Madde Detay

Ankara'da doğdu. Annesi Ayşe Gümüş, babası esnaf Muhsin Gümüş'tür. İlk öğreniminin ardından bir süre Ankara Fen Lisesi'nde (1974) öğrenim gördü. Gazi Lisesi'nden mezun oldu. Yüksek öğrenimini Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde tamamladı. 1981 yılında mezuniyetinin ardından iş hayatına atıldı.

Ankara'da arkadaşlarıyla birlikte çıkardığı Yarın dergisinde dört yıl süreyle (1981-85) genel yayın yönetmeni olarak çalıştı. 1989-90 yıllarında Kavram ve Adımlar adlı dergilerde yazı işleri müdürlüğü yaptı. Sonraki yıllarda İstanbul'a yerleşti. Adam Yayınları'nda çalışırken 9 yıl boyunca (1996-2005) Adam Öykü dergisinin genel yayın yönetmenliği görevinde bulundu. 2005 yılından sonra bir süre serbest yazar olarak çalışmalarını sürdürdü. 2006'da bir yıl süreyle Defne Yayınları'nı da yönetti. Notos dergisini çıkarmaya devam ediyor. Bir süre Yeni Yüzyıl, Radikal, Gazete Pazar adlı yüksek tirajlı gazetelerde spor yazıları da yazdı.

PEN Yazarlar Derneği ve Edebiyatçılar Derneği üyesidir. Evli ve bir çocuk babası olup İstanbul'da yaşamını sürdürmektedir.

İlk yazıları 1981 yılından itibaren çeşitli dergilerde yayımlanmaya başladı. İlk yazısı 1981 yılında Yazko Edebiyat dergisinde görülmektedir. Eleştiri ve deneme yazılarını Adam Sanat, Adam Öykü, Varlık, kitap-lık ve E adlı süreli yayınlarda yayımladı, yayımlattı. Cumhuriyet Kitap ve Radikal Kitap eklerinde kitap tanıtma yazıları, denemeler ve eleştiri yazıları kaleme aldı. Öykü derlemeleri de hazırladı. Yayın hayatının ilk dönemlerinde eleştiri yazılarına paralel olarak birçok derleme yayımladı. "Türk Yazınından" adlı bir seri niteliğinde kısa öyküler, aşk öyküleri, hayvan öyküleri, şehir öyküleri gibi özel konulardaki öyküleri bir araya getirdi. Yaratıcı yazarlık ile ilgili yazdığı yazılar da bulunmaktadır.

Yazı hayatına atıldığı tarihten beri yazınsal eleştiri ve roman türü üzerine yoğunlaştı, araştırmalar yaptı. Bu nitelikte eserler ve yazılar kaleme aldı. Şiir hakkında birkaç çalışması varsa da daha sonra bu çalışmaların devamı gelmedi. Tahkiyeli metinler üzerinde incelemelerini ve eleştirilerin, yoğunlaştırdı. Modernizm ve postmodernmizm üzerinde kuramsal ve kavramsal çalışmalara imza attı. Yalnızca roman üzerine değil, öyküler üzerinde de geniş bir çalışma havuzu oluşturdu. Eleştiri yazılarında genellikle Vüs'at O. Bener'in ve Adalet Ağaoğlu'nun romanları üzerinde durdu. "Çeşitli edebiyat akımları ve yöntemlerinden yararlanarak kendine özgü bir 'çözümleyici eleştiri' anlayışı kurmaya çalışan Gümüş, özellikle Vüs’at O. Bener ve Adalet Ağaoğlu’nun roman dünyalarını irdelediği kitaplarında bu anlayışını geliştirdi." (Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi C.I., 468). Yazılarında eserler ekseninde yazınsallığı daima ön planda tuttu. Edebiyatın temel sorunlarına değindi. Bunların başında "yazarların neden yazdıkları" sorusu/sorunu vardır. Eleştiri ve inceleme yazılarında izlenimci yaklaşımdan uzak, nesnel bir ifade biçimi kullandı. Genel ve net saptalamalarda bulunmaktan kaçınmayan bir üslup ve dünya görüşü ile yazdı. Eleştiriyi kitap tanımı olarak değil, derinlemesine analizlerle bir edebiyat eseri kadar yaratıcı bir tür olarak gördü ve böyle lanse etti.

Denemelerinde bunun tersi bir tutum görülmektedir. Öznel ve gözlemcidir. Samimi ve sıcak bir üslup ile yazdığı denemelerinin konularını hayatın her yönünden, kesiminden ve duygusundan seçti. Genel itibarıyla edebiyat ve güncel konular hakkında denemeler kaleme aldı. Genel olarak eleştiri ve incelemelerine baktığımızda, övgüleri yergilerinden yoğundur demek doğru olacaktır. Tür bazlı çalışmalarında ise öykü ve roman kendini göstermektedir. Bu iki türün yanında kuramsal olarak yaptığı çalışmalar da oldukça önemlidir. Edebiyat kuramı konusunda akademik bilgiye sahip olmayan insanların da yönelebileceği, kuramsal bilgiyi deneme türüne yaklaştıran tarzda eserleri göze çarpmaktadır. Gümüş bu eserlerinde bilimsel dil ve günlük dilin yakınlığının sentezini yaparken iki kutbun ortasında ve uçlarında bulunan insanları ortak bir paydada buluşturmayı denemiştir. Yazarın, ilk romanı Belki Sonra Başka Şeyler de Konuşuruz 2015 yılında, Yalnızlık Kime Benzer adlı ikinci romanı ise 2017 yılında yayımlanmıştır.

Başkaldırı ve Roman adlı eseri ile 1997 yılında Cevdet Kudret Eleştiri Ödülü'ne lâyık görüldü.