Örikağasızade Hasan Sırrı

H. Y.
(d. 9 Ocak 1861 / ö. 1933)
Çevirmen, Hukukçu, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Babası, 19. asrın tanınmış şairlerinden Ahmet Nafiz Paşa, annesi Hasibe Hanım’dır. Türk edebiyatının önemli isimlerinden Nahit Sırrı Örik’in babasıdır. İlköğrenimini İzmir ve Rusçuk Rüşdiyeleri ile Sultan Bâyezîd Rüşdiyesi’nde tamamladı. Ardından Erzurum İdadisi ve 1882’de Mülkiye’nin Yüksek kısmını bitirdi (Çankaya 1968-1969: 129). Mezun olduktan sonra 1882 yılında Hariciye Nezareti’nde çalışmaya ve Darülmuallimin’de Coğrafya öğretmenliğine başldı. 1884 yılında Yıldız Sarayı’nda mütercim olarak görev aldı. 1887 yılında İstanbul Mekteb-i Hukuk’ta Tarih-i Umûmî derslerine girdi. 1891 yılında Maarif Nezareti Mektubçuluğu’na ve Sicill-i Ahval Reisliği’ne getirildi. 1893’te Hukuk Mektebi’ndeki görevine “Hukuk-ı Düvel Müderrisliği” eklendi. Ülkemizde ilk devletler hukuku öğretmeni olarak bilinmektedir. Uzun süre Gümrükler Genel Müdürlüğü’nde çeşitli görevlerde bulundu. 1920 yılında emekli oldu. 1933’te İstanbul’da vefat etti.

Hasan Sırrı, hukukçu kimliği ile öne çıksa da Shakespeare'den yaptığı tercümeler ile Türk edebiyatının ilkleri arasında yer aldı. 1884 yılında İngilizce'den Venedik Taciri tercümesini H. Y. imzasıyla yayımladı. (TDEA 1981: 133) Bu tercüme edebiyatımızda Shakespeare'den yapılan ilk tam oyun çevirisi olarak bilinmektedir. (Şengel 2008: 1) İkinci çevirisini Sehv-i Mudhik adıyla Yanlışlıklar Komedyası'yla yaptı. Bu iki tercümede de Shakespeare'in fazla şiddetli bulduğu bazı ifadelerini Türkler, İslamiyet ve Yahudilikle ilgili hakaret tonu taşıyan cümle ve kelimeleri hafifletmiş veya metinden çıkarmıştır. (TDEA 2004) Ayrıca Vakit gazetesinde tefrika edilen hatıraları II. Abdülhamit devrine ışık tutması açısından önemlidir.

Kaynakça

Mücellidoğlu, Ali Çankaya(1968-1969). "Hasan Sırrı". Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler. Ankara. Mülkiye Şeref Kitabı Hazırlama Bürosu Başkanlığı. c.3. Ankara. s.129.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler/İsimler/Eserler/Terimler(1981). "Hasan Sırrı". Dergah Yayınları. c.4. İstanbul. s.133.

Şengel, Deniz(2008). "SHAKESPEARE’DEN TÜRKÇEYE İLK ÇEVİRİ (1881): MEHMED NÂDİR VE HAMLET’TEN ÜÇ PASAJ". Sosyall Bilimler Dergisi. c. 10. sayı 1. s.1.

Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi(2004). "Hasan Sırrı". Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. c.4. Ankara.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: HALİL CİN
Yayın Tarihi: 15.05.2019
Güncelleme Tarihi: 15.08.2022

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Venedik TaciriMatbaa-i Ebüzziya / İstanbul1884Çeviri
Sehv-i Mudhik(Yanlışlıklar Komedyası)Matbaa-i Ebüzziya / İstanbul1887Çeviri
Muhtasar Osmanlı CoğrafyasıKarabet Matbaası / İstanbul1893Araştırma
Tarih-i UmûmiKarabet Matbaası / İstanbul1893Araştırma
Hukuk-ı Hususiye-i DüvelÂlem Matbaası / İstanbul1898Diğer
Hukûk-ı Düvel Nokta-i Nazarından Osmanlı - İtalya MuhaberesiMatbaa-i Ebüzziyâ / İstanbul1914Diğer
Sultan Abdülhamit Devri Hatıraları ve Saray İdaresiDergah Yayınları / İstanbul2007Hatıra

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Hür Yumerd. 1955 - ö. 1994Doğum YeriGörüntüle
2TURGUT ABDAL/TURGUT BABA/KAZIM OĞLU TURGUT, Turgut Kocad. 1921 - ö. 15.10.1997Doğum YeriGörüntüle
3HAKKI, Seyyid Üsküdarî Yusuf Hakkı Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4GİRYÂNÎ, Süleyman İbn-i İbrahimd. 1861/1870? - ö. 1915/1920?Doğum YılıGörüntüle
5TAHİRÎ, Tahird. 1861 - ö. 1926Doğum YılıGörüntüle
6SÜMMÂNÎd. 1861 - ö. 1915Doğum YılıGörüntüle
7MAHŞAH HANIMd. 1864 - ö. 25.03.1933Ölüm YılıGörüntüle
8VELİ BOZALGANLId. 1880 - ö. 1933Ölüm YılıGörüntüle
9SÜLEYMAN DEDEd. 1860\\\'lar - ö. 1932-1933Ölüm YılıGörüntüle
10Afşar Timuçind. 31 Mayıs 1939 - ö. 26 Temmuz 2024MeslekGörüntüle
11Yahya Kemal Akansud. 21 Haziran 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Bezmi Nusret Kaygusuzd. 10 Şubat 1305/22 Şubat 1890 - ö. 25 Nisan 1961 İzmirMeslekGörüntüle
13Samipaşazade Sezaid. 1859 - ö. 26 Nisan 1936Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hüseyin Avni Ozand. 1881 - ö. 26 Mart 1946Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ali Haydard. 1836 - ö. 1914Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Nahit Sırrı Örikd. 22 Mayıs 1895 - ö. 18 Ocak1960Madde AdıGörüntüle
17HASAN HÜSEYİNd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Hasan Kıyafetd. 01 Mart 1938 - ö. ?Madde AdıGörüntüle