Madde Detay

Bursalı şairlerdendir. Kaynaklarda Abdulhâdî-zâde Feyzullah Feyzî Efendi olarak anılmaktadır. Ebû Sa‘îd-zâde Feyzullah Efendi’den mülâzım olmuş ve çeşitli medreselerde müderrislik görevinde bulunmuştur (İnce 2005: 571). Şaban 1099/Haziran 1688’de Üçbaş Medresesi’ne, Rebîülâhır 1104/Aralık-Ocak 1692-93’te Fuzayliye Medresesi’ne, Rebîülevvel 1106/Ekim-Kasım 1694’te Receb Paşa’ya, Rebîülâhır 1109 /Ekim-Kasım 1697’de Ümmülveled’e, Şaban 1112/Ocak-Şubat 1701 tarihinde Zekeriyya Efendi’ye, Muharrem 1114/Mayıs-Haziran 1702’de Sahn-ı semân’a, Rebîülâhır 1115 /Ağustos-Eylül 1703’te Kara Çelebi-zâde Ebu’l-fazl Mahmud Efendi Medresesi’ne tayin edilmiştir. Bunu takiben Rebîülâhır 1116/Ağustos 1704’da Kâsım Paşa’da, Şaban 1118/Kasım-Aralık 1706’da Gevher Han Sultan Medresesi’nde, Rebîülâhır 1120 /Haziran-Temmuz 1708 tarihinde Vâlide Sultan’da, Receb 1121/Eylül-Ekim 1709’da Sultan Ahmed Han’da, Cemâziyelâhır 1122/Temmuz-Ağustos 1710’da ise Süleymaniye Medresesi’nde görev yapmıştır (Özcan 1989: 392; İnce 2005: 571). Ramazan 1123/ Ekim-Kasım 1711’de İzmir mevleviyyeti görevine getirilmiş ancak bir süre sonra Zilhicce 1124/Aralık-Ocak 1712-13 tarihinde azledilmiştir. Kendisine zaman zaman “müvellâlık” görevleriyle beraber “arpalık” da uygun görülmüştür (İnce 2005: 571). Bunlara ek olarak Sicill’de ve TDEA’da Feyzî’nin Erzurum mollalığı da yaptığı belirtilir. Vekâyiü’l-Fudalâ, Sicill-i Osmânî ve Tuhfe-i Nâilî’de 16 Zilhicce 1128/1 Aralık 1716’da, Tezkiretü’ş-şu‘arâ’da ise Zilhicce 1127/ Kasım-Aralık 1715 tarihinde vefat ettiği kayıtlıdır. Cenaze namazı Fatih Camii’nde kılınmıştır ve mezarı Edirnekapı’dadır (Özcan 1989: 392, 393).

Sâlim, Abdulhâdî-zâde Feyzullah Efendi’nin son derece zeki, hicve ve mizaha meyyal biri olduğunu belirtmekte ve tezkiresinde şairle ilgili bir de latife anlatmaktadır (İnce 2005: 571, 572). Şeyhî Mehmed ise, “nezâhet ve istikâmet ile ma‘rûf-ı cumhûr” olduğunu söyleyerek onun ilmî ve edebî yönü konusunda değerlendirmelerde bulunur. Feyzî’nin çeşitli ilimlerden bilgisi bulunduğunu, “elsine-i selâse”yi kullanmada yetenekli, şiir ve inşa hususunda ise başarılı olduğunu kaydeder (Özcan 1989: 393).

Cunbur, Müjgan (2004), “Feyzî ”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: AKM Yay. 65.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Keskin, Mustafa, A. Öztürk, H. Savaş ve H. Kurt (hzl.) (1996). Sicill-i Osmanî Yahud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye. C. 4/1. İstanbul: Sebil Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.2. Ankara: Bizim Büro Yay.

Müstakim-zâde Süleyman Sadeddin Efendi (2000). Mecelletü’n-nisâb. (Tıpkıbasım) Ankara: KB Yay. vr. 343b.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri, Vakâyiü’l-Fuzalâ. C.2-3. İstanbul: Çağrı Yay.

 Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1979). “Feyzullah Feyzî Efendi”. C. 3. İstanbul: Dergah Yay. 218.

Vakt-i bahâr ‘ârız-ı cânâna geldi hat

Gûyâ bahârı müjdeye yârâna geldi hat

Pervâne-i visâle eger ruhsat olmasa

Şem‘-i fürûg-ı ‘ârızına ya ne geldi hat

 (Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.2. Ankara: Bizim Büro Yay. 807.)

Yanıp yakılmagı ta‘lîm eder birbirine ‘âşık

Mahabbet ehli ile eksik olmaz sohbeti şem‘in

Başında od yanar dâ’im şikâyetden degil hâlî

Yine baksan dilindendir belâ-yı mihneti şem‘in

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 572.)