SELÎM, Şeyh Selîm Baba, Selîm Dîvâne

(d. ?/? - ö. 1170/1756-57)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Aslen Kırımlı olan Selîm Dîvâne, kaynaklarda Şeyh Selîm el-Kırımî, Kırımlı Selim Baba, Selimel-Kadirî el-Kırımî el-Alevî künyeleriyle anılan şöhretli bir Kadiri mürşididir. Genç yaşta İstanbul'a gelerek medrese eğitimi aldı. Bosna'ya kadı tayin edildi. Bu arada tanıdığı şeyh Muhammed Efendi'ye intisap edip kadılığı bıraktı. Daha sonra Kesriyye'de bulunan Kadiri mürşidlerşinden Şeyh Hüseyin Hamdi Efendi'ye bağlandı. Seyr ü sülûkunu tamamladıktan sonra hilâfet makamına getirildi. Daha sonra Şeyhinin emriyle Üsküp'e gönderildi. Oradan Köprülü'ye geçti, ömrünün sonuna kadar burada kaldı. 1170/1756-57 tarihinde Köprülü'de vefat etti. Mezarı, dergâhının haziresindedir.

Eserleri şunlardır:

1. Dîvân: Kaynaklarda bir divan ya da divançesi olduğu syleniyorsa da henüz böyle bir eser bulunamadı. Diğer iki eserindeki şiirleri yayınlanmıştır (Kurnaz ve Tatcı 1997: 165-177).

2. Burhanü'l-Ârifîn ve Necâtü 'l-Gâfilîn: Selîm Dîvâne'nin en önemli eseri sayılmaktadır. Tevhidin nasıl anlaşıldığı ve nasıl anlaşılması gerektiğini anlatmaktadır. Eser günümüz Türkçesine aktarılarak yayınlanmıştır (Çeltik ve Çakır 1998). 

3. Miftâhü Müşkilâti'l-Ârifîn Âdâbu Tarîki'l-Vâsılîn : Tasavvufî bir şerhtir. Velilerin yaşayış ve davranışları, peygamber ve mürşid gönderilmesinin sebebleri gibi konularda bilgiler verir. Mustafa Tatcı tarafından yayınlandı (Tatcı 1996).

Kaynakça

Bağdadlı İsmail Paşa (1945-1947). Keşfü'z-Zünûn Zeyli I-II. İstanbul: MEB Yay. 509.

Bursalı Mehmed Tâhir (1333-42). Os­manlı Müellifleri. Matbaa-ı Amire. C. I. İstanbul. 1/188.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Tuhfe-i Nâilî, Mehmet Nail Tuman. Ankara: Bizim Büro Yay.450.

Kurnaz, Kurnaz ve Mustafa Tatcı (1997). "Kırımlı Şeyh Selim Dîvâne'nin Hayatı Eserleri ve Şiirleri". İlâm Araştırma Dergisi 11: 165-177.

Çeltik, Halil ve Mümine Ceyhan Çakır (hzl.) (1998). Miftâhü Müşkilâti'l-Ârifîn Âdâbu Tarîki'l-Vâsılîn Âriflerin Delili. Ankara: Akçağ Yay.

Tatcı, Mustafa (hzl.) (1996). Miftâhü Müşkilâti'l-Ârifîn Âdâbu Tarîki'l-Vâsılîn. İstanbul: MEB Yay.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 11.09.2014
Güncelleme Tarihi: 14.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Aldı aklın cümle varın bu Selîm-i dîvânenin

Varlıgım cümle anındır men anın burhânıyam

Gitdi kesret oldı vahdet cümle âlem ser-teser

Mahv olup sûretle esmâ-ı câna irdüm ben bu gün *

________

* Mısra vezne uymuyor.

(Kurnaz, Kurnaz-Mustafa Tatcı (1997). "Kırımlı Şeyh Selim Dîvâne'nin Hayatı Eserleri ve Şiirleri". İlâm Araştırma Dergisi 11: 165-177.)

Burhanü'l-Ârifîn ve Necâtü 'l-Gâfilîn'den

İmdi ey cân-ı men dünyâya niçin geldün ve ibâdetden maksad neyi bilmekdür? Sana bir mikdar rumûz ile beyân idelüm: Cenâb-ı Bârî Taâlâ: "Ve mâ halaktü'l-cinne ve'1-inse illâ li-ya'budûn. Ey liya'rifûn ey li-yuvahhidûn" buyurdı. Ya'ni ben cinnle insi ancak ibâdet itmek içün yaratdum. Maksad nefsüni bilüp Rabbini bilmekdür.

Miftâhü Müşkilâti'l-Ârifîn Âdâbu Tarîki'l-Vâsılîn

İbtidâ ma'lûm ola ki, tarîka girüp mürşide teslîm olmakdan maksad evliyâullahın edebi ileedeblenüp yaramaz huyları terk idüp hayvan sıfatından halâs olup iyi huy ile huylanup ma'rifetullaha vasıl olup enfüsî ve âfâkî cehennem azabından halâs olmakdur.Bunu bildükden sonra, bunu dahi bil; imdi evliyâullahın hulkı bu on sıfatile muttasıf olmakdur:

(Tatcı, Mustafa (hzl.) (1996). Miftâhü Müşkilâti'l-Ârifîn Âdâbu Tarîki'l-Vâsılîn. İstanbul: MEB Yay. 21.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AFÎFÎ, Şeyh Abdullah Afîfüddin Efendid. ? - ö. 1640/1641Doğum YeriGörüntüle
2DEVLETÎ, Devlet Giray Han, Kırım Hanı, Taht-Algand. 1517 - ö. 1577Doğum YeriGörüntüle
3ŞERÎF, Rahmetullâh Şerîf Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4AFÎFÎ, Şeyh Abdullah Afîfüddin Efendid. ? - ö. 1640/1641Ölüm YılıGörüntüle
5DEVLETÎ, Devlet Giray Han, Kırım Hanı, Taht-Algand. 1517 - ö. 1577Ölüm YılıGörüntüle
6ŞERÎF, Rahmetullâh Şerîf Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
7AFÎFÎ, Şeyh Abdullah Afîfüddin Efendid. ? - ö. 1640/1641MeslekGörüntüle
8DEVLETÎ, Devlet Giray Han, Kırım Hanı, Taht-Algand. 1517 - ö. 1577MeslekGörüntüle
9ŞERÎF, Rahmetullâh Şerîf Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
10AFÎFÎ, Şeyh Abdullah Afîfüddin Efendid. ? - ö. 1640/1641Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11DEVLETÎ, Devlet Giray Han, Kırım Hanı, Taht-Algand. 1517 - ö. 1577Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ŞERÎF, Rahmetullâh Şerîf Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13AFÎFÎ, Şeyh Abdullah Afîfüddin Efendid. ? - ö. 1640/1641Madde AdıGörüntüle
14DEVLETÎ, Devlet Giray Han, Kırım Hanı, Taht-Algand. 1517 - ö. 1577Madde AdıGörüntüle
15ŞERÎF, Rahmetullâh Şerîf Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle