Madde Detay

Musul’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Ali’dir. Seyyid Abdullah Neşatî Efendi’nin oğludur. Müftü Fahreddin Efendi’nin akrabasıdır. Bu yüzden Fahreddin-zâde Seyyid Ali Behcet Efendi olarak tanındı. Irak medreselerinde ilim tahsil etti. 1171/1757-58 yılında İstanbul’a geldi. Ragıb Paşa’nın himmetiyle müderris oldu. Bir ara Haremeyn müfettişliği de yaptı. Müderrislik yaparken 2 Şevval 1197/31 Ağustos 1783’te vefat etti. Vefatına Sürûrî “ Merkad-i Behcet Efendi nûr ola” mısraı ile tarih düşürdü (Çınarcı 2007:35). Mezarı Eyüp’tedir. Vefat tarihi Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 363)’de 2 Şevval 1191/3 Kasım 1777 olarak kayıtlıdır. Kardeşi Mehmed Esad Efendi de şair olup Bağdat’ta Ömer Paşa’ya divan kâtipliği yaptı.

Ali Behcet Efendi üç dilde nazım ve nesir yazmada ustaydı. Arapça, Farsça ve Türkçe şiirleri vardır. Gazellerinin bir kısmı İstanbul Millet Ktp. AE Mec. 717 numaralı mecmuadadır (Ünver 2002: 200).

Akbayar, Nuri (hzl.)(1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî, C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 363.

Çınarcı, M. Nuri (hzl.)(2007). Şeyhülislam Ârif Hikmet Beyin Tezkiretü’ş- Şu‘arâsı ve Transkripsiyonlu Metni. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi. 33-34.

Erdem, Sadık (hzl.)(1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 46-47.

Ünver, Niyazi (2002). “Behcet”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 2. Ankara: AKM Yay. 200.

Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 11.04.2014]. 14-15.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tufhe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 109.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safâ-Endûz’u İnceleme-Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf.pdf?0 [erişim tarihi: 11.04.2014]. 73.

Silahdar-zâde Mehmed Emin. Tezkire-i Şuara. İstanbul Üniversitesi Ktp. T 2557. vr. 12a.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). “Behcet (Musullu Ali)”. C. 1.İstanbul: Dergâh Yay. 376.

Harf-i sıdka gûş-ı cânı sa‘y edip ferzâne tut

İster isen kâ’ilin âkil gerek dîvâne tut

Tek hemân etme efendim câm-ı peymânı şikest

Sonra mest-i kanzil ol destinde var peymâne tut

Eyleme agyâra karşı âşıka arz-ı melâl

Kıssa-i aşkı hakîkat bil gerek efsâne tut

Yine senden gayrı mahrem yok dil-i dîvâneye

Sen dilersen âşinâ add et gerek bîgâne tut

Kûy-ı dil-ber gibi olmaz bir hevâ-yı sâzkâr

Sen de âşık dil gibi var anda gizli hâne tut

Gûşuna girmez yine feryâdın ey bülbül senin

Var dilersen şâh-ı gülde hâr u hasda lâne tut

Meyl-i zenle olma çâk-endâz ceyb-i ismete

Behcetâ bir tıfl-ı şûhun dâmenin merdâne tut

(Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 11.04.2014]. 15.)