Madde Detay

Asıl adı Mustafa'dır. Edirne'de doğdu. Meşhur Mevlevî şeyhi Edirneli Enîs Receb Dede (ö. 1147/1734-35)'nin  terbiyesinde yetişti. Tahsilini tamamladıktan sonra önce hacca oradan da Mısır'a gitti. Burada Mehemmed Nûrî-i Mısrî'den icâzet alarak, Mısır Mevlevîhanesi'ne şeyh oldu. Uzun yıllar bu görevde kalan Enîs, 1159 / 1746-47 yılında Mısır'da vefat etti. Esrar Dede, Fatin ve Nail Tuman ise, vefat tarihini 1140 / 1727-28 olarak gösterir. Aynı zamanda hattat olan Enîs Dede'nin vefatına, meçhul bir şair  tarafından; "Enîs Dedem ide bâkîde hüsn-i hattı celîs" mısraını tarih düşürmüştür (Ergun 1936-45: 1291).

Enîs Mustafa Dede'nin, Esrar Dede Tezkiresi'nde aşağıdaki tek beyti bulunmaktadır (Genç 2000: 29). Bu beyit Enîs Mustafa Dede'nin Mevlevîlik unsurlarından bahsettiği bir beyittir.

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (1988). Beliğ İsmail Güldeste-i Riyâz-ı İrfân ve Vefeyât-ı Dânişverân-ı Nâdiredân. (Tıpkıbasım). Ankara: Anıl Matbaacılık. 24.

Canım. Rıdvan (1995). Edirne Şâirleri. Ankara: Akçağ Yay. 390. 

Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu'arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 28-29.
Ergun. S. Nüzhet (1936-1945). Türk Şâirleri. C. 3. İstanbul.1291.
Fatin (1271). Hâtimetü'l-Eş'âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78465/fatin-davud---hatimetul-esar.html.20.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 114.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Mehmed Nail Tuman. Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay. 77.

Erdem, Sadık (hzl.) (1995). Râmiz. Âdâb-ı Zurefâ. Ankara: AKM Yay. 20-21.
Şemseddin Sami. (1996). Kâmûsu'l-Âlâm. C. 2. Ankara: Kaşgar Neşriyat.1058.
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmet Süreyya. Sicill-i Osmanî. C.2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 482.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977-86). C.III. İstanbul: Dergâh Yay. 48.

Nâlesin ney serini ana kudüm eylemeyen

Ne bilür dâ'ire- Hazret-i Mevlânâ'yı

(Genç İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu'arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 29.)