YARKENDÎ, Yusuf Kedirhan

(d. ?/? - ö. ?/1572)
âşık
(Ozan / 16. Yüzyıl / Çağatay)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Yusuf Kedirhan, Doğu Türkistan’da 1514 ile 1680 yılları arasında egemenlik sürmüş olan Yarkend Hanlığı (diğer ismiyle Sâidîye Sultanlığı) döneminin Türk şairi, müzisyeni ve bilginidir. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi’nde şairin, 1533-1559 tarihleri arasında Yarkend Hanlığı’nın başında bulunan Abdürreşid Han’ın baş veziri olduğu bilgisi vardır. Ayrıca Tevarihi Musikiyunda onun Irak’tan Tebriz’den, İran’dan Harezm, Semerkant, İstanbul, Keşemir, Belh, Şiraz gibi uzak şehirlerden müzik öğrenmek için gelen öğrencileri olduğu yazar. Rebabı (Ravap) Heştar adlı sekiz telli çalgıyı icad eden Yusuf Kedirhan, “Visal” adlı yeni bir makam ortaya koymuştur. Yusuf Kedirhan Yarkendî’nin doğum tarihi ve doğum yeri bilinmemektedir (İltebir 2008: 585).

Divan-ı Kebîr isimli günümüze ulaşmayan bir divanı vardır. Şiirlerinin içeriği ve şekli onun olgun bir şair olduğunu göstermektedir. Yine Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi’nde verilen bilgiye göre Kedirhan Yârkendî’nin Amannisa Han ile beraber on iki makamı düzenlemek ve metinlerinin mükemmeliğini sağlayarak halka yaymada silinmez katkıları olmuştur (İltebir 2008: 585).

Kaynakça

İltebir, A. B. (2008). “Yarkendî, Yusuf Kedirhan ”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, C. VIII. Ankara: Atatürk Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay. 585,.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. UĞUR UZUNKAYA
Yayın Tarihi: 30.12.2014
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

Eserlerinden Örnekler