Madde Detay

İsmi Mehmed’dir. Muhaşşî unvanıyla meşhur olan Amasyalı âlim Sinânüddin Yûsuf Efendi’nin küçük oğludur. Doğum tarihi ve yeri bilinmemektedir. İlk eğitimini babasından aldı. Devrinin önde gelen hocalarından Şâh Efendi ve Kadızâde Efendi’nin derslerine katılarak medrese tahsilini tamamladı. Bostan Efendi’den mülâzım oldu. Küçük dereceli medreselerde çalıştıktan sonra kırk akçe yevmiye ile 971 Receb’inde/Şubat-Mart 1568 Dâvûd Paşa Medresesi’ne müderris tayin edildi. 976 Cemâzilâĥir’inde/Kasım-Aralık 1568 Hânkâh, 978 Muharrem’inde/Haziran-Temmuz 1570 Hâsekî, 980 Safer’inde/ Haziran-Temmuz 1572 Sahn-ı Semâniyye, 982 Zilkade’sinde/Şubat-Mart 1575 Şehzâde ve 983 Şaban’ında/Kasım-Aralık 1575 Süleymâniyye medreselerinde görev yaptı. 989 Rebîülâhir’inde/Mayıs-Haziran 1581 vefat etti. Sarı Gürz Mescidi sahasında babasının kabri yanına defnedildi.

Mehmed bin Sinânüddin Efendi’nin bilinen üç eseri vardır. Bunlardan ilki âlimlerin hayat hikâyelerini anlattığı Menâkıbü’l-Ulemâ’dır. E. Blochet Paris Millî Kütüphanesi’nde 1159 numarada kayıtlı Menâkıbü’l-Ulemâ nüshasını Taşköprîzâde Ahmed Efendi’nin Arapça kaleme aldığı ve Osman Gâzî’den Kanuni Sultan Süleyman devrine kadar yaşamış ulemâ ve meşâyihin hayat hikâyelerini anlattığı eş-Şakâ’iku’n-Nu‘mâniyye fî Ulemâi’d-Devleti’l-Osmâniyye adlı biyografik metnin tercümesi olarak göstermiştir. Paris Millî Kütüphanesi Türkçe yazmaları arasında yapılan taramalarda esere ulaşılamamıştır. Nevʻîzâde Atâyî söz konusu eserin ismini zeylinde zikretmiş fakat ayrıntılı bilgi vermemiştir. Ülkemizde nüshası bulunmayan eserin Şakā’iku'n-Nu‘mâniyye tercümesi olup olmadığı tam olarak belli değildir.Yazarın diğer eserleri ise medreselerde ders kitabı olarak okutulan Şerh-i Miftâh ve Şerh-i Hidâye’ye yazdığı hâşiye ve talikâtdır.

Bursalı Mehmed Tâhir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. II. İstanbul.55.

Gönül, Behcet, (1945). “İstanbul Kütüphanelerinde Al- Şakā’ik Al-Nu‘mâniya Tercüme ve Zeyilleri”, Türkiyat Mecmuası, İstanbul. (VIII): 149.

Özcan, Abdülkadir, (hzl.), (1989). Nev‘izâde Atâyî, Hadâiku’l-Hakᾱ’ik fi Tekmileti’s-Şakᾱ’ik, İstanbul: Çağrı Yay. 256.