eğiim Enstitüsü Türkçe Bölümünden mezun oldu. Aynı yıl Ağrı'da bulunan Taşlıçay İlkokulunda öğretmenliğe başladı. 1978-1980 yılları arasında TÖB-DER (Tüm Öğretmenler Dayanışma Derneği) genel sekterlik görevini yürüttü. 12 Eylül 1980’deki askeri askeri darbeden sonra dokuz yıla hüküm giydi ve beş yıl hapis yattı. Hapisten çıktıktan sonra çeşitli yayınevlerinde çevirmenlik yaptı. PEN Yazarlar Derneğinde yöneticilik, genel sekreterlik, Edebiyatçılar Derneğinde yönetim kurulu üyeliği ve Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfında yöneticilik görevlerinde bulundu. PEN Yazarlar Derneği, Edebiyatçılar Derneği, Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı, Türkiye Yazarlar Sendikası, 68’liler Birliği Vakfı ve Dil Derneği üyesi olan yazar, Kardelen adlı dosyası ile 1986’da Akademi Kitabevi Roman Başarı Ödülü, Turnalar ile 1988’de Madaralı Roman Ödülü, 1994’te Sabahattin Ali Kültür Günleri Onur Ödülü ve 1995 yılında Truva Kültür Sanat Ödülleri Edebiyat Ödülü gibi ödüllere değer bulundu.
Şiir, roman, deneme, inceleme ve biyografi türlerinde pek çok eser veren Öner Yağcı, üretken bir yazardır. Yarın İçin, Oy Dünya ve Hayatımız adlı ilk şiirleri 1974'te Yeni Adımlar dergisinde yayımlanmıştır. Daha sonra şiir ve yazılarını Yeni Düşün, Varlık, Karşı, Damar, İnsancıl, Cumhuriyet Kitap, Günümüzde Kitaplar, Berfin, Dünya Kitap, Yaba, Gerçek Sanat ve Yazın gibi süreli yayınlarda yayımlamayı sürdürmüştür. Toplumcu gerçekçiliğin çağdaş bir yorumunu yapma çabası içinde olduğunu belirten (Yalçın 2010: 1100) Yağcı, Kardelen (1987) adlı ilk romanında 12 Eylül günlerinin en çok acı çeken insanları olarak çocuklara dikkat çekmiştir. Turnalar (1988) romanında da yine 80 öncesi ve sonrasını ele almıştır. Yarınları yaratma adına yola çıkan bir kuşağın yaşadıklarına bir güzelleme ve ağıt niteliğindeki Gökyüzüne Akan Irmak (1989)’ta yazar, bir 68’li olarak yaşadığı 12 Mart günlerini, o dönem gençliğinin gökyüzünü fethetme sevdasını işlemiştir. Yazarın romanları içerisinde duru, akıcı ve çarpıcı anlatımıyla öne çıkan Yediveren (1995), 90'lar Türkiyesinde Sinop, Ayancık, Sivas gibi kentlerde aydınlık arayışı için çırpınan insanlarla İstanbul'da bunalan, boğulan, çürüyen insanları karşılaştırarak gözler önüne sermektedir. Yağcı, Kaptan (1999)'da, efsaneleşen bir insanın yarım yüzyıllık yaşam serüvenini gözler önüne sermiştir. Romanda hayatını anlamlı kılmak için mücadele veren bir bireyin Demokrat Parti iktidarından 27 Mayıs'a, 12 Mart'tan 12 Eylül'e ve bir çağın bittiği yıllara kadarki serüvenini okurken, aynı zamanda yurdumuzdaki aydınlanma ve insan olma savaşımının son yarım yüzyıllık tarihi de yeniden yaşanabilmektedir.
