Cahit Atay

(d. 1925 / ö. 28 Ağustos 2012)
Tiyatro Yazarı, Öğretmen, Memur
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Çorum’da doğdu ve ilköğrenimini bu şehirde tamamladı. Lise öğrenimini ise yarıda bıraktı. Askerlik görevini yerine getirdikten sonra köy öğretmenliği, meteoroloji memurluğu, avukat kâtipliği gibi farklı işlerde çalıştı. Bunun yanında oyun yazarlığı yaptı ve arkadaşlarıyla 1950’de Ankara’da amatör bir tiyatro olan Yurt Tiyatrosu’nu kurdu. 1951’de Ankara’da, Devlet Su İşleri’nde desinatör olarak çalışmaya başladı ve buradaki görevinden emekli oldu.

Atay’ın tiyatro eserlerinden “Sultan Gelin” 1973’te Halit Refiğ yönetmenliğinde ve “Ana Hanım-Kız Hanım”, “Kuma” adıyla 1974’te Atıf Yılmaz yönetmenliğinde sinemaya uyarlandı. “Mangoma Maskeleri” adlı oyunu ile 1984 Enka Sanat Mansiyon Ödülü’nü, “Göğsü Lenin Döğmeli Adam” adlı oyunu ile 1993 Kültür Bakanlığı Oyun Yarışması Ödülü’nü ve 1994’te Edebiyatçılar Derneği Altın Madalya Ödülü’nü kazandı.

Cahit Atay, 28 Ağustos 2012’de vefat etti.

Cahit Atay, Yurt Tiyatrosu’nda oynanmak üzere ilk amatör oyunları olan “Yaşasın Garsonluk” ve “Bu Şapka Kimin?”i yazdı. Fakat onun tiyatro yazarlığının başlangıcını 1959’da yazdığı ve Devlet Tiyatroları’nda sahnelenen “Pervaneler” ve onun ardından 1962’de yayımlanan Pusuda isimli oyunları oluşturur.

“İnsanî ve insanlar arası ilişkileri ele alması bakımından popüler konular seçmiş olan yazar, özellikle toplum sorunlarını işlemeyi amaç edinmiştir. Köy konulu oyunlarında toprak ağalarının köylüyü sömürmesini; kadın-erkek konulu oyunlarında kumalık, aile içi ilişkileri; töre konulu oyunlarında başlık parası, kan davası, din istismarını; toplumsal ve siyasi konulu oyunlarında eşkıyalığı, siyasal yozlaşmayı, sağ-sol çatışmasını, sınıflar arası özentiyi ele almaktadır. Eserlerin ortak özelliği trajikomik olaylarla örülü olmalarıdır. Düşündürücü, ders verici yönleriyle toplumsal sorunlara değinen yazar, gerçekçi yaklaşımıyla dikkati çekmektedir. Eserlerin adları, mekânlarına ve şahıslarına uygun olarak seçilmiştir” (Seçkin 2011: 118).

Kitaplaşmayan oyunları arasında “Kırlangıçlar”, “Palabıyık”, “Gültepe Oyunları”, “Amele Hıdır”, “Sahildeki Kanepe”, “Geristan’da Var Bir Polis”, “ Dalgacı Mahmut Kendine Gel”, “Kulede Bir Kadın”, “Kod Adı İvan”, “Göğsü Lenin Döğmeli Adam”, “Mangoma Maskeleri” ve “Cennet Ana ve Oğulları” yer almaktadır.

Kaynakça

Alpsal, Aysel (1965). “Cahit Atay’la”. Varlık. 33 (654): 10.

Ergül, M. Selim (2009). “Cahit Atay’ın Oyunlarında Tipik ve Deneysel”. Folklor/Edebiyat. 15 (59): 183-190.

Özkan, Seçkin (2011). Cahit Atay’ın Yapıtları. Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi.

Şener, Sevda (1972). “Karaların Memetleri Üzerine Bir İnceleme". Ankara.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NURTAÇ ERGÜN ATBAŞI
Yayın Tarihi: 25.11.2019
Güncelleme Tarihi: 30.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
PusudaTürk Kültür Dernekleri Tiyatro Yayınları / Ankara1962Tiyatro
Ana Hanım Kız Hanım/Ormandaİzlem Yayınları / İstanbul1964Tiyatro
Karaların Memetleri, Hamdi Hamdiİzlem Yayınları / İstanbul1964Tiyatro
Sultan GelinBilgi Yayınevi / Ankara1965Tiyatro
Godot’yu BeklemezkenGerçek Sanat Yayınları / İstanbul1994Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1YOKSUL, Can Yoksuld. 1949 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MURAT, Murat Kayad. 1946 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3KEVSER EZGİLİd. 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Kemal Kandaşd. 1925 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Sevgi Sanlıd. 2 Temmuz 1925 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6BEDİİ DEMİRSERENd. 1 Ekim 1925 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7SAYDAM/SELAMİ, Selami Saydamd. 1936 - ö. 2012Ölüm YılıGörüntüle
8Celal Hafifbilekd. 23 Nisan 1930 - ö. 29 Şubat 2012Ölüm YılıGörüntüle
9CEMALÎ, Cemal Altıneld. 19.03.1949 - ö. 2012Ölüm YılıGörüntüle
10ÂYET, Âyetullah Kurutluoğlud. 25.07.1892 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Nalân Akgöld. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12ÂŞIK ÇELEBİ, Seyyid Pir Mehemmed b. Alid. 1520 - ö. 1572MeslekGörüntüle
13İsmail Ali Sarard. 27 Haziran 1925 - ö. 15 Nisan 2003Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Metin Fındıkçıd. 01 Aralık 1960 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Adnan Satıcıd. 17 Haziran 1962 - ö. 13 Şubat 2007Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Kevser Atayd. 25 Ocak 1976 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Cahit Koytakd. 29 Ocak 1949 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Cahit Tanyold. 1914 - ö. 11 Ağustos 2020Madde AdıGörüntüle