DELİ AZİZ, Velioğlu

(d. ?/? - ö. 1286/1868-1869)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kayserili Afşar bir âşık olduğu bilinen şairin hayatı hakkındaki bilgilere Fahri Bilge'nin Kayseri yöresinde yaptığı derlemelere ait notlardan ulaşılmaktadır. Bu notları aktaran Erhan Çapraz'ın Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri isimli kitabında; âşığın ne zaman doğduğu bilinmemekle beraber Pınarbaşı’nın Deştiye köyünde 1864 yılında iskân ettiğini ve aynı köyde 1868-1869 yılında vefat ettiği söylenmektedir. Aynı kaynakta şairin Afşarların Torun aşiretine mensup olduğu ve Veli Oğlu lakabıyla anıldığı aktarılmıştır (2008: 67). Şaire ait tarihî karakter taşıyan bir adet türkülü hikâye de Fahri Bilge’nin notlarında yer almıştır. Bu türkülü hikâyeye Betül Aydoğdu Fahri Bilge’nin Kayseri Yöresi Türk Halk Bilimi Çalışmaları isimli tezinde yer vermiştir (Aydoğdu 2005: 268). Söz konusu türkü Afşarlar’ın Bozok diyarında isyan çıkardığı söylentilerini kontrol etmek için devlet tarafından görevlendirilen bir Paşa’nın huzurunda Deli Aziz tarafından söylenmiştir (Aydoğdu 2005: 267). Şairin hayatı ve eserleri hakkında detaylı bilgiler Kayseri ve Afşar âşıkları hakkında yapılacak yeni araştırmalar sayesinde gün ışığına çıkabilir.

Kaynakça

Aydoğdu, Betül (2005). Fahri Bilge’nin Kayseri Yöresi Türk Halk Bilimi Çalışmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Çapraz, Erhan (2008). Fahri Bilge Defterleri Işığında Kayseri ve Yöresi Halk Şairleri. Kayseri: Laçin Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: TUNA YILDIZ
Yayın Tarihi: 02.03.2015
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Aslımı sorarsan Torun soyundan

Cüda düştüm aşiretten ilimden

Pınarbaşı’dan da beş yüz evinen

‘Bel’e durup kâvran alanlardanım

Çekelim çileyi tükendi böğün

Alır mı versen [de] şol Kuzan Dağın

Biz bir bozkurduduk, Bozoklu koyun

Ürkütüp sürüsün yiyenlerdenim

Yavrı şahan Urumlarda kışlamaz

Allah’ımdandır, devlet yerini boşlamaz

Üfürdüğüm oca hiç su istemez

Üfürüp ocak söyündürenlerdenim

Binem idi kır atımın üstüne

Çekem idi dal kılıcı destime

Muhanat varmadım düşman üstüne

Hazır ol vahtına deyenlerdenim

Der: Deli Aziz’im böyle kalınmaz

Düşmanın üstüne fayın varılmaz

Kavga kızışınca geri dönülmez

Meydanda kardaşa kıyanlardanım

Aydoğdu, Betül (2005). Fahri Bilge’nin Kayseri Yöresi Türk Halk Bilimi Çalışmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GARİP, Süleyman Orhand. 1929 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SEYRÂNÎd. 1807/1808? - ö. 1866Doğum YeriGörüntüle
3HATUNİ, Hatun Özberkd. 1966 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4GARİP, Süleyman Orhand. 1929 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5SEYRÂNÎd. 1807/1808? - ö. 1866Doğum YılıGörüntüle
6HATUNİ, Hatun Özberkd. 1966 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7GARİP, Süleyman Orhand. 1929 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8SEYRÂNÎd. 1807/1808? - ö. 1866Ölüm YılıGörüntüle
9HATUNİ, Hatun Özberkd. 1966 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10GARİP, Süleyman Orhand. 1929 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11SEYRÂNÎd. 1807/1808? - ö. 1866Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HATUNİ, Hatun Özberkd. 1966 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13GARİP, Süleyman Orhand. 1929 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14SEYRÂNÎd. 1807/1808? - ö. 1866Madde AdıGörüntüle
15HATUNİ, Hatun Özberkd. 1966 - ö. ?Madde AdıGörüntüle