Mehmet Güreli

Babür Polan, Mephisto
(d. 7 Nisan 1949 / ö. -)
Yazar, Öykücü, Müzisyen, Ressam, Yönetmen, Oyuncu
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Memur Şehbal Hanım ile memur Yekta Güreli'nin oğlu olarak İstanbul'da dünyaya geldi. Ressam Talat Güreli ağabeyi, Salâh Birsel dayısıdır. Orta öğrenimine İstanbul Lisesi'nin orta kısmında başladı, Avusturya Lisesi'nde devam etti ve bu okuldan mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü iki yıl okuduktan sonra eğitimini yarıda bıraktı. 1965-70 arasında Cihangir takımında basketbol oynadı.

1977-88 yıllarında Hürriyet gazetesinde çalıştı. 1984'te Nisan Yayınları'nı kurdu ve 1998'e kadar bu yayınevinde editörlük yaptı. Beyaz dergisinin kurucuları arasında yer aldı; üçüncü sayıdan sonra bu dergiden ayrıldı. Kısa filmler, belgeseller çekti. 1987 yılında "Vapurlar" adlı belgesel tarzında kısa bir film çekti. Bestelerinden oluşan Vapurlar kaseti 1988'de çıktı. Gönül Yarası, Yemekteydik ve Karar Verdim, Gişe Memuru, Av Mevsimi, At gibi filmlerde ve İkinci Bahar televizyon dizisinde oyuncu olarak yer aldı. "Cihangir'de Bir Gece" adlı kaseti 1995 yılında çıktı. Peyami Safa'nın Selma ve Gölgesi kitabından uyarladığı Gölge adlı filmi çekti (2008). 1998'de "Alope'nin Gözünden" adlı resim sergisini açtı. Bestelerinden oluşan beş CD çıkardı. "Gölge" (2008), "Kısa'ca Ramazan"(2009), "Dört Köşeli Üşgen" (2018) adlı filmlerin yönetmenliğini yaptı. "Vapurlar" adlı belgeseli ile I. Ankara Film Festivali'nde üçüncülük ödülü kazandı.

"Kent Ozanı" sıfatıyla öne çıkan Mehmet Güreli, hâlen İstanbul'da yaşamakta, sanat faaliyetlerine devam etmektedir.

Mehmet Güreli, sanatkâr bir aile ortamında yetişti. Kendisi ile yapılan bir söyleşide bu durumun hayatına etkilerini şu cümlelerle açıkladı: "Kendimi bildim bileli böyle bir adamım ben. Hatta on yaşında film yönetmeni olmaya karar verip, on bir yaşında yönetmenler defteri tutmaya başlamıştım. Görenler yazının benim olduğuna inanmazdı. İzlediğim filmleri yazmıştım. Aileden gelen birikimler de var tabii. Babam ve abim ressam, dayım yazardı. Evin içinde hep sanat konuşulurdu. Babam borç para alıp on dokuz yaşındayken Louvre’u ziyaret etmem için beni Paris’e gönderdi. Gitarımı alıp Paris’e gittim ve Louvre’u gezdim. Bir sinema salonuna dalıp Easy Rider’ı izlemiştim. Hiç unutamayacağım bir anıydı, bir sergi kataloğunda da yazmıştım bunu"(Güreli, 2016).

Mehmet Güreli'nin "Cumartesi Günleri" adlı ilk öyküsü, 1978'de Babür Polan imzasıyla Cumhuriyet gazetesinde çıktı. Öykülerini daha sonra Beyaz, Nisan, Gösteri ve Varlık dergilerinde yayımladı. Öykülerini üç kitapta topladı. Öykülerinde müzik, sinema ve resimden yararlanarak geliştirdiği kurgu ve düş gücüyle dikkat çekti (Yalçın, 2010: 484). Çok yönlü sanatçı bir kişiliğe sahip olan Mehmet Güreli, Taraf gazetesinde yayımladığı yazılarını 2015'te Bedrufi'nin Nefesi adlı kitabında bir araya getirdi. Yazar, bu kitabında kimliği ve kökeni meçhul filozof Bedrufi'nin ağzından çağın sorunlarına dair düşüncelerini ifade etmiştir.

Kaynakça

Ankara, Zeynep (1993). "Alope'nin Odası". Cumhuriyet Kitap. S. 2000. 23 Aralık.

Güreli, Mehmet (2016). "Hayat Hüzünle Mizah Arasında Akıp Giden Bir Sal Gibi". https://www.kultursanatharitasi.com/hayat-huzunle-mizah-arasinda-akip-giden-bir-sal-gibi/. (Erişim: 05. 07. 2018).

İmzasız (1988). "Müziğin Kültür ve Gündelik Hayatla Olan İlişkileri Konusunda Bir Söyleşi". Müzik. C.1. 2: 60-63.

Necatigil, Behçet (1999). "Güreli, Mehmet". Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. 18. Baskı. İstanbul: Varlık Yayınları. 179.

Yalçın, Murat (Ed., 2010). "Güreli, Mehmet". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 3. Baskı. C.1. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 484.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSAR
Yayın Tarihi: 03.03.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Sıcak Bir GözNisan Yay. / İstanbul1985Hikâye
Alope'nin OdasıCan Yay. / İstanbul1999Hikâye
Hayaller ve SokaklarSel Yay. / İstanbul2010Hikâye
Bedrufi'nin NefesiSel Yay. / İstanbul2015Deneme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sadullah Kutluerd. 8 Haziran 1921 - ö. 19 Haziran 2006Doğum YeriGörüntüle
2RÂGIB, Mehmed Râgıb Çelebid. ? - ö. 1715Doğum YeriGörüntüle
3Tomris Uyard. 15 Mart 1941 - ö. 04 Temmuz 2003Doğum YeriGörüntüle
4Yusuf Edipd. 1949 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Alaettin Tahird. 1949 - ö. 2004Doğum YılıGörüntüle
6ENVER/ENVERÎ, Enver Artuçd. 09.03.1949 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Nalan Tuntaşd. 08 Mayıs 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Süleyman Kazmazd. 2 Mart 1915 - ö. 22 Şubat 2013MeslekGörüntüle
9Kadircan Kaflıd. 1889 - ö. 1969MeslekGörüntüle
10Levent Yılmazd. 1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Cevdet Yalçınd. 03 Temmuz 1943 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Ahmet Naimd. 1904 - ö. 24 Nisan 1967Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13SEFİLÎ/ KOBLIYANLI SEFİLÎ, Mehmet Efendid. 1870 ? - ö. 1937 ?Madde AdıGörüntüle
14M. Mahzun Doğand. 20 Kasım 1964 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Nurettin Artamd. 1900 - ö. 26 Ekim 1958Madde AdıGörüntüle