Yağcı, romanlarının çıkış noktasını "Umut arayışının, sanatın da temel konusu, evrensel konusu olduğuna inanıyorum. Özellikle yaşamı koyu karanlıkların kapladığı dönemlerde insanların böyle sanata daha çok gereksinimleri var. Benim 12 Mart, 12 Eylül ve günümüzle ilgili yazdıklarım her insanın aydınlığı, özgürlüğü, umudu arayışıyla ilgili. Yaşamımız da bu değil mi zaten? Kimilerinin yaşamı, dayatılan kimi yanılsamalarla geçiyor olabilir ama dayatmalara karşı çıkan insanların soyu hiçbir zaman tükenmiyor. Ben bu gerçeğe parmak basmak istedim." (Başaran 1996) cümleleriyle dile getirmiştir. Romanları genel olarak değerlendirildinde, 12 Eylül döneminin toplumsal atmosferinin yanısıtıldığı görülmektedir. Öner Yağcı, Büyük Oğul Efsanesi Tonguç’un Romanı (2018)'nda ise “insanın aklını ve elini kullanarak doğayı, kendisini ve toplumunun yazgısını değiştirebileceğini bilen, bunun nasıl olacağına ömrünü veren bir devrim öğretmeninin”, Tonguç’un efsanesini sunmuştur. Nâzım Hikmet ve Aziz Nesin üzerine incelemeler yapan Yağcı, Namık Kemal, Tevfik Fikret ve Şükran Kurdakul gibi yazarların da biyografilerini yazmıştır. Yunus Emre, Köroğlu, Karacaoğlan, Dadaloğlu ve Pir Sultan Abdal gibi halk şairlerinden seçkiler hazırlamıştır. Denemelerinde de güncel ve politik meselelelerin yanı sıra romanlarındaki gibi 80 öncesi ve sonrası dönemi ele almıştır.
Kaynakça
Başaran, Mehmet (1996). "'Kardelen'den 'Yediveren'e Öner Yağcı". Cumhuriyet Kitap. S. 321. s. 1.
Kurdakul, Şükran (1999). "Toros, Taha". Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi. s. 641.
Yalçın, Murat (Ed.} (2010). "Yağcı, Öner". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. Cilt 2. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 1099-1100.
Yeşildağ, Yılmaz (2001). Öner Yağcı Umuttan İnada. İstanbul. Etik Us Yayınları.
Dosya: Öner Yağcı'nın 27. Sanat Yılı. Damar. S. 122.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: İSA KOYUNCUYayın Tarihi: 28.09.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 28.09.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Kardelen | Cem / İstanbul | 1987 | Roman |
Ömer Seyfettin Seçme Öyküler | Engin / İstanbul | 1987 | Diğer |
Turnalar | Cem / İstanbul | 1988 | Roman |
Gökyüzüne Akan Irmak | Cem / İstanbul | 1989 | Roman |
Nâzım’dan Armağan | Cem / İstanbul | 1990 | Diğer |
Fedailer Mangası Rıfat Ilgaz’ın Kırk Kuşağı Anıları | Çınar / İstanbul | 1993 | İnceleme |
Şükran Kurdakul Yaşamı ve Yapıtları | Çınar / İstanbul | 1994 | Biyografi |
Ölümsüz Bilge Nasrettin Hoca ve Fıkraları | Engin / İstanbul | 1994 | Diğer |
Yediveren | Cem / İstanbul | 1995 | Roman |
Ezop'tan Masallar | Engin / İstanbul | 1995 | Diğer |
Çocuk Bahçesi Rıfat Ilgaz’ın Çocuk Şiirleri | ? / ? | 1995 | Diğer |
Yunus Emre Yaşamı ve Bütün Şiirleri | Gün / İstanbul | 1996 | Biyografi |
Köroğlu Yaşamı ve Şiirleri | Gün / İstanbul | 1996 | Biyografi |
Karacaoğlan Yaşamı ve Şiirleri | Gün / İstanbul | 1996 | Biyografi |
Dadaloğlu Yaşamı ve Bütün Şiirleri | Gün / İstanbul | 1996 | Biyografi |
Hayyam Yaşamı ve Dörtlükleri | Gün / İstanbul | 1996 | Biyografi |
Pir Sultan Abdal Yaşamı Ve Bütün Şiirleri | Gün / İstanbul | 1997 | Biyografi |
