Madde Detay
YAHYÂ, Yahya Dede Efendi
(d. ?/? - ö. 1100/1688)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Yahyâ Dede Efendi hakkında bilgi veren, tespit edebildiğimiz en eski kaynak Esrar Dede (ö. 1797)'nin Tezkire'sidir (Genç 2000: 532). Daha sonra kaleme alınmış olan Ali Enver'in Semâ'hâne-i Edeb'inde (1309/1891) ve Nail Tuman'ın Tuhfe-i Nâilî'sinde (2001: 1218) Esrar Dede'nin verdiği bilgiler tekrar edilmektedir. Kaynaklara göre Yahya Dede, aslen Bağdatlı olup ailesi Mevlevi meşayıhındandır. Şair, zamanın Bağdat Mevlevihanesi postnişini Nasîrâ Dede (ö. 1050/1640)'nin terbiyesinde yetiştikten sonra Konya'ya gitmiş ve orada sülûkünü tamamlamıştır. Nasîrâ Dede'nin vefatı üzerine ise onun yerine Bağdat Mevlevihanesi şeyhliği ile vazifelendirilmiştir. 50 yıla yakın bir süre irşad görevini yürüten şair, 1100/m. 1688 yılında Bağdat'ta vefat etmiştir. Vefatından sonra şeyhliğe oğlu Azîzî Dede getirilmiştir.
Yahya Dede'nin şiirlerinden, ilgili kaynaklarda misal olarak verilmiş olan Bağdat valisi İbrahim Paşa'nın yaptırdığı camie düşürdüğü tarih, 1 tarih mısra, ile bir Farsça rubaisi tespit edilebildi.
Kaynakça
Ali Enver (1309/1891). Semâ-hâne-i Edeb. İstanbul: Alem Matbaası. 262.
Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye: İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 596.
Tuman, Nail (2001). Tuhfe-i Naili: Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.2. Ankara: Bizim Büro Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. ÜZEYİR ASLANYayın Tarihi: 14.03.2014Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Tarih
Yapdı İbrâhîm Pâşâ beytullâh ola sa'yi kabûl
***
Enzâr-ı bed ki tâ zi-'adem hest bûde end
Her lahza be-ihtiyât kemer best bûde end
Ân dem ki çeşm-i mest-i turâ în-hatâ resîd
Mustahfizân-ı dîde meger mest bûde end
(Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye: İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 596, 533)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 14.03.2014Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Tarih
Yapdı İbrâhîm Pâşâ beytullâh ola sa'yi kabûl
***
Enzâr-ı bed ki tâ zi-'adem hest bûde end
Her lahza be-ihtiyât kemer best bûde end
Ân dem ki çeşm-i mest-i turâ în-hatâ resîd
Mustahfizân-ı dîde meger mest bûde end
(Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye: İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 596, 533)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 21.11.2020Eserlerinden Örnekler
Tarih
Yapdı İbrâhîm Pâşâ beytullâh ola sa'yi kabûl
***
Enzâr-ı bed ki tâ zi-'adem hest bûde end
Her lahza be-ihtiyât kemer best bûde end
Ân dem ki çeşm-i mest-i turâ în-hatâ resîd
Mustahfizân-ı dîde meger mest bûde end
(Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye: İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 596, 533)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Tarih
Yapdı İbrâhîm Pâşâ beytullâh ola sa'yi kabûl
***
Enzâr-ı bed ki tâ zi-'adem hest bûde end
Her lahza be-ihtiyât kemer best bûde end
Ân dem ki çeşm-i mest-i turâ în-hatâ resîd
Mustahfizân-ı dîde meger mest bûde end
(Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye: İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 596, 533)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | AHMED, Molla Ahmed Zarîf Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | AYŞÎ, Hüseyin Ayşî Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MURTAZÂ, Nazmî-zâde Seyyid Murtazâ Efendi | d. ? - ö. 1723-24 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | AHMED, Molla Ahmed Zarîf Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | AYŞÎ, Hüseyin Ayşî Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MURTAZÂ, Nazmî-zâde Seyyid Murtazâ Efendi | d. ? - ö. 1723-24 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | AHMED, Molla Ahmed Zarîf Efendi | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | AYŞÎ, Hüseyin Ayşî Efendi | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | MURTAZÂ, Nazmî-zâde Seyyid Murtazâ Efendi | d. ? - ö. 1723-24 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | AHMED, Molla Ahmed Zarîf Efendi | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | AYŞÎ, Hüseyin Ayşî Efendi | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | MURTAZÂ, Nazmî-zâde Seyyid Murtazâ Efendi | d. ? - ö. 1723-24 | Meslek | Görüntüle |
13 | AHMED, Molla Ahmed Zarîf Efendi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | AYŞÎ, Hüseyin Ayşî Efendi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | MURTAZÂ, Nazmî-zâde Seyyid Murtazâ Efendi | d. ? - ö. 1723-24 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | AHMED, Molla Ahmed Zarîf Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | AYŞÎ, Hüseyin Ayşî Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | MURTAZÂ, Nazmî-zâde Seyyid Murtazâ Efendi | d. ? - ö. 1723-24 | Madde Adı | Görüntüle |