Elmas Yıldırım

(d. 25 Mart 1907 / ö. 14 Ocak 1952)
Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bakü yakınlarında bulunan Gala köyünde doğan Elmas Yıldırım’ın göbek adı Abdülhasan’dır. Asıl adı Yıldırım olan şair, dedesinin adı dolayısıyla Almas veya Almaszade olarak tanınır. 1914’te İttihat Mektebi’ne başlayan Yıldırım, 1925’te mezun oldu. 1927’de Azerbaycan Devlet Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Edebiyat Bölümü'ne kaydoldu, ancak birkaç ay sonra ülkesini işgal eden Sovyet yönetimi tarafından ailesinin zengin olması, esarete karşı çıkması, millî düşünceler vb. sebeplerle fakülteden atıldı. Yıldırım, “rejim tarafından, istiklâlcı gençler yetiştirmek, Lâtin asıllı Türk alfabesini savunmak, millî edebiyatı devam ettirmek” (Aras 2007: 13) vb. sebeplerle suçlanıp sürgün edildi. Aşkabat’ta kurşuna dizilme tehlikesiyle karşı karşıya kalınca eşi ve oğluyla Türkiye’ye geldi. Yıldırım, 1952’de Malatya’da vefat etti.

Yıldırım, “İttihat’ta okuduğu yıllarda şiire ve anlamlı söze içten bağlanmış, şiir sanatının sırlarını öğrenmeye başlamış, ilk defa kalemini denemişti.” (Haciyeva 2016: 148). Üniversiteden atılan Yıldırım, edebî faaliyetlerini; Yeşil Kalem Cemiyeti, Kırmızı Kalemler Cemiyeti, Türk Edip ve Şairler Birliği Derneği, Edebiyat Cemiyeti, Genç Altın Kalemler Cemiyeti ve Kızıl Kalem Cemiyeti'nde yürütmeye devam etmiştir. Yıldırım’ın edebî kişiliğinin oluşmasında Azerbaycan’ın siyasi, sosyal ve iktisadi hayatının önemli etkisi vardır. Azerbaycan’ın kızıl ordu tarafından işgali, bağımsızlığını elde etmesi ve tekrar işgal edilmesi üzerine çekilen acılar Yıldırım’ın şiirlerinde ses bulur. Şiirlerini, Hayat, Çınar altı, Turan gazetelerinde ve Göyboru, Bozkurd, Orkun, Özleyiş, Kommunizmle Mücadele mecmualarında yayımlamıştır.

Tevfik Fikret, Abdülhak Hamit, Namık Kemal, Ziya Gökalp ve Hüseyin Nihal Atsız gibi yazarlarla yakından ilgilendiğini belirten Yıldırım, Azerbaycan’da; Seyid Hüseyin Sadıkzade, Abdullah Şaik Talıbzade, Hüseyin Cavit, Ahmet Cevat, Cafer Cabbarlı (Aras 2007: 98) gibi şairlerden oldukça etkilenmiştir.

Eserlerini sanat endişesi duymadan yazan şair, vatan, bayrak, hürriyet değerlerinin kutsallığını vurgulamaktadır.

Kaynakça

Aras, Enver (2007). Hazar’dan Hazar’a Elmas Yıldırım. Elazığ: Manas Yayıncılık.

Haciyeva, Arzu (2016). "Almas Yıldırım: Yaşlı Doğu Uluslarını Vahdette Kavuşturan Nostalji". Uluslararası Harput’a Değer Katan Şahsiyetler Sempozyumu. Elazığ: Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları. s. 145-165.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SEMA ORUÇ
Yayın Tarihi: 13.04.2019
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
İlk Şiirleri- / Azerbaycan1926Şiir
Dün, Bugün- / Azerbaycan1926Şiir
Dağlar Seslenirken- / Azerbaycan1930Şiir
Boğulmayan Bir SesTecelli Basımevi / İstanbul1936Şiir
Azerbaycan Mânileri Azerbaycan Halk Edebiyatından Alınmış BayatlarTuran Basımevi / Elazığ1947Derleme
Bayatılar Azerbaycan Halk MânileriTuran Basımevi / Elazığ1947Derleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Cəfər Cabbarlıd. 22 Mart 1899 - ö. 31 Aralık 1934Doğum YeriGörüntüle
2ÜMMÜGÜLSÜMd. 1899 - ö. 1944Doğum YeriGörüntüle
3Azize Cafer-zâded. 29 Ekim 1921 - ö. 4 Eylül 2003Doğum YeriGörüntüle
4HALİL İBRAHİM, Halil İbrahim Yörükd. 1907 - ö. 1969Doğum YılıGörüntüle
5HÜSEYN MEMMEDOVd. 1907 - ö. 1978Doğum YılıGörüntüle
6CEMAL AZMİ TELLİOĞLUd. 1907 - ö. 01.01.1991Doğum YılıGörüntüle
7HASTA BAYRAMALİd. 1898 - ö. 1952Ölüm YılıGörüntüle
8AĞACAN, Ağacan Cabbar Oğlu Cabbarlıd. 1886 - ö. 1952Ölüm YılıGörüntüle
9BİMAR ELİ İBRAHİM OĞLU ESGEROVd. 1904 - ö. 1952Ölüm YılıGörüntüle
10Mirza Fethali Ahund-zâded. 1812 - ö. 10 Mart 1878MeslekGörüntüle
11Mustafa Korkmaz Dinçerd. 1943 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Fadıl Kocagözd. 21 Şubat 1953 - ö. 13 Kasım 2014MeslekGörüntüle
13Mevlüt Süleymanlıd. 18 Mart 1943 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Bahtiyar Vahapzaded. 16 Ağustos 1925 - ö. 13 Şubat 2009Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Halit Aliosmanov Dağlıd. 1932 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Yıldırım Üçtuğd. 01 Şubat 1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17NEBİ, Nebi Yıldırımd. 1932 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Yıldırım Türkd. 22 Haziran 1975 - ö. ?Madde AdıGörüntüle