Madde Detay
YETER ANA, Yeter Yıldırım
(d. 1922 / ö. ?)
âşık, ev hanımı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Yeter Yıldırım, Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Saraç köyünde 1922'de dünyaya gelmiştir. Hasan Yıldırım’ın (Âşık Yüzbaşıoğlu/Âşık Mihmanî) eşidir. Babasının adı Ali, annesinin ise Fadime’dir. Herhangi bir tahsil görmemiştir. 14-15 yaşındayken aynı köyde yaşayan Hasan Yıldırım’a (Âşık Yüzbaşıoğlu/Mihmani) kaçmış ve bu evlilikten beşi erkek olmak üzere dokuz çocuğu (Gülhanım, Nurettin, Behiye, Gülnaz, Ülfettin, Servet, Erdal, İmdal, Mihriban) olmuştur. Çocuklarından Nurettin (Kara/Kara Nurettin), Servet (Emanetî) ve Gülhanım da halk şairidir. Çeşitli yörelerde gerçekleştirilen âşık programlarına katılmak için eşi Âşık Yüzbaşıoğlu’nun devamlı evden ayrılması nedeniyle, Âşık Yeter Ana çocuklarına onun yokluğunu belli etmemek için tarla, harman, bahçe ve ev işlerini de üstlenmiştir. Doğan Kaya’nın 2001'de kaleme aldığı yazısında aktardığı kadarıyla hayatı yoksullukla geçmiştir (Kaya 2001: 69, 84).
Yeter Yıldırım’ın doğduğu ve yaşadığı köy olan Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Saraç köyü, Emlek yöresindedir. Emlek yöresi yetiştirdiği âşıklarla ün yapmış bir yöredir. Sözgelişi; Kemter, Veli, Ali izzet Özkan ve Âşık Veysel edebiyatımızda kendisine yer bulabilmiş önemli simalar bu yörenin âşıklarıdır. Tespitlerimize göre bu yörede yetişmiş 126 âşık vardır. Bu âşıklar içerisinde yer alan Âşık Yeter Ana, saz çalamayan ve genellikle çok duygulandığı zaman irticalen şiir söyleyebilen bir halk şairidir. Şiirlerinde “Yeter Ana” mahlasını kullanan Yeter Yıldırım’ın şiir yazmaya başlamasında eşi Hasan Yıldırım’ın âşık oluşunun büyük oranda etkisi olmuştur. Evde sürekli onun şiirlerini ve sazını dinlemiş ve zamanla kendisinde de var olduğunu keşfettiği şairlik ve âşıklık yeteneğini ortaya çıkarmıştır. Şiirlerinde oldukça yalın ifadeler kullanan Yeter Ana’nın eserlerinde pek fazla bir teknik kaygı görülmez. Bu bakımdan kimi şiirlerinde ölçü düzeni olmadığı gibi ayaktan da çıktığı görülür. Âşık Yeter Ana’nın bazı şiirlerinde mahlas kullanmadığı da bilinmektedir (Kaya 2001: 69, 84).
Kaynakça
Kaya, Doğan (2001). “Bir Âşık Ailesi: Âşık Yüzbaşıoğlu ve Ailesindeki Diğer Âşıklar”. Folklor / Edebiyat. 28: 69 - 84.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. BÜLENT AKINYayın Tarihi: 09.06.2019Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 09.06.2019Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | BİMAR İSKENDER ELES OĞLU | d. 1877 - ö. 1979 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MÜEZZİN/ZİYA/MÜEZZİN ZİYA/MÜEZZİNOĞLU, Ziya Çağırıcı | d. 1916 - ö. 1992 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | CEYHAN, Rukiye Özdemir | d. 1931 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Rıza Ümit | d. 1922 - ö. 1977 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | MEMMED ÇODAROĞLU MEMMEDOV | d. 1922 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | LAÇİN ALADAĞLI, Laçin Kurt | d. 1922 - ö. 1980 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Rıza Ümit | d. 1922 - ö. 1977 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | MEMMED ÇODAROĞLU MEMMEDOV | d. 1922 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | LAÇİN ALADAĞLI, Laçin Kurt | d. 1922 - ö. 1980 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Rıza Ümit | d. 1922 - ö. 1977 | Meslek | Görüntüle |
11 | MEMMED ÇODAROĞLU MEMMEDOV | d. 1922 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | LAÇİN ALADAĞLI, Laçin Kurt | d. 1922 - ö. 1980 | Meslek | Görüntüle |
13 | Rıza Ümit | d. 1922 - ö. 1977 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | MEMMED ÇODAROĞLU MEMMEDOV | d. 1922 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | LAÇİN ALADAĞLI, Laçin Kurt | d. 1922 - ö. 1980 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Rıza Ümit | d. 1922 - ö. 1977 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MEMMED ÇODAROĞLU MEMMEDOV | d. 1922 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | LAÇİN ALADAĞLI, Laçin Kurt | d. 1922 - ö. 1980 | Madde Adı | Görüntüle |