BEHCETÎ, Hasan Efendi

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

 

Doğum ve ölüm tarihi belli değildir. Tahsilini Urfa'da yapmış, Arapça ve Farsça öğrenmiştir. Antep'ten İstanbul’a giden Behcetî, asrın âlimlerinden Kara Halilzâde Mehmed Sa'îd Efendi‘nin mektupçuluk kalemine önce mülazım olarak girmiş, sonra Anadolu Kalemi'ne intisap ederek 1189/1775’te vakanüvis olmuştur. Bu zatın nüfuzunun kırılması üzerine İvaz Paşazâde İbrahim Efendi'nin yanında mektupçuluk görevinde bulunmuş, 1776 yılında bu görevden azledilmiştir. Vakanüvis olarak Küçük Kaynarca Antlaşması'nı doğuran olayları incelemiştir. Topladığı vakalar Vâsıf tarafından tarihine alınmış; kendisinden sonra gelen Süleyman Molla aynı göreve getirilmiştir. Şiirlerinde yurt hasreti çektiği gözlenmektedir. Râmiz, şiir ve inşada başarılı olduğunu yazar ama şiir örneği vermez. Âyine-i Zürefâ‘da (Cemaleddin Efendi 1314: 56) ve Sicilli Osmânî'de (Akbayar 1996: 364) şairin memleketi hakkında verilen bilgiler yanlıştır. Zürefâ’da kendisinin Rumeli eşrâfından olduğu yazılıdır ki, yazar Rumelili Razgatlı Behçetî Hüseyin ile Behçetî Hasan Efendi’yi birbirine karıştırmıştır (Cemâleddîn Efendi 1314: 56).

Behçetî’nin Millet Ktp. Mnz. 717 numaralı mecmuada şiirleri vardır. Mezarının nerede olduğu bilinmemektedir.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmanî. C.2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 364.

Babinger, Franz (1992). Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri. çev. Çoşkun Üçok. Ankara: KB Yay.

Cemâleddîn Efendi (1314). Âyine-i Zürefâ (Osmanlı Tarih ve Müverrihleri). Bastıran: Ahmet Cevdet. İstanbul: İkdam Ktp. 56.

Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1939). Gaziantep Meşâhiri. Gaziantep: Cumhuriyet Halk Partisi Basımevi.

Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1939). “Behçeti Hasan Efendi”. Başpınar Aylık Edebiyat ve Kültür Mecmuası  (6): 3-5.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Adâb-ı Zurafâsı. Ankara.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. C.2. İstanbul. 782-783.

Göğüş, Oğuz (1962). Gaziantepi Tanıtıyoruz I. Gaziantep.

Güzelbey, Cemil Cahit (1968). “Behçetî Hasan Efendi ile İlgili Bir Belge”. Gaziantep Kültür Dergisi (11): 273-­4, 280.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). "Behçeti Hasan Efendi". C. I. İstanbul: Dergâh Yay. 376

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. HALİL İBRAHİM YAKAR
Yayın Tarihi: 30.08.2013
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Rûh-ı tâbunda senün hüsn-i füsûn olsa gerek

Tâlibe nüsha-i mir’âtü’l-uyûn olsa gerek

 

Halleder remz-i mezâyâyı nikât-ı hüsni

Hatt-ı şerrâhı me’ânî-i mütûn olsa gerek

 

Dürr-i deryâ-yı letâfet mi degil dendânlar

Çünki sırr-ı deheni nokta-i nûn olsa gerek

 

Hak nüzûl eyleyicek bâtılı izhâr eyler

Gelicek aşk dile gaflet bîrûn olsa gerek

 

Eylemez binde birin râbıta bend-i i‘câz

Dehrün itdükleri hep va’d-i kümûn olsa gerek

 

Nefs-i bed-hû ne kadar olsa samûd u serkeş

Kayd-ı perhîz-i riyâzetle zebûn olsa gerek

 

Behcetî şi’r-i penâha idegör peyrevlik

Gurbet illerde sana râh-nümûn olsa gerek

(Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1939). Gaziantep Meşâhiri. Gaziantep: Cumhuriyet Halk Partisi Basımevi.5-8.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CENÂNÎ, Mehmed Sa'îd Efendid. 1717? - ö. 1780?Doğum YeriGörüntüle
2HÂKÎ, Abdurrahmân Efendid. ? - ö. 1770?Doğum YeriGörüntüle
3HÂLEDÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4CENÂNÎ, Mehmed Sa'îd Efendid. 1717? - ö. 1780?Doğum YılıGörüntüle
5HÂKÎ, Abdurrahmân Efendid. ? - ö. 1770?Doğum YılıGörüntüle
6HÂLEDÎd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7CENÂNÎ, Mehmed Sa'îd Efendid. 1717? - ö. 1780?Ölüm YılıGörüntüle
8HÂKÎ, Abdurrahmân Efendid. ? - ö. 1770?Ölüm YılıGörüntüle
9HÂLEDÎd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10CENÂNÎ, Mehmed Sa'îd Efendid. 1717? - ö. 1780?MeslekGörüntüle
11HÂKÎ, Abdurrahmân Efendid. ? - ö. 1770?MeslekGörüntüle
12HÂLEDÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13CENÂNÎ, Mehmed Sa'îd Efendid. 1717? - ö. 1780?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HÂKÎ, Abdurrahmân Efendid. ? - ö. 1770?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HÂLEDÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CENÂNÎ, Mehmed Sa'îd Efendid. 1717? - ö. 1780?Madde AdıGörüntüle
17HÂKÎ, Abdurrahmân Efendid. ? - ö. 1770?Madde AdıGörüntüle
18HÂLEDÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle