Madde Detay

İstanbulludur. Adı Süleyman'dır. Se-dîdâr/Se-dîdar Selim-zâde denmekle tanınır. (İnce 2005: 187) Hattat Süleyman Emnî Efendi diye bilinir. Selim Efendi adında birinin oğludur. Mısır valisi Firârî Hasan Paşa'nın divân kâtipliği hizmetinde bulundu. (Kurnaz-Tatçı 2001:220 /61; Özcan 1989: 4/233; Ekinci 2013:215). Bazı vezirlerin divan efendiliğini yaptı. (Çapan 2005: 72; İnce 2005: 187). Kadirî tarikatı şeyhi Mardinli Şeyh Ali'ye intisab ederek tarikat âdâbını öğrenen Sü­leyman Emnî Efendi, Ayvasarayî'nin bildirdiğine göre İstanbul'da bulunan Ebu'l-Fetîh yakınındaki Kubbe Tekke'de tarikat görevini icra ederken 1115/1703-04'te vefât etti. Kasımpaşa'da bulunan Dârî Deresi Mezarlığı'na defne­dildi. Müstakim-zâde'nin bildirdiğine göre; Mısır valisi Firârî Hasan Paşa'ya, -bu paşanın adı Sâlim Tezkiresi'nde Hüseyin olarak kayıtlıdır (İnce 2005: 187)- divân kâtibi olmuşken, "tahmîs-1110"(1698-99) sözcüğünün gösterdiği tarihte vefât etti ve Hicaz'da defnedildi. (Abdulkadiroğlu 1999: 20) "Suretü't-tövbe-1110-" terkibi de şairin vefat tarihini gösterir. (Ekinci 2013:215) Ayvansarâyî ve Şeyhî'de 1110 tarihinde Mısır'da vefat ettiği kayıtlıdır. (Ekinci 2013: 215; Özcan 1989: 4/233). Şiirleri aşıkâne ve sufiyânedir. (Çapan 2005: 72). Süleyman Emnî Efendi'nin adı, Sicill-i Osmanî'de, yanlışlıkla Emîn Süleyman Çelebi şeklinde kaydedilmiştir. (Mehmet Süreyya 1308-15/ 1890-97: I/403). Süleyman Emnî Efendi hattâtlığının yanısıra Emnî mahlasıyla şiirler de söylemiştir, fakat o daha çok yazısının güzelliğiyle meşhur ol­muştur. Hüsn-i hattın sülüs, nesih, tevkî ve divanî çeşitlerini Seyyid Haşimî Efendi'den meşk etti. Hat sanatında zamanın üstâdlarından mahir biri olduğu söyle­nir. (Çapan 2005: 72; İnce 2005: 187; İnal 1928: 213)

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

Ekinci, Ramazan (hzl.) (2013). Hâfız Hüseyin Ayvansarayî ,Vefeyât-ı Ayvansarayî. İstanbul: Buhara Yay.

İnal, İbnülemin Mahmud Kemâl (hzl.) (1928). Tuhfe-i Hattâtîn, Müstakîmzâde, Süleyman Sadeddin.  İstanbul.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Mehmet Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 1. Ankara: Bizim Büro Yay.61.

Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C. I. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Müstakim-zade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım). Ankara: KB Yay.

Müstakîm-zâde Süleymân Sa'de'd-dîn (1928) Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: İstanbul Devlet Matbaası.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri, Vakâyiü’l-Fuzalâ. C. 4. İstanbul: Çağrı Yay.

Kadri gâyette alâdır Şeyh 'Abdülkâdir'ün

Cedd-i pâki Mustafa'dır Şeyh 'Abdülkâdir'ün

Sen dahi sa'y eyle Emnî anlara kıl ittibâ

Pey-revânı evliyâdır Şeyh 'Abdulkâdir'ün

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 187.)

Kâlâ-yı muhabbet dil-i âşıkda nihândur

Bâzâr-ı cünûn içre velî râzı ayândur

Bir anda bin cân ile Emnî'yi kul itdün

Ey hâce-i bâzâr-ı melâhat bu ne ândur

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.20.)

Nemi nisâr edeyim pây-ı dilbere Emnî

Dükendi seyl-i sirişküm gözümde nem kaldı

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 187.)

'İzâr-ı yâre nigâh itmek iltimâs ederiz

Meta-i pertev-i mihri ana kıyâs ederiz

Gedâ-yı tekye-i 'aşk u muhabbetiz Emnî

Hemîşe hırka-i peşmînemiz pelâs ederiz

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.73.)

Firâkun âteşiyle sûznâkım yâ Resulallah

Dem-â-dem tîg-ı hecrünle helâkım yâ Resulallah

Ümîdüm merhem-i eltâfun eyler Emnî-i zârun

Garîbüm bî-nevâyum sîne-çâküm yâ Resulallah 

(Ekinci, Ramazan (hzl.) (2013). Hâfız Hüseyin Ayvansarayî Vefeyât-ı Ayvansarayî. İstanbul: Buhara Yay. 215.)

Kâlâ-yı mahabbet dil-i 'âşıkda nihândur

Bâzâr-ı cünûn içre velî râzı ayândur

Bir anda bin cân ile Emnî'yi kul itdün

Ey hâce-i bâzâr-ı melâhat bu ne ândur

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 20.)