Şavkar Altınel

(d. 12 Eylül 1953 / ö. -)
şair, gezi yazarı, deneme yazarı, çevirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ahmet Şavkar olan şair, Cahide Hanım ve avukat Hulusi Altınel’in oğlu olarak İstanbul’da doğmuştur. 1959’da Nilüfer Hatun İlkokulu’nda başlayan öğrenim hayatına 1959-1964 yılları arasında İngiliz Erkek Ortaokulu’nda, lise öğrenimini ise Robert Kolej’de tamamlamıştır (1972). Aynı yıl kazandığı bursla Amerika’ya gitmiş ve Chicago Üniversitesi’nde dört yıl İngiliz Edebiyatı öğrenimi görmüştür. 1976 yılında kazandığı doktora bursuyla Glasgow’a giden Altınel, 1979’da doktorasını tamamladıktan sonra evlenmiş ve on yıl burada yaşamıştır. 1980-1994 arasında serbest editör olarak çalışmış, 1994’ten sonra da serbest tercümanlık yapmıştır. Türkiye’ye çok sık gelmeyen Şavkar Altınel Londra’da yaşamını sürdürmektedir. 2009’da yayımlanan Tepedeki Yabancı kitabıyla deneme alanında Memet Fuat Ödülü’nü; 2011 yılında ise “Edebiyat değerlerine sürekli bağlılığı ve farklı edebiyatlar arasında köprü oluşu” gerekçesiyle Erdal Öz Edebiyat Ödülü’nü aldı.

İlk yazısı 1971’de Yeni Dergi’de yayımlanan “Taymis ya da Thames” başlıklı bir eleştiri olan Altınel'in şiirleri, yazıları ve çevirileri Tan, Varlık, Gösteri, Adam Sanat, kitap-lık, Sözcükler ve Öküz gibi dergilerde yayımlanır. İsmi 1980 Kuşağı şairleri arasında gösterilmesine rağmen kuşakta hâkim olan imge şiirine yönelmeyen Altınel, 19. Yüzyıl İngiliz romantik şairlerinden etkilenir ve anlatımcı (narrative) şiiri benimser. Bunun yanında şiirinin beslendiği önemli bir kaynak da deneyimi şiirin odağına yerleştirebilmiş olan Yahya Kemal’dir. Altınel’in şiirlerinde öne çıkan temalar hemen her kitabında genişletilerek işlenen “yolculuk”, “yabancılık”, “anılar” ve “geçmişin hüznü”dür. Şiirlerinde sade bir anlatımı seçtiği ve sözcükleri çoğunlukla ilk anlamları ile kullanarak kendi benliğindeki düşünceleri lirizmden uzak bir çizgi üzerinden okura yansıtmak istediği görülür. Hayat dair tecrübelerini gerçeğe en yakın şekilde yaşatmak isteyen şair, bunun için betimleme ve sinematografiyi şiirlerinde kullanır. Özellikle şimdi ile geçmiş arasındaki geçişlerde bu yönteme başvuran şair, yer yer keskin zamansal sıçrayışlara da başvurur. Altınel’in ilk eserinde kafiyeye başvurması ve nazım birimi olarak da dörtlüğü kullanması yolundaki ahenk unsurları, sonraki eserlerde ortadan kalkar ve serbest şiir yönelme görülür. Altınel, şiirde olduğu gibi gezi yazılarında da bir arayış insanı olduğunu gösterir. Yolculuk izleğinin arka planını bizzat deneyimlediği gezilerin önemli bir payı vardır. Şair, gezi kitaplarında özellikle hayat karşısında yabancılaşmış ve bu yabancılaşmayı da hayatı dışarıdan bir gözle ve kuşbakışı, tüm varlığı içine alacak düzeyde seyredebilmiş bir karakter sergiler. Şavkar Altınel, Türk şiirinde 1980 Kuşağı olarak adlandırılan şairler arasında anlatımcı şiirin önemli bir ismi olarak konumlandırılır.

