Madde Detay

1961'de Kayseri’nin İncesu ilçesinde dünyaya gelir, aynı yıl ailesi İstanbul’un Kasımpaşa semtine taşınır. Babası Ali Bey, berberlik yaparak ailesinin geçimini sağlayan esnaf, annesi Solmaz Hanım ise bir ev hanımıdır. Sanatçının bir kardeşi karikatürist Hasan Kaçan, diğer kardeşi ise aktör Fatih Kaçan’dır. Dört kardeşten üçüncüsü olan Metin Kaçan, ailenin sevimli, afacan ve yaramaz çocuğudur. Çocukluğunun geçtiği Dolapdere, Ağır Roman’daki Gıli Gıli Salih’in yaşadığı Kolera Sokağı'nın gerçek yaşamdaki iz düşümüdür. Kaçan için, “Dolapdere, tipik bir kovboy kasabasıydı, tek başına ayakta kalmayı öğrenebildiği yerdir.” Yazar, ilkokulu bitirdikten sonra Kasımpaşa Lisesi’ne başlar. Ancak Metin Kaçan okulda yaşadığı sıkıntılardan dolayı Kasımpaşa Lisesi’ni ikinci sınıfta terk etmek zorunda kalır. Çocukluk ve gençliğinde hareketli bir yaşam süren Kaçan, girişken ve cana yakın kişiliğiyle ön plana çıkar.

Metin Kaçan, 16 yaşındayken "Beyaz Eldiven" adında sekiz kişilik bir çete kurar. Yazarın hayatında sekiz sayısı oldukça önemli bir yer tutar. Kaçan için sekiz sayısı kişisel bir simge olup sekiz cennet kapısı, sekiz ay hapis hayatını simgeler (Türk 2012: 77). Ayrıca "Beyaz Eldiven Çetesi"nin sekiz kişiden oluşması, çağrışım değerleri olarak sonsuzluk, hürriyet ve yeni başlangıçları simgelemesi olması açısından önemlidir.

Ailesinin Anadolu’dan göç etmiş olması ve İstanbul'da ekonomik açıdan alt kültürlerin en arı biçimde temsil edildiği Kasımpaşa ve Dolapdere gibi mekânlarında büyümesi, Metin Kaçan’ın sosyolojik olarak yetiştiği evrenin kimliğine dönüştüğü gösterir. Kaçan’ın, toplum tarafından dışlanan yoksul bir çevrede doğup büyümesi, kabadayılığın ön planda olduğu bir arkadaş çevresinde yetişmesi, onun eserenlerinde anlatı kişilerinin kimlikleri ve yaşam biçimi olarak kendini gösterir.

Metin Kaçan, yaşadığı buhranlı yıllardan sonra edebiyata ilgi duymaya başlar. Yazar, güldürü dergilerinde yazdığı kısa öykülerle yazın dünyasına kendini tanıtır. Kısa öykülerden sonra Ağır Roman (1990) adlı eseriyle şöhret kazanır. Yazar, çizgi roman çalışmalarından sonra 1997 yılında Fındık Sekiz adlı ikinci romanını yazmaya başlar. Bu yıllarda eski sevgilisine tecavüz ettiği iddiasıyla sekiz ay hapis yatar. Hapiste yirmi bir yerinden bıçaklanarak ölümün kıyısından döner. Hapis sonrasında da dışlanma sürecinin devam etmesiyle büyük bir bunalım yaşayan Kaçan, Ağır Roman adlı eserinden dolayı Türkiye’nin Bukowski’si olarak anılır. Ölümü de romanlarındaki atmosfere uygundur. 6 Ocak 2013’te evine gitmek için bindiği taksiyi "Fotoğraf çekeceğim." diyerek Boğaziçi Köprüsü üzerinde durdurur ve köprüden atlayarak intihar eder. Cesedi ölümünden 16 gün sonra Beylikdüzü sahilinde bulunan Kaçan, Edirnekapı'da yer alan Necati Bey aile kabristanlığına defnedilir.

