BEHCETÎ, Hasan Efendi

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

 

Doğum ve ölüm tarihi belli değildir. Tahsilini Urfa'da yapmış, Arapça ve Farsça öğrenmiştir. Antep'ten İstanbul’a giden Behcetî, asrın âlimlerinden Kara Halilzâde Mehmed Sa'îd Efendi‘nin mektupçuluk kalemine önce mülazım olarak girmiş, sonra Anadolu Kalemi'ne intisap ederek 1189/1775’te vakanüvis olmuştur. Bu zatın nüfuzunun kırılması üzerine İvaz Paşazâde İbrahim Efendi'nin yanında mektupçuluk görevinde bulunmuş, 1776 yılında bu görevden azledilmiştir. Vakanüvis olarak Küçük Kaynarca Antlaşması'nı doğuran olayları incelemiştir. Topladığı vakalar Vâsıf tarafından tarihine alınmış; kendisinden sonra gelen Süleyman Molla aynı göreve getirilmiştir. Şiirlerinde yurt hasreti çektiği gözlenmektedir. Râmiz, şiir ve inşada başarılı olduğunu yazar ama şiir örneği vermez. Âyine-i Zürefâ‘da (Cemaleddin Efendi 1314: 56) ve Sicilli Osmânî'de (Akbayar 1996: 364) şairin memleketi hakkında verilen bilgiler yanlıştır. Zürefâ’da kendisinin Rumeli eşrâfından olduğu yazılıdır ki, yazar Rumelili Razgatlı Behçetî Hüseyin ile Behçetî Hasan Efendi’yi birbirine karıştırmıştır (Cemâleddîn Efendi 1314: 56).

Behçetî’nin Millet Ktp. Mnz. 717 numaralı mecmuada şiirleri vardır. Mezarının nerede olduğu bilinmemektedir.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmanî. C.2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 364.

Babinger, Franz (1992). Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri. çev. Çoşkun Üçok. Ankara: KB Yay.

Cemâleddîn Efendi (1314). Âyine-i Zürefâ (Osmanlı Tarih ve Müverrihleri). Bastıran: Ahmet Cevdet. İstanbul: İkdam Ktp. 56.

Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1939). Gaziantep Meşâhiri. Gaziantep: Cumhuriyet Halk Partisi Basımevi.

Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1939). “Behçeti Hasan Efendi”. Başpınar Aylık Edebiyat ve Kültür Mecmuası  (6): 3-5.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Adâb-ı Zurafâsı. Ankara.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. C.2. İstanbul. 782-783.

Göğüş, Oğuz (1962). Gaziantepi Tanıtıyoruz I. Gaziantep.

Güzelbey, Cemil Cahit (1968). “Behçetî Hasan Efendi ile İlgili Bir Belge”. Gaziantep Kültür Dergisi (11): 273-­4, 280.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). "Behçeti Hasan Efendi". C. I. İstanbul: Dergâh Yay. 376

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. HALİL İBRAHİM YAKAR
Yayın Tarihi: 30.08.2013
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Rûh-ı tâbunda senün hüsn-i füsûn olsa gerek

Tâlibe nüsha-i mir’âtü’l-uyûn olsa gerek

 

Halleder remz-i mezâyâyı nikât-ı hüsni

Hatt-ı şerrâhı me’ânî-i mütûn olsa gerek

 

Dürr-i deryâ-yı letâfet mi degil dendânlar

Çünki sırr-ı deheni nokta-i nûn olsa gerek

 

Hak nüzûl eyleyicek bâtılı izhâr eyler

Gelicek aşk dile gaflet bîrûn olsa gerek

 

Eylemez binde birin râbıta bend-i i‘câz

Dehrün itdükleri hep va’d-i kümûn olsa gerek

 

Nefs-i bed-hû ne kadar olsa samûd u serkeş

Kayd-ı perhîz-i riyâzetle zebûn olsa gerek

 

Behcetî şi’r-i penâha idegör peyrevlik

Gurbet illerde sana râh-nümûn olsa gerek

(Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1939). Gaziantep Meşâhiri. Gaziantep: Cumhuriyet Halk Partisi Basımevi.5-8.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MAZHAR, Mazhar Efendid. 1850 - ö. 1889Doğum YeriGörüntüle
2HİLMÎ, Ahmed Hilmîd. ? - ö. 1824Doğum YeriGörüntüle
3HAYRET, Bahâeddîn Hayret Efendid. ? - ö. 1886Doğum YeriGörüntüle
4MAZHAR, Mazhar Efendid. 1850 - ö. 1889Doğum YılıGörüntüle
5HİLMÎ, Ahmed Hilmîd. ? - ö. 1824Doğum YılıGörüntüle
6HAYRET, Bahâeddîn Hayret Efendid. ? - ö. 1886Doğum YılıGörüntüle
7MAZHAR, Mazhar Efendid. 1850 - ö. 1889Ölüm YılıGörüntüle
8HİLMÎ, Ahmed Hilmîd. ? - ö. 1824Ölüm YılıGörüntüle
9HAYRET, Bahâeddîn Hayret Efendid. ? - ö. 1886Ölüm YılıGörüntüle
10MAZHAR, Mazhar Efendid. 1850 - ö. 1889MeslekGörüntüle
11HİLMÎ, Ahmed Hilmîd. ? - ö. 1824MeslekGörüntüle
12HAYRET, Bahâeddîn Hayret Efendid. ? - ö. 1886MeslekGörüntüle
13MAZHAR, Mazhar Efendid. 1850 - ö. 1889Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HİLMÎ, Ahmed Hilmîd. ? - ö. 1824Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAYRET, Bahâeddîn Hayret Efendid. ? - ö. 1886Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MAZHAR, Mazhar Efendid. 1850 - ö. 1889Madde AdıGörüntüle
17HİLMÎ, Ahmed Hilmîd. ? - ö. 1824Madde AdıGörüntüle
18HAYRET, Bahâeddîn Hayret Efendid. ? - ö. 1886Madde AdıGörüntüle