KÂDİRÎ, Îsâ Fakîhoğlu

(d. ?/? - ö. 917 civarı/1512 civarı)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Edirnelidir. Asıl adı Îsâ’dır. II. Murâd zamanında Edirne’de kadılık ve defterdarlık yapan Îsâ Fakîh’in oğludur. Îsâ Fakîh’in, Edirne’nin önde gelen âlimlerinden olduğu, Edirne’de adına bir medrese bulunduğu ve bir mahalleye de adının verildiği bilinmektedir. Şair, babasının lakabına istinaden Îsâ Fakîhoğlu diye tanınmıştır. Medrese eğitimini tamamladıktan sonra müderrisliğe başlamıştır. II. Bâyezîd devrinin sonlarında Edirne’de müderris iken genç yaşta vefat etmiştir. Latîfî (1314: 271), şairin ömrü vefa etmediği için şiirlerini tedvin edemediğini, üstelik bunların çok da yaygınlaşıp şöhret bulamadığını belirtmiştir. Kâdirî’nin, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde ve Pervâne Bey Mecmû’ası’nda çok sayıda şiiri tespit edilmiştir. Latîfî (1314: 271); annesi ve babası sevdiğini bir başkasına vermeye kalkınca şairin, durumu şikâyet makamında II. Bâyezîd’e “Ey şehenşeh ki âsitânunda / Cümle-i müşkilât olur münhal” matlalı arz-ı hâli sunduğuna ve padişahtan yardım talep ettiğine dair bir nükteyi de tezkiresine kaydetmiştir. Gerek tezkirecilerin ifadelerinden gerekse nazire mecmualarındaki şiirlerinden Kâdirî’nin, devrinde beğenilen ve ilgi gören bir sanatkâr olduğu anlaşılmaktadır. Sehî (1325: 92), Kâdirî’nin hayâlengiz, parlak ve benzersiz gazeller yazdığını belirtmiştir. Latîfî (1314: 271) de onun el değmemiş düşünceler ve özgün hayaller icat etmeye kâdir bir şair olduğunu işaret etmiştir. 

Kaynakça

Canım, Rıdvan (1995). Edirne Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.

Fâizî. Zübdetü’l-Eş’âr. Milli Kütüphane. Yz. A 679. vr. 89a.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 25.08.2013].

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No. 406. vr. 110a, 122b, 157a…

Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 04.10.2013
Güncelleme Tarihi: 05.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Çeşme-i çeşmüm kenârında koyalı kadd yâr

Bir nihâl-i tâzedür baglanmış etrâfında hâr

 

Cânumı odlara yandurdı hevâ-yı zülf-i yâr

Dökdi yüzüm suyını topraga çeşm-i eşk-bâr

 

Dil görüp çâh-ı zenahdânunda hattundan eser

Didi kim ol mûr kılmış âşyânında karâr

 

Cân u dil sînemde sensüz nice ârâm eylesün

Yâr içün âsân olur ışk ehline terk-i diyâr

 

Göz yaşından Kâdirî ol hak-i pâyı sakla kim

Bir şehün atı ayagından kalupdur yâdigâr

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 25.08.2013]. 570.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ASKERÎ, Mehmedd. ? - ö. 1591Doğum YeriGörüntüle
2NİYAZİd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3DÂNİŞÎ, Mustafa Dânişî Efendid. ? - ö. 1617Doğum YeriGörüntüle
4ASKERÎ, Mehmedd. ? - ö. 1591Doğum YılıGörüntüle
5NİYAZİd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6DÂNİŞÎ, Mustafa Dânişî Efendid. ? - ö. 1617Doğum YılıGörüntüle
7ASKERÎ, Mehmedd. ? - ö. 1591Ölüm YılıGörüntüle
8NİYAZİd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9DÂNİŞÎ, Mustafa Dânişî Efendid. ? - ö. 1617Ölüm YılıGörüntüle
10ASKERÎ, Mehmedd. ? - ö. 1591MeslekGörüntüle
11NİYAZİd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12DÂNİŞÎ, Mustafa Dânişî Efendid. ? - ö. 1617MeslekGörüntüle
13ASKERÎ, Mehmedd. ? - ö. 1591Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NİYAZİd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15DÂNİŞÎ, Mustafa Dânişî Efendid. ? - ö. 1617Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ASKERÎ, Mehmedd. ? - ö. 1591Madde AdıGörüntüle
17NİYAZİd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18DÂNİŞÎ, Mustafa Dânişî Efendid. ? - ö. 1617Madde AdıGörüntüle