Madde Detay

Trabzonlu şairlerden olan Alaybeyi-zâde Mehmed Hulûsî’nin doğum tarihi ile hayatı hakkında ayrıntılı bilgiye sahip değiliz. Şiirlerinden örnekler de bulunamamıştır. Ancak, onun yazdığı ve Topsakal-zâde Ali Ağa'ya ait olup Akçaabat Mezarlık Camii'nin güneyinde yer alan bir mezar kitabesi tespit edilmiştir (Yüksel 1993: 195). Hilmî, Mehmed Hulûsî ile iki müşterek şiir yazmıştır. Trabzonlu Emîn Hilmî ile yazdığı şiirlerin başlığında Hulûsî, “Mehmed Hulusî Efendi Trabzon Zabtiye Kâtibi Sâbık Alaybey-zâde” şeklinde tanıtılmaktadır. Bu manzumeler vesileyle Mehmed Hulûsî’nin mesleğini öğrenip şiirlerinden örnekler elde etmekteyiz (Aksoyak 2001: 328). Gülbahar Hatun Camii'nin güneyinde yer alan mezar kitabesinden anlaşıldığına göre Mehmed Hulûsî, 4 Ocak 1889 yılında Trabzon'da ölmüştür.

Aksoyak, İ. Hakkı (1999). "Müşterek Şiir Söyleme Geleneği". Türklük Bilimi Araştırmaları. (8): 239-254.

Aksoyak, İ. Hakkı (2001). “Ordulu Tıflî Divanında Müşterek Gazeller”. Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu. Trabzon Valiliği İl Kültür Müd. Trabzon. 305-328.

Albayrak, Hüseyin (2010). Trabzonlu Divan Edebiyatı Şairleri. Trabzon: Trabzon Belediyesi Kültür Yay.

Çiftçi, Ömer. Fatîn Dâvud, Tezkire-i Hâtimetü’l-Eş'âr . ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219117/h/metin.pdf.

Emîn Hilmî (1293). Dîvân-ı Hilmî-i Trabzonî. İstanbul. 328.

İmamoğlu A. Hilmî (2002). “Trabzonlu Şair Emin Hilmî Efendi”. Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu. Trabzon: Trabzon Valiliği İl Kültür Müd. 290.

İmamoğlu, Ahmet H. (2002). "Trabzonlu Şair Mehmet Hilmi Efendi”. Trabzon ve Çevresi Uluslar Arası Tarih. Dil. Edebiyat Sempozyumu. Trabzon: Trabzon Valiliği İl Kültür Müd. 281-90.

İmamoğlu, Ahmet Hilmi (2009). Şair-i Mahir Trabzoni Emin Hilmi Efendi: Hayatı. Edebi Kişiliği, Eserleri ve Divanı. Trabzon: Serander.

İsmail Safa (1308). Huzmâ Safa. İstanbul. 23-24.

Özgül, M. Kayahan (2000). Arayışlar Devri Türk Şiiri Antolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.

Sungur, Necati (1992). "Trabzonlu Divan Şairleri”. Yedi İklim 4 (31): 20-2.

Yüksel, Murat (1993). Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri. I Osmanlı Dönemi. Trabzon: Yunus Dergisi Yay.

Yüksel, Murat (1993). Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri II. Trabzon: Yunus Dergisi Yay.

Yüksel, Murat (1993). Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri. III Cumhuriyet Dönemi. Trabzon: Yunus Dergisi Yay.

Trabzon Zabtiye Kâtibi Sâbık Alaybeyzâde Mehmed Hulûsî Efendiyle İştirâken İnşâd Olunan Gazeldir.

MH Sürmez dakîka vakt-i meserret gelir geçer

HL Durmaz bu kadar sâniye sâ'at gelir geçer

HL Vaktiyle eyle dâmen-i tedbîri der-miyân

MH Mânend-i ebr hâlet-i fırsat gelir geçer

MH Olma kemâl-i hüsnüne magrûr sevdigim

HL Senden bu hüsn ü ân ile şöhret gelir geçer

HL Zülf-i abîr-i dil-keşine olalı esîr

MH Semt-i hayâle her dem o âfet gelir geçer

MH Görsem o serv-i kâmeti vakt-i hırâmda

HL Dilden hayâl-i hevl-i kıyâmet gelir geçer

HL Sen muktedâ-yı câmi-i hüsn ü melâhat ol

MH Mihrâb-ı aşka hayl-i cemâat gelir geçer

MH Bûs-ı lebinden olalı nevmîd ey perî

HL Seyl-i sirişk-i dîde-i hasret gelir geçer

HL Teşne isem de gerçi zülâl-i visâline

MH Fikr-i lebinle hâl-i harâret gelir geçer

H Verir dimâğa gerçi biraz çâşni-i zevk

H Etmez karâr lezzet-i vuslat gelir geçer

MH Zîr-i felekde böyle bulundukça Hilmîyâ

HL Serden Hulûsî nice felâket gelir geçer

Alaybeyzâde Mehmed Hulûsî Efendiyle Müşterek Gazeldir.

HU Hâtır-ı nâ-şâdımı lutfunla şâd etmez misin

Hİ Hâlime ey şâh-ı hüsnüm rahm u dâd etmez misin

Hİ Hasr edip de germî-i ikrâmını agyâra heb

HU Bendeni bir kerre lutfun ile yâd etmez misin

HU Hecr-i la'linle Kızılırmaga döndü çeşmimiz

Hİ Seyr-i seyl-âb-ı hûn-âlûd-ı murâd etmez misin

HU Yandı cismim âteş-i aşkınla gel imdâdıma

HA Ey gül-i nâzım bu hâle itimâd etmez misin

HU Sûret-i endîşe-i âmâlimiz görsen nola

HI Sîne-i âyîne mânendin güşâd etmez misin

Hİ Tîg-ı müjgânınla agyârı zahim-dâr eyleyip

HU Sevdigim hîç ragbet-i ecr-i cihâd etmez misin

HU Müşterek vâdîde nâ-dîde Hulûsî nazm edip

Hİ Bu gazelle Hilmî tenşît-i fuâd etmez misin

(Emîn Hilmî (1293). Dîvân-ı Hilmî-i Trabzonî. İstanbul. 125, 139.)