Madde Detay

1129/1716-17 yılında İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mehmed Emîn’dir. Azîz-zâde Mustafa Na‘îm Efendi’nin oğlu olduğundan Azîz-zâde Mehmed Emin Efendi olarak tanındı. Tezkire sahibi Râmiz’in ağabeyi, anne tarafından Ebe-zâde Abdullah Efendi’nin kardeşi Hüseyin Efendi’nin torunudur. Dayısı, şair Mektûbî Feyzullah Feyzî Efendi’dir. Diğer dayısı da Mektûbî Mustafa Efendi’dir. Medrese öğrenimi gördü. Vardarî Şeyh-zâde Mehmed Efendi’den mülâzım oldu. Pîrî-zâde Sahib Mehmed Efendi tarafından çelebi rütbesiyle Bosna sınırındaki Kamangrad kadılığına tayin edildi. Sonra Eğri rütbesiyle Engelkaysarı kadılığına getirildi. Engelkaysarı, Es'ad (Oğraş 2001: 53)’da Enlikasrı şeklindedir. Zamanı dolunca azledildi ve İstanbul’a döndü. İstanbul’dan Mora’da Balyabadra’ya naip olarak gönderildi. Bu görevde iken 1164/1750-51 yılında vefat etti. Râmiz (Erdem 1994: 20)’e göre Hatumanoğlu, Esad (Oğraş 2001: 53)’a göre Hatvânoğlu adlı bir din düşmanının emrindeki doktor tarafından zehirlendi. Mezarı Balyabadra’da bir cami avlusundadır. Kadirî tarikatından Şeyh Ali Efendi’ye intisap etmişti.

Râmiz (Erdem 1994: 20)’e göre “şi‘r ü inşâya kâdir ve ilm-i ferâ’izde mahâreti zâhir” bir kimseydi. Mürettep Divan’ı/Divançe’si ve Ferâ’iz Risalesi vardır (Erdem 1994: 20; Oğraş 2001: 53). Nüshalarına rastlanmamıştır.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 450.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 19-20.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 68.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safâ-Endûz’u İnceleme-Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf.pdf?0 [erişim tarihi: 10.05.2014].

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1979). “Emin Efendi (Azizzâde)”. C. 3. İstanbul: Dergâh Yay. 30. 

Ünver, Niyazi (2003). “Emin”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 3. Ankara: AKM Yay. 320. 

Nazm

Gün gösterir mi zerrece ol âftâbımız

Artar mı yohsa hicri ile ıztırâbımız

Bu nev-zemîn-i dil-keşe pey-rev ol Emîn*

Bahr-i sühanda tâ biline âb ü tâbımız

(Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 20.)