Metin Kaçan’ın Nisan 1990’da kaleme aldığı ilk eseri Ağır Roman, yazıldığı dönemde birçok eleştiriyle karşılaşır. Roman, dil ve anlatım biçimi ve izleksel kurgusu açısından döneminde büyük ses getirir. Kaçan, eserde kullandığı argo dil nedeniyle yazın dünyasına olumlu ve olumsuz eleştiriyle karşılaşır. Yazın dünyası Ağır Roman’ın anlatım biçimi ve kullandığı üslup açısından ikiye bölünür. Bu eleştirilerden bir kısmı romanda kullanılan argonun yerleşik yazınsal beğeniyi zedelediği ve romanın yazın estetiğinden yoksun olduğunu yönündeyken, diğer bir kısım ise yazarın yeni bir üslup ve estettik evren yarattığını dile getirir. Ünsal’a göre "Ağır Roman ne zaman ele alınsa, yeniden ayrı yazınsal niteliği ortaya çıkmaktadır. Romanın 'ağır'lığı da bundan kaynaklanmaktadır. Buradaki ‘ağır’ sözcüğü, günlük dilde bilinen anlamlarına ek olarak, Metin Kaçan'ın roman da kullandığı anlamlar da kullanılacaktır." (Özünlü 1992: 47).

Kaçan’ın 1995 yılında senaryoya aktardığı Ağır Roman, 1997’de filme uyarlanır. 2002 yılının aralık ayında Devlet Opera ve Balesi tarafından sahnelenen eser, 2003 yılında İzmir 9 Eylül Üniversitesi Tiyatro Bölümü ve Bahçeşehir Üniversitesi Tiyatro Bölümü tarafından sahnelenir. Ağır Roman, 2002 yılında Cholera Blues adıyla Almancaya, 2012 yılında ise Actes Sud tarafından Fransızcaya çevrilerek basılır. 2012 yılında müzikal olarak sahnelenen roman, dizi olarak da yayımlanır.

Metin Kaçan’ın, Kemal Aratan ile birlikte 1992 yılında kaleme aldığı, İstedikleri Yere Gidenler adlı çizgi romanında sokak çocuklarının yaşamı anlatılır. Metin Kaçan’ın cezaevine girmeden önce yazmaya başladığı Fındık Sekiz adlı eseri ise 1997'de Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanır. Eser daha sonra Haselnuss Sekiz adıyla Almancaya çevrilerek basılır. Metin Kaçan, Ağır Roman'da olduğu gibi Fındık Sekiz adlı eserinde de içinde yaşamakta olduğu dünyayı ve insanın kendi değerlerine ötekileşmesini ironik bir şekilde ele alarak bu duruma başkaldırır. Tasavvuf düşüncesinin estetik düzlemde aktarıldığı Fındık Sekiz, aydınlığa giden yolu anlatan “yeniçağ” tarzı bir kurtuluş romanı olup bu türün Türk yazınında ilk örneklerindendir. Belgesel niteliği de taşıyan Fındık Sekiz romanı, Türk edebiyatında ilk “New Age” örneğidir. Bu romanda bilimde büyük atılımlar yapan ve aklıyla doğa ve tüm evreni dize getireceği zanneden insanoğlunun kendi kendisiyle hesaplaşma süreci ele alınır.

Yazarın 1999 yılında kaleme aldığı ve 40 öyküden oluşan Harman Kaplan adlı eseri ise metalaşarak ötekileşmiş bireylerin ya da böyle bir maceraya hiç çıkmamış insanların bireysel ve toplumsal yalnızlığını anlatır. Kaçan’ın 2002 yılında yazdığı ve son eseri olan Adalar Vapur adlı öykü kitabında jetonu olmayan, gidecek yeri olmayan, yola çıkmayı bile düşünmeyen "yolcu"ların, zamana çelme takan çocukların düşleri irdelenir. Kısa öyküleri çeşitli dillere çevrilen ve farklı antolojilerde yer alan Metin Kaçan hakkında yazılan eleştiriler Cervantes’in Yeğeni (Başaran 2003) adlı kitapta bir araya getirilmiştir.

Kaçan, eserlerinde genel olarak aynı çizgiyi korur. Şehrin kenar mahallelerindeki insanların yaşamlarını anlatır. Onun eserlerinde erkek karakterler ön plandadır. Erkek karakterler daha çok, kimlik arayışı içindeyken kadın karakterler edilgen ve ahlaki açıdan yozlaşmış bir kimlik sergiler.