YILDIZ, Ömürcan Yıldız

(d. 10.06.1984 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ömürcan Yıldız, 10 Haziran 1984 tarihinde Kars'ta dünyaya gelmiştir. Babası âşıklık geleneğinin Kars ve çevresindeki en önemli temsilcilerinden biri olan Günay Yıldız’dır. Büyük ataları Gürcistan’ın Sadaklı köyünden 1918'de, kardeşleri ve eşiyle beraber Kars'ın Arapaçay ilçesine bağlı Karahan köyüne yerleşmiştir. Ömürcan Yıldız'ın annesinin ismi ise Gülerman'dır. Yıldız, ailenin dört çocuğundan en küçüğüdür. Kardeşlerinin isimleri Hatibi Ozan, Onur Çağrı ve Cenk Burak'tır (Erkmen 2011: 485). Yıldız, ilkokulu Gazi Ahmet Muhtar Paşa İlköğretim Okulunda, ortaokulu Atatürk İlköğretim Okulunda ve liseyi de Alparslan Lisesi'nde okur. Bu eğitim sürecinden sonra Antalya'nın Alanya ilçesinde çalışan Yıldız, bir süre sonra askerlik görevini Hatay ve Şanlıurfa’da tamamlayarak Kars’a geri döner. Bu tarihten itibaren bir müzik grubuyla birlikte çalışan Yıldız, hâlen Kars’ta yaşamını sürdürmektedir (Erkmen 2011: 486).

Dedesi Karahanlı Murat Yıldız ve babası Âşık Günay Yıldız’ın yanında âşıklık geleneğinin en güçlü isimlerinin arasında büyüyen Yıldız, doğumundan itibaren âşıklık geleneğinin icra edildiği bir ortam içinde yetişmiş olmasından dolayı dönemin pek çok âşığını ve âşıklık geleneğini yakından tanıma şansını yakalamıştır. Yaşadığı ortamın getirdiği gelenek Yıldız’ın usta-çırak ilişkisi içerisinde yetişmesine olanak tanır. Bu anlamda onun ilk ustası dedesi Karahanlı Murat Yıldız, ikinci ustası ise babası Günay Yıldız’dır. Babası Günay Yıldız bu durumu “Çocukluğunda âşık olan babam Murat Yıldız ilk olarak Ömürcan’ın âşıklığa olan ilgisini fark eder. Ben babama kulak vererek Ömürcan’ın iyi bir âşık olması için onu eğitmeye başladım.” şeklinde ifade etmektedir. Aile kendisini Âşık Şenlik Kolunun temsilcisi olarak tanımlamakta ve Gürcistan’daki yaşamlarında geleneğin aktarıcısı olarak gördükleri Emed ve Memmed Sadaklı adlı âşıkları ailenin bu anlamdaki birinci kuşağı olarak kabul eder. Ömürcan Yıldız bu nedenle, birinci kuşaktan günümüze kadar Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi’nin âşık tarzı şiir geleneğini sürdüren bir aile ortamı içinde bir çıraklık dönemi geçirir. Çocukluk döneminde dedesi Karahanlı Murat Yıldız’ın düğünlere ve kahvelere yoğun bir şekilde gidememesine karşın babası Günay Yıldız ile birlikte geleneğin kolektif hafızasının yaşandığı meclislerde bulunma şansını yakalar. Yıldız, yedi sekiz yaşından itibaren saz çalmaya başlar; ayak, perde, makam, hava gibi kavramları içerikleriyle birlikte öncelikle dedesinden, dede Murat Yıldız’ın vefatı sonrasında da babasından öğrenmiştir. Yıldız'ın çocukluk ve gençlik yıllarından itibaren dönemin akademisyenlerinin dede ve babasıyla yaptığı görüşmeleri ve yaptıkları kayıtları dinlemesi Ömürcan Yıldız’ın geleneğe karşı bakışını şekillendirir (Erkmen 2011: 488-489). Çocukluğundan itibaren evlerinde hemen her akşam âşık toplantılarının olması, Kars’taki kahvehanelerde sanatın önde gelen isimlerini dinleme imkânı bulunması, özellikle düğün ve sünnetlerde baba ve diğer âşıklarla birlikte katılması geleneğin içinde büyümesine fırsat verir. Belirli bir süreç sonrasında zaman zaman bu meclislerde çalıp söylemeye başlar. Kendisine göre çıraklık dönemi bitmiş olup bölgedeki birçok âşıktan daha güçlü bir sanata sahiptir ancak ustası ve babası Günay Yıldız, Ömürcan Yıldız için pek çok âşıktan çok daha iyi olmakla birlikte henüz öğrenmesi gereken çok şey olduğunu ifade etmektedir (Erkmen 2011: 490). Şiirlerinin konusu yoğunlukla aşk, gurbet ve sevgi üzerinedir. Kendisi bu durumu yaşına ve ilgi alanlarına bağlamakta ilerleyen dönemlerde dinî nitelikli şiirlerinin muhtemelen artacağına vurgu yapmaktadır. Hecenin en çok yedili, sekizli ve on birli kalıbını kullandığı, şiirlerinin dörtlüklerden oluştuğu, dörtlük sayılarının ise üç ile beş arasında değiştiği görülmektedir. Âşık tarzı şiir geleneğinin genel özelliğine uygun olarak yarım kafiyenin yoğunluğu dikkat çekmekte; bu kafiye çeşidini tam ve zengin kafiyenin takip ettiğini ifade etmek mümkündür (Erkmen 2011: 499-500). 1992'de Serhat TV’ de Âşıklık Geleneğini ve Kars âşıklarını tanıtmak ve bu kültürü yaşatmak için “Âşıklarımız” isimli bir programda babası Günay Yıldız ile atışmalar yapar ve bu atışmalar baba-oğul atışması olarak isimlendirilir. 2004'te yapılan bir yarışmada ise Yıldız ikincilik ödülü alır. Yıldız, ayrıca Kars’ın yerel radyo kanalları olan Kaya FM, Kafkas FM, Kral FM gibi radyo kanallarına defalarca katılarak sanatını icra eder. Yıldız’ın Teyyare Grubu adıyla bir de müzik grubu vardır. Kars’ta grubuyla birlikte türkü barlara çıkan Yıldız, Kars dışında ise Türk Geceleri adı altında program yapmaktadır (Erkmen 2011: 492).