Kaynakça

Asiltürk, Baki (2013). Türk Şiirinde 1980 Kuşağı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Komisyon (2010). “Altınel, Şavkar”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. (Ed. Murat Gülsoy), C.I, 97-98.

Öztunç, Mehmet (2014). “Kimliğimize Dönmek Bizi Avrupalı Yapacaksa Kimliğimizden Ayrılmaktan Ne Farkı Olabilir”. Türk Dili. S. 755, 48-60.

Seval, Hâle (2008). “Şavkar Altınel’in Şiirinde Zaman”. Kitap-lık. S. 116, 121-123.

Yamaç, Dilan (2015). “1980 Kuşağı Türk Şiiri Çerçevesinde Şavkar Altınel Poetikasının İncelenmesi”. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. S. 13, Ocak-Haziran, 141-153.

Yamaç, Dilan (2015). Şavkar Altınel: Hayatı-Sanatı-Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HALUK ÖNER
Yayın Tarihi: 13.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Thackeray and the Problem of RealizmFranfurt am Main: Lang. / Glasgow1986İnceleme
Ted Hughes'ten Seçilmiş ŞiirlerAdam Yay. / İstanbul1987Çeviri
Flaubert'in PapağanıCan Yay. / İstanbul1989Çeviri
Philip Larkin'den Seçilmiş ŞiirlerAdam Yay. / İstanbul1990Çeviri
Kraliçe Vİktorya'nın DüşüŞiir Atı Yayıncılık / İstanbul1991Şiir
Gece Geçilen ŞehirlerKorsan Yayınları / İstanbul1992Şiir
Kuzeyde Bir Adadan: Ortaçağ'dan Yirminci Yüzyıla Elli İngiliz Şairinden Elli ŞiirOğlak Yayınları / İstanbul1995Antoloji
Güneydeki Ülke: Avustralya'da Bir YolculukOğlak Yayınları / İstanbul1996Gezi Yazısı
Donuk IşıklarAdam Yayınları / İstanbul1997Şiir
Doğumgünü MektuplarıYapı Kredi Yayınları / İstanbul1998Çeviri
Kış GüneşiOğlak Yayınları / İstanbul1999Şiir
Soğuğa Açılan KapıYapı Kredi Yayınları / İstanbul2003Deneme
Yol Notları - Toplu ŞiirlerYapı Kredi Yayınları / İstanbul2004Şiir
Kvangvamun KavşağıYapı Kredi Yayınları / İstanbul2004Gezi Yazısı
Tepedeki YabancıYapı Kredi Yayınları / İstanbul2009Gezi Yazısı
Mavi DefterYapı Kredi Yayınları / İstanbul2012Diğer
Hotel GlasgowYapı Kredi Yayınları / İstanbul2014Diğer
Tetikçiyi BeklerkenYapı Kredi Yayınları / İstanbul2017Deneme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendid. ? - ö. 1734-35Doğum YeriGörüntüle
2Fatma İrfan Serhand. 9 Ocak 1915 - ö. 18 Ağustos 1992Doğum YeriGörüntüle
3NUTKÎ, ALİ DEDEd. 27 Temmuz 1762 - ö. 11 Ağustos 1804Doğum YeriGörüntüle
4MUSTAFA/ÇEVİK, Mustafa Çevikd. 1953 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5FEYZÎ, Feyzullah Seçkind. 1953 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6KARAGÖZ, Ali Karagözd. 1953 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Adli Morand. 1919 - ö. 1981MeslekGörüntüle
8Alim Yıldızd. 26 Haziran 1968 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Vasıf Öngörend. 15 Şubat 1938 - ö. 14 Mayıs 1984MeslekGörüntüle
10Orhan Kâmil Kahyaoğlud. 11 Ocak 1960 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Ömer Faruk Toprakd. 14 Şubat 1920 - ö. 20 Ağustos 1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Fethi Ülküd. 1918 - ö. 10 Ekim 2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13CEMALÎ, Cemal Altıneld. 19.03.1949 - ö. 2012Madde AdıGörüntüle
14Sabri Altıneld. 16 Nisan 1925 - ö. 19 Ekim 1985Madde AdıGörüntüle