DEŞTÎ, Derviş Abdülhay Efendi, Abdülmecid Efendi

(d. ?/? - ö. 1040/1630-31)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Konyalı olan şairin asıl ismi Abdülhay veya Abdülmecid'dir (Mehmed Süreyya 1308-15/ 1890-97: 2/338). Mevlevî tarikatine mensuptur. İbrahim Aczî Kendî’nin Türk Şairleri ve Âşıkları’nda verdiği bilgiye göre Konya’nın Pir Mehmet Paşa Mahallesi'ndendir. İbrahim Aczî Kendî’nin bu açıklamalarının yanı sıra, Rıza Tezkiresi'nde şairin Leyla gibi bir güzele bağlanıp Mecnûn gibi çölde sakin olduğu için Deştî mahlasını aldığı kayıtlıdır (Zavotçu 2009: 133). Çok seyahat eden bir kişi olarak bilinen Deştî, Acem ve Hindistan’ı gezmiş, oradaki entelektüeller ve mutasavvıflarla görüşmüştür. 1040/1630-31'de Konya Mevlevihanesi'nde vefat etmiş ve oraya defnedilmiştir. İbrahim Aczî Kendî, Türk Şairleri ve Âşıkları’nda gezip gördüğü yerleri anlattığı çok sayıda şiir ihtiva eden mecmuasının kaybolduğunu ifade eder (Kendî yty: 36). İyi derecede Farsça bildiği ve devrinde iyi bir nasir olarak tanındığı kaynaklarda kayıtlıdır.

 

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.

Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye: İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay.

Kendî, İbrahim Aczî (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Ktp. Nu. 10470/1.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî Yâhud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye. C. 2. İstanbul: Matbaa-i Âmire

Zavotçu, Gencay (hzl.)(2009). Rıza Tezkiresi (İnceleme-Metin). İstanbul: Sahhaflar Kitap Sarayı.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 01.04.2014
Güncelleme Tarihi: 25.11.2020

Eserlerinden Örnekler


Râ kaşlarını âşıka her dem dürer büker

Olmasa dil-rübâların işte burâları

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyli Zübdeti'l-Eş'âr. Ankara: AKM Yay. 82).


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DİLAVER AĞAd. ? - ö. 1900-1905?Doğum YeriGörüntüle
2HELÂKÎd. ? - ö. 1572-1576 arasıDoğum YeriGörüntüle
3GAMÎ, Yazıcı Yahyaoğlu Mahmud Gamî Çelebid. ? - ö. 1576-77Doğum YeriGörüntüle
4DİLAVER AĞAd. ? - ö. 1900-1905?Doğum YılıGörüntüle
5HELÂKÎd. ? - ö. 1572-1576 arasıDoğum YılıGörüntüle
6GAMÎ, Yazıcı Yahyaoğlu Mahmud Gamî Çelebid. ? - ö. 1576-77Doğum YılıGörüntüle
7DİLAVER AĞAd. ? - ö. 1900-1905?Ölüm YılıGörüntüle
8HELÂKÎd. ? - ö. 1572-1576 arasıÖlüm YılıGörüntüle
9GAMÎ, Yazıcı Yahyaoğlu Mahmud Gamî Çelebid. ? - ö. 1576-77Ölüm YılıGörüntüle
10DİLAVER AĞAd. ? - ö. 1900-1905?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11HELÂKÎd. ? - ö. 1572-1576 arasıAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12GAMÎ, Yazıcı Yahyaoğlu Mahmud Gamî Çelebid. ? - ö. 1576-77Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13DİLAVER AĞAd. ? - ö. 1900-1905?Madde AdıGörüntüle
14HELÂKÎd. ? - ö. 1572-1576 arasıMadde AdıGörüntüle
15GAMÎ, Yazıcı Yahyaoğlu Mahmud Gamî Çelebid. ? - ö. 1576-77Madde AdıGörüntüle