Kaynakça

Bolçay, Ezgi (2012). Kars'ta Âşıklık Geleneği ve Karslı Âşık Maksut Koca'nın Hayatı, Sanatı ve Şiirleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Erkmen, Derya (2011). "Aşık Ömürcan Yıldız Hayatı Sanatı Şiirleri". Karslı Âşıkların Hayatları, Sanatları ve Şiirlerinden Örnekler. Ed: Kürşat Öncül. Kars: Kafkas Üniversitesi Türk Halkbilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yay. 485- 507.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. KÜRŞAT ÖNCÜL
Yayın Tarihi: 05.04.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İSHAK METİNd. 1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2DADAŞOĞLU, Ali Dadaşoğlud. 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3BAHRİ YILDIZd. 1942 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4İSHAK METİNd. 1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5DADAŞOĞLU, Ali Dadaşoğlud. 1934 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6BAHRİ YILDIZd. 1942 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7İSHAK METİNd. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
8DADAŞOĞLU, Ali Dadaşoğlud. 1934 - ö. ?MeslekGörüntüle
9BAHRİ YILDIZd. 1942 - ö. ?MeslekGörüntüle
10İSHAK METİNd. 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11DADAŞOĞLU, Ali Dadaşoğlud. 1934 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12BAHRİ YILDIZd. 1942 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13İSHAK METİNd. 1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14DADAŞOĞLU, Ali Dadaşoğlud. 1934 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15BAHRİ YILDIZd. 1942 - ö. ?Madde AdıGörüntüle