Madde Detay

Fatma Üzüm, Amasya’da dünyaya gelmiştir. Hakkında yapılan çalışmalarda da doğum tarihine yer verilmemiştir. İlkokul mezunudur. Küçük yaşta evlendirilmiş bu yüzden eğitimine devam edememiştir. Fatma Üzüm, dört kız, bir erkek olmak üzere beş çocuk sahibidir. Üzüm, Ankara Numune Hastanesinde güvenlik görevlisi olarak çalışmıştır (Aslan 2010: 141; Turan vd. 2014: 207).

Fatma Üzüm’ün âşıklık geleneğine olan ilgisi, şiir yazma tutkusu daha küçük yaşlardan itibaren başlamıştır. Âşık Fatma, rüya gördükten sonra şiirlerini daha büyük bir şevkle yazdığını söylemektedir. Evlendikten sonra eşinin ona bu konuda karşı çıkması nedeniyle bir süre şiir yazamamıştır. Eşi ilk başta Âşık Fatma’nın şiir yazmasına ve saz çalmasına çok sert bir tavır takınmıştır. Fatma Üzüm, âşıklık geleneğinde kadın olmanın bazı zorluklarını yaşamış ancak şiir yazmaktan vazgeçmemiştir (Turan vd. 2015: 121). Âşık Fatma bu dönemlerde çok ağır bir hastalığa yakalanmıştır. Hastalığının iyileşmesi neticesinde eşinin de rızasıyla Fatma Üzüm tekrar şiir yazmaya başlamıştır (Aslan 2010: 141).

Âşık Fatma’nın babası da âşıktır. Ancak babasını tanıyamadan küçük yaşta kaybetmiştir. Fatma Üzüm’ün ustası İhsan Işık’tır. Âşık Fatma beğendiği ve örnek aldığı pek çok âşığın olduğunu söyler. Bunlar arasında Karacaoğlan, Dadaloğlu, Âşık Veysel, Muhlis Akarsu, Âşık Mahsunî Şerif, Ali Tarapoğlu, Neşet Ertaş gibi isimler vardır (Aslan 2010: 142).

Fatma Üzüm, mahlas olarak kendi adını kullanmaktadır. Eserlerini yazarken gönlünde ayrı bir yeri olduğunu söylediği Neşet Ertaş’ı örnek almaktadır. Yazdığı ve icra ettiği eserler daha çok bozlak, barak ve ağıt örnekleridir. Şiirlerinde 7’li, 8’li ve 11’li hece ölçülerini kullanmıştır. Şiirlerinin konuları daha çok sevgi, ayrılık, hayatın zorlukları, hasret, insanoğlunun zorlu yaşam mücadelesi, dünyanın geçiciliği ve ölümdür (Aslan 2010: 141).

Fatma Üzüm, irticalen şiir söylemektedir. İrticalen söylediği şiirler üzerinde gerektiği durumlarda değişiklikler yapmakta daha sonra yazıya geçirmektedir. Âşık Fatma’nın bazı şiirleri âşıklar ve yazarlar derneklerine ait dergilerde yer almaktadır. Aynı zamanda 1993’te çıkardığı “Yitirdim Yavrumu Kader Utansın” adlı bir kaset çalışması da vardır. Âşık Fatma pek çok televizyon kanalı ve yerel radyolara katılmış eserlerini icra etmiştir. Programlarına katıldığı kanallar arasında Ostim TV ve TRT1 gibi kanallar da yer almaktadır (Aslan 2010: 142). 2009 yılında Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesinde öğrenci olan Ayşe Aslan, Fatma Üzüm ile mülakat yapmıştır. Hazırladığı makale Sazın ve Sözün Sultanları’nda (2010) yer almıştır. Bu mülakat ve yazı Üzüm hakkında hazırlanan ilk çalışmalardır.