Aziz Nesin Aydınlığı | Engin / İstanbul | 1997 | İnceleme |
Sivas’ı Unutmak | Pencere / İstanbul | 1997 | Deneme |
Umut İnsanda | Dönüşüm / İstanbul | 1997 | Deneme |
Kaptan | İnkılap / İstanbul | 1999 | Roman |
Aydınlığın Ustaları | Bumerang / İstanbul | 1999 | İnceleme |
Cumhuriyet Dönemi Edebiyat Çevirileri Seçkisi | Kültür Bakanlığı / Ankara | 1999 | Antoloji |
Aydınlatan Düşünceler | Gün / İstanbul | 2000 | Diğer |
Çocuk Adları Sözlüğü | Gün / İstanbul | 2000 | Diğer |
Yine de İyimser | Berfin / İstanbul | 2001 | Deneme |
Dil Kaleminin Enstitüsü | Pencere / İstanbul | 2001 | Deneme |
Cumhuriyet Dönemi Denemeler Seçkisi | Kültür Bakanlığı / Ankara | 2002 | Antoloji |
Aydınlıklar Önümüzde | Etik Us / İsranbul | 2003 | İnceleme |
Nâzım Hikmet Aydınlığı | Berfin / İstanbul | 2003 | İnceleme |
Savaş ve Edebiyat | Toplumsal Dönüşüm / İstanbul | 2003 | Deneme |
Nazi Kampları | Papirüs / İstanbul | 2004 | İnceleme |
Küreselleşme Sürecinde Edebiyatımız | İleri / İstanbul | 2004 | Deneme |
Emperyalizm ve Yurtseverlik | İleri / İstanbul | 2004 | Deneme |
Sonsuza Rüzgârdı 68 | Sone / İstanbul | 2005 | İnceleme |
Beyler Bu Vatana Nasıl Kıydınız? | Yirmi Dört / İstanbul | 2007 | Diğer |
Yaşasın Yenilenler | Cumhuriyet Kitapları / İstanbul | 2011 | İnceleme |
Bir Keloğlan Varmış | Arkadaş / İstanbul | 2016 | Masal |
Keloğlan Sihirli Dünyada | Arkadaş / İstanbul | 2016 | Masal |
Keloğlan Masalları | Bilgi / İstanbul | 2016 | Masal |
Şahmeran | Doğan Egmont / İstanbul | 2016 | Masal |
Anadolu’nun Umudu: Aydınlık | Kırmızı Kedi / İstanbul | 2017 | Diğer |
Tevfik Fikret | Telgrafhane / İstanbul | 2018 | İnceleme |
Büyük Oğul Efsanesi Tonguç’un Romanı | Bilgi / istanbul | 2018 | Roman |
Keloğlan Devler Ülkesinde | Arkadaş / İstanbul | 2019 | Masal |
Tek Kitapta Namık Kemal / Vatan ve Özgürlük Şairi | Telgrafhane / İstanbul | 2019 | Biyografi |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SIRRI BABA, Hüseyin | d. 1865 - ö. 1935 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Şükrü Karaca | d. 10 Kasım 1956 - ö. 5 Ocak 2014 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | BEDRÎ, Niksarlı | d. 1845 - ö. 1897 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ALİ ATEŞ | d. 1951 - ö. 06.01.2003 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KIŞLAOĞLU/KARAKIŞLA/BORANOĞLU, Mehmet Dokucu | d. 05.01.1951 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Necmi Koç | d. 1951 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Tahsin Burdurlu | d. 1905 - ö. 1962 | Meslek | Görüntüle |
8 | C. Hakan Arslan | d. 1966 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Burhan Günel | d. 7 Nisan 1947 - ö. 21 Aralık 2012 | Meslek | Görüntüle |
10 | Volkan Taha Şeker | d. 1982 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Ferhat Ünlü | d. 05 Ekim 1975 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Enver Yorulmaz | d. 27 Kasım 1947 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Çetin Öner | d. 25 Mart 1943 - ö. 14 Eylül 2016 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Öner Ciravoğlu | d. 13 Şubat 1948 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |