Madde Detay
Osman Hulusi Ateş
Hulûsî
(d. 1914 / ö. 14 Haziran 1990)
İmam-hâtip, Marangoz, Mücellid, Hakkâk
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Malatya’nın Darende ilçesinde doğdu. İlk dinî eğitimini Şeyh Hamîd-i Velî Somuncu Baba Camii imam-hatibi olan babası Hasan Feyzî Efendi’den aldı, ilkokulu bitirdikten sonra devrinin hocalarından Arapça ve Farsça öğrendi. Henüz çocuk sayılabilecek yaşlarda Nakşibendî-Hâlidî şeyhi Sivaslı İhrâmcı-zâde İsmâil Hakkı Toprak Efendi’ye intisap etti. Tarikat silsilesi Hacı Ahmed Niksârî, Mustafa Hâkî Tokâdî, Halil Hamdi Tokâdî, Mustafa Çorumî, Yahya Dağıstânî ve Abdullah Mekkî vasıtasıyla Nakşibendiyye-Halidiyye’nin kurucusu Hâlid el-Bağdâdî’ye kadar uzanır. Somuncu Baba nâmıyla tanınan Şeyh Hamîdî Velî’nin on ikinci kuşaktan torunu olduğu bizzat kendisi tarafından şiirlerinde dile getirilen Hulûsî Efendi aynı zamanda seyyiddir (Akkuş vd 2013: XXI-XXII).
Babası Hasan Feyzî Efendi’nin 1945'te vefatından sonra Somuncu Baba Camii imam-hatipliğini devralarak, sekiz yıl sonra resmen tayin edildiği bu görevi 1987'ye kadar sürdürdü. Aynı zamanda marangozluk, ciltçilik ve hakkâklıkla da meşgul oldu, şeyhinin ölümünden sonra onun halifesi olarak irşâd faaliyetine başladı. Bu vesileyle 1986'da kendi adıyla anılan Es-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı’nı kurarak Darende’de cami, kütüphane, okul, fakülte ve hastane gibi kurumların yapımına öncülük etti. 14 Haziran 1990 tarihinde İstanbul’da vefat eden Osman Hulûsî Efendi, Dârende Şeyh Hamid-i Velî Somuncu Baba Camii hazîresinde medfûndur (Akkuş vd. 2013: XXIII-XXVII).
Şiire ve edebiyata olan merakı çocukluk yıllarına dayanan Hulûsî Efendi’nin ilk şiirlerini beş, altı yaşlarında yazdığı bilinmektedir. Birçok mutasavvıf şair gibi şiirlerini irşad hizmeti için bir araç olarak görmüştür. Ayet ve hadislerden yaptığı iktibaslarla sıkça halka nasihatlerde bulunmuştur. Arapça ve Farsça kelimeler şiirinin dilini ağırlaştırmamış, manzumelerinde edebî sanatları başarılı bir şekilde uygulamıştır. Aruzla yazdığı aşktan ve sevgiliden bahseden gazellerinde dinî ve tasavvufi ıstılahları bolca kullanmıştır. Bu şiirlerinde Fuzûlî ile Niyâzî-i Mısrî edası görülürken hece ile yazdığı şiirlerinde ise Yunus Emre tesiri görülür (Palakoğlu 1995: 9-11).
Kaynakça
Akkuş, Mehmet ve A. Yılmaz (hzl. 2013). Dîvân-ı Hulûsî-i Dârendevî. İstanbul: Nasihat Yay.
Akkuş, Mehmet ve A. Yılmaz (hzl. 2016). Mektûbât-ı Hulûsî-i Dârendevî. İstanbul: Nasihat Yay.
Palakoğlu, İsmail (1995). “Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi’nin Edebi Cephesi”. Somuncu Baba Dergisi. S. 6. s. 9-11.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. HULUSİ ERENYayın Tarihi: 15.02.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 15.02.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Mektûbât-ı Hulûsî-i Dârendevî | Es-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı Yayınları / Darende | 1996 | Mektup |
Dîvân-ı Hulûsî-i Dârendevî | Es-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı Yayınları / Darende | 2013 | Şiir |
Şeyh Hamîd-i Velî Câmii Minberinden Hutbeler | Es-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı Yayınları / Darende | 2016 | Sohbet |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ÂŞIKÎ MEHMED | d. 1765 - ö. 1821 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | AHMET ERTEM | d. 1895 - ö. 1947 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | TURAN YILMAZ | d. 1900 - ö. 1982 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ŞAMİLÎ/GEYRANÎ, Şamili Işıkdemir | d. 1914 - ö. 1987 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ziya Yamaç | d. 1914 - ö. 23 Mayıs 1986 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Ziya Samedi | d. 15 Nisan 1914 - ö. 20 Kasım 2000 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Zeki Teoman | d. 9 Mart 1912 - ö. 10 Mart 1990 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | SÜLEYMAN, Süleyman Temeltaş | d. 1911 - ö. 1990 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Amil Çelebioğlu | d. 20 Nisan 1934 - ö. 02 Temmuz 1990 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | KUL MUHİBBİ/GÜL MUHİBBİ, Hasan Gül | d. 1940 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | KENAN/KENANÎ, Kenan Alibekiroğlu | d. 01.04.1933 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | BÂKÎ, Hattat Abdülbâkî Efendi | d. ? - ö. 1779-80 | Meslek | Görüntüle |
13 | Mustafa Niyazi Ispartalı | d. 1912 - ö. 8 Mart 1977 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ali Karaavcı | d. 1942 - ö. 4 Aralık 1995 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Gülayşe Koçak | d. 27 Mart 1956 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Osman Karataş | d. 13 Mart 1952 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Osman Tuğlu | d. 31 Ekim 1960 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | KEŞFÎ, Şeyh Osman Keşfî Efendi | d. ? - ö. 1715 | Madde Adı | Görüntüle |