İSGENDER AĞBABALI

(d. 1925 / ö. 1989)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Azerbaycan âşıklarından olan İsgender Ağbabalı, 1925'te Amasiya bölgesinin Ellerkend köyünde doğmuş ve 1989 yılında vefat etmiştir (Namazov 2004: 203-204; Namazov 2013: 461-462). Elimizdeki kaynaklarda âşığın hayatına dair ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır.

İsgender Ağbabalı, sazlı sözlü eski Ağbaba bölgesinde Âşık Şenlik’in sanatından beslenmiş ve Âşık Nesib’den de âşık sanatının sırlarını öğrenmiştir. 1945’ten sonra tek başına âşıklık yapmaya başlamış ve güzel sesi, usta icracılığı, koşmaları, geraylıları, üstadnameleri ile çevre köylerde, bölgelerde ün kazanmıştır. 1960’lı yıllarda Kazakistan ve Kırgızistan’a giderek vaktiyle oralara sürgün edilmiş olanların sevgisini kazanmıştır. Almatı’da Âşık Şirin ve İstanbul’da Âşık Şövgi ile meclislere katılmış, onlarla karşılıklı atışmıştır. Âşık İsgender, üstat âşık olarak yetiştikten sonra Almatı’dan Âşık Murteza’ya, Ağbaba’dan Âşık Letif’e, Âşık Heyder’e, Âşık Geşeme’ye sazın ve sözün sırlarını öğretmiş; onları sanat camiasıyla tanıştırmıştır (Namazov 2004: 203; Namazov 2013: 461).

Eski âşık destanlarını mükemmel derecede öğrenen Ağbabalı, halk arasında çok yaygın olmayan “Gürcü Gızı”, “Tebriz Oğlu”, “Yaralı Mahmud”, “Yetim Mehemmed” adlı destanları da mükemmel bir şekilde icra etmiştir. Ayrıca “Aybeniz”, “Gündoğar”, “İsgender Şah”, “Deli Yusif” adlı destanların da yaratıcısıdır. “Derbederi”, “Deli Hicranlı”, “Konyalı”, “Sarı Yaylıg”, “Sarı Gelin”, “O Taylı Gızı”, “Şenlik Hoşdamağı”, “Çuhurobası” gibi nadiren icra edilen saz havalarını ustalıkla icra eden Ağbabalı, ayrıca “Gülendam” adlı bir saz havası da bestelemiştir (Namazov 2004: 203-204; Namazov 2013: 461).

Âşık İsgender, Güney Kafkasya Halk Yaratıcılığı festivallerine katılmış, ödüllere layık görülmüştür. Dördüncü Âşıklar Kurultayına da katılmış olan âşık, yeni saz havaları ve destanlar yaratmakla kalmamış aynı zamanda saz şiirinden de güzel örnekler sunmuştur. Üstat âşığın “Her iki gonşunun, iki yoldaşın,/ Arasına girib çatana lenet./ Bir gismet çörekle garın doyarmı?/ Dostu boğazına satana lenet.” mısralarındaki liyakat ile ilgili sözleri oldukça dikkat çekicidir (Namazov 2004: 204; Namazov 2013: 461-462).

Kaynakça

Namazov, Qara (2013). Ozan-Aşıg Senetinin Tarihi. Bakü: Grifli Neşr.

Namazov, Qara (2004). Aşıglar. Bakü: Seda Neşriyyatı.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SÜMEYRA HARMANDA
Yayın Tarihi: 25.03.2019
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KARA HACI YUSİF OĞLUd. 1852 - ö. 1932Doğum YeriGörüntüle
2AFACAN, Sakine Şahind. 1907 - ö. 1971Doğum YeriGörüntüle
3SÂLİK, Ordubâdîd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4YARALI, Halit Karakuşd. 1925 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Sedat Umrand. 1925 - ö. 7 Ağustos 2013Doğum YılıGörüntüle
6Nüvit Özdoğrud. 5 Mayıs 1925 - ö. 20 Haziran 2002Doğum YılıGörüntüle
7GAŞEM/GÜNEYLİ GAŞEM, Gaşem Caferîd. 1901 - ö. 24.09.1989Ölüm YılıGörüntüle
8HULUSÎ, Yaşar Nuri Şahinoğlud. 01.08.1931 - ö. 22.11.1989Ölüm YılıGörüntüle
9ALİ AĞA HALHALİd. 1894 - ö. 1989Ölüm YılıGörüntüle
10ELİ KAZIM OĞLU MEMMEDOVd. 1940 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ERŞAD CELALId. 1976 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12KEL BAHŞİ, Annaberdi Aydoğduoğlud. 1850 - ö. 1923Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13KUL AŞUR, Aşur Koçakd. 1932 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14MEHBUB, Mehbub Esgerîd. 1966 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15MİSALÎ, Adem Aslandoğand. 1967 - ö. ?Madde AdıGörüntüle