İSGENDER AĞBABALI

(d. 1925 / ö. 1989)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Azerbaycan âşıklarından olan İsgender Ağbabalı, 1925'te Amasiya bölgesinin Ellerkend köyünde doğmuş ve 1989 yılında vefat etmiştir (Namazov 2004: 203-204; Namazov 2013: 461-462). Elimizdeki kaynaklarda âşığın hayatına dair ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır.

İsgender Ağbabalı, sazlı sözlü eski Ağbaba bölgesinde Âşık Şenlik’in sanatından beslenmiş ve Âşık Nesib’den de âşık sanatının sırlarını öğrenmiştir. 1945’ten sonra tek başına âşıklık yapmaya başlamış ve güzel sesi, usta icracılığı, koşmaları, geraylıları, üstadnameleri ile çevre köylerde, bölgelerde ün kazanmıştır. 1960’lı yıllarda Kazakistan ve Kırgızistan’a giderek vaktiyle oralara sürgün edilmiş olanların sevgisini kazanmıştır. Almatı’da Âşık Şirin ve İstanbul’da Âşık Şövgi ile meclislere katılmış, onlarla karşılıklı atışmıştır. Âşık İsgender, üstat âşık olarak yetiştikten sonra Almatı’dan Âşık Murteza’ya, Ağbaba’dan Âşık Letif’e, Âşık Heyder’e, Âşık Geşeme’ye sazın ve sözün sırlarını öğretmiş; onları sanat camiasıyla tanıştırmıştır (Namazov 2004: 203; Namazov 2013: 461).

Eski âşık destanlarını mükemmel derecede öğrenen Ağbabalı, halk arasında çok yaygın olmayan “Gürcü Gızı”, “Tebriz Oğlu”, “Yaralı Mahmud”, “Yetim Mehemmed” adlı destanları da mükemmel bir şekilde icra etmiştir. Ayrıca “Aybeniz”, “Gündoğar”, “İsgender Şah”, “Deli Yusif” adlı destanların da yaratıcısıdır. “Derbederi”, “Deli Hicranlı”, “Konyalı”, “Sarı Yaylıg”, “Sarı Gelin”, “O Taylı Gızı”, “Şenlik Hoşdamağı”, “Çuhurobası” gibi nadiren icra edilen saz havalarını ustalıkla icra eden Ağbabalı, ayrıca “Gülendam” adlı bir saz havası da bestelemiştir (Namazov 2004: 203-204; Namazov 2013: 461).

Âşık İsgender, Güney Kafkasya Halk Yaratıcılığı festivallerine katılmış, ödüllere layık görülmüştür. Dördüncü Âşıklar Kurultayına da katılmış olan âşık, yeni saz havaları ve destanlar yaratmakla kalmamış aynı zamanda saz şiirinden de güzel örnekler sunmuştur. Üstat âşığın “Her iki gonşunun, iki yoldaşın,/ Arasına girib çatana lenet./ Bir gismet çörekle garın doyarmı?/ Dostu boğazına satana lenet.” mısralarındaki liyakat ile ilgili sözleri oldukça dikkat çekicidir (Namazov 2004: 204; Namazov 2013: 461-462).

Kaynakça

Namazov, Qara (2013). Ozan-Aşıg Senetinin Tarihi. Bakü: Grifli Neşr.

Namazov, Qara (2004). Aşıglar. Bakü: Seda Neşriyyatı.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SÜMEYRA HARMANDA
Yayın Tarihi: 25.03.2019
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1YEHYA ÇİLOVDARLId. 1916 - ö. 1943Doğum YeriGörüntüle
2DUŞARİ/AVŞAR, Durdu Demireld. 1953 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3CEYLAN, Muhlis Ceyland. 21.04.1959 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Bülent Akkurtd. 14 Eylül 1925 - ö. 27 Nisan 2014Doğum YılıGörüntüle
5CERRAHÎ, Behzat Tokdemird. 1919/1925? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Pakize Başarand. 1925 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7GAŞEM/GÜNEYLİ GAŞEM, Gaşem Caferîd. 1901 - ö. 24.09.1989Ölüm YılıGörüntüle
8Fethi Savaşçıd. 10 Temmuz 1930 - ö. 30 Ekim 1989Ölüm YılıGörüntüle
9Afif Yesarid. 16 Nisan 1922 - ö. 23 Ağustos 1989Ölüm YılıGörüntüle
10ZEYNEB HANIM KOLANLId. 1860-1862 - ö. 1942Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11GÜLAB/DAVUDÎ, Gülab Ali Davudîd. 1940 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ABBAS İSMAYILOVd. 1932 - ö. 1992Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13MARİF/PERVAZÎ, Marif Balcıd. 20.12.1943 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14GAVVÂSÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15HÜSEYİN, Hüseyin Gençd. 1940 - ö. 2014Madde AdıGörüntüle