Elmas Yıldırım

(d. 25 Mart 1907 / ö. 14 Ocak 1952)
Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bakü yakınlarında bulunan Gala köyünde doğan Elmas Yıldırım’ın göbek adı Abdülhasan’dır. Asıl adı Yıldırım olan şair, dedesinin adı dolayısıyla Almas veya Almaszade olarak tanınır. 1914’te İttihat Mektebi’ne başlayan Yıldırım, 1925’te mezun oldu. 1927’de Azerbaycan Devlet Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Edebiyat Bölümü'ne kaydoldu, ancak birkaç ay sonra ülkesini işgal eden Sovyet yönetimi tarafından ailesinin zengin olması, esarete karşı çıkması, millî düşünceler vb. sebeplerle fakülteden atıldı. Yıldırım, “rejim tarafından, istiklâlcı gençler yetiştirmek, Lâtin asıllı Türk alfabesini savunmak, millî edebiyatı devam ettirmek” (Aras 2007: 13) vb. sebeplerle suçlanıp sürgün edildi. Aşkabat’ta kurşuna dizilme tehlikesiyle karşı karşıya kalınca eşi ve oğluyla Türkiye’ye geldi. Yıldırım, 1952’de Malatya’da vefat etti.

Yıldırım, “İttihat’ta okuduğu yıllarda şiire ve anlamlı söze içten bağlanmış, şiir sanatının sırlarını öğrenmeye başlamış, ilk defa kalemini denemişti.” (Haciyeva 2016: 148). Üniversiteden atılan Yıldırım, edebî faaliyetlerini; Yeşil Kalem Cemiyeti, Kırmızı Kalemler Cemiyeti, Türk Edip ve Şairler Birliği Derneği, Edebiyat Cemiyeti, Genç Altın Kalemler Cemiyeti ve Kızıl Kalem Cemiyeti'nde yürütmeye devam etmiştir. Yıldırım’ın edebî kişiliğinin oluşmasında Azerbaycan’ın siyasi, sosyal ve iktisadi hayatının önemli etkisi vardır. Azerbaycan’ın kızıl ordu tarafından işgali, bağımsızlığını elde etmesi ve tekrar işgal edilmesi üzerine çekilen acılar Yıldırım’ın şiirlerinde ses bulur. Şiirlerini, Hayat, Çınar altı, Turan gazetelerinde ve Göyboru, Bozkurd, Orkun, Özleyiş, Kommunizmle Mücadele mecmualarında yayımlamıştır.

Tevfik Fikret, Abdülhak Hamit, Namık Kemal, Ziya Gökalp ve Hüseyin Nihal Atsız gibi yazarlarla yakından ilgilendiğini belirten Yıldırım, Azerbaycan’da; Seyid Hüseyin Sadıkzade, Abdullah Şaik Talıbzade, Hüseyin Cavit, Ahmet Cevat, Cafer Cabbarlı (Aras 2007: 98) gibi şairlerden oldukça etkilenmiştir.

Eserlerini sanat endişesi duymadan yazan şair, vatan, bayrak, hürriyet değerlerinin kutsallığını vurgulamaktadır.

Kaynakça

Aras, Enver (2007). Hazar’dan Hazar’a Elmas Yıldırım. Elazığ: Manas Yayıncılık.

Haciyeva, Arzu (2016). "Almas Yıldırım: Yaşlı Doğu Uluslarını Vahdette Kavuşturan Nostalji". Uluslararası Harput’a Değer Katan Şahsiyetler Sempozyumu. Elazığ: Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları. s. 145-165.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SEMA ORUÇ
Yayın Tarihi: 13.04.2019
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
İlk Şiirleri- / Azerbaycan1926Şiir
Dün, Bugün- / Azerbaycan1926Şiir
Dağlar Seslenirken- / Azerbaycan1930Şiir
Boğulmayan Bir SesTecelli Basımevi / İstanbul1936Şiir
Azerbaycan Mânileri Azerbaycan Halk Edebiyatından Alınmış BayatlarTuran Basımevi / Elazığ1947Derleme
Bayatılar Azerbaycan Halk MânileriTuran Basımevi / Elazığ1947Derleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mehmetzâde Mirza Balad. 13 Ağustos 1898 - ö. 7 Mart 1959Doğum YeriGörüntüle
2Mikail Müşfikd. 05 Haziran 1908 - ö. 1937Doğum YeriGörüntüle
3ZERGER, Seyid Zergerd. 1880 - ö. 1920Doğum YeriGörüntüle
4Sabahattin Alid. 25 Şubat 1907 - ö. 1 Nisan 1948Doğum YılıGörüntüle
5AHMET/AHMET BAYHAN, Ahmet Bayhand. 1907 - ö. 1988Doğum YılıGörüntüle
6BALI, Ali Altınd. 1907 - ö. 1980Doğum YılıGörüntüle
7HASTA BAYRAMALİd. 1898 - ö. 1952Ölüm YılıGörüntüle
8MÜMİNEd. ? - ö. 1947/1952?Ölüm YılıGörüntüle
9Memduh Şevket Esendald. 28 Mart 1884 - ö. 17 Mayıs 1952Ölüm YılıGörüntüle
10Kemalettin Şenocakd. 1926 - ö. 2010MeslekGörüntüle
11Suat Salih Asrald. 1 Eylül 1901 - ö. 20 Nisan 1981MeslekGörüntüle
12Rıfat Ilgazd. 7 Mayıs 1911 - ö. 7 Temmuz 1993MeslekGörüntüle
13Mustafa Mutkov (Mutlu)d. 1935 - ö. 1997Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hüseyin Süleymand. 1900 - ö. 10 Eylül 1963Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Şükrü Ramod. 1918 - ö. 1988Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ünal Yıldırımd. 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17MAHRUMÎ, Zeki Yıldırımd. 1946 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18YILDIRIM, Hazık Yıldırımd. 1918 - ö. 1998Madde AdıGörüntüle