KEMAL/HAFIZ MİKDAT, Mikdat

(d. 01.01.1866 / ö. 01.01.1941)
hikâye anlatıcısı, âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mikdat’tır. Halk arasında Hâfız Mikdat olarak bilinir. Âşık, 1 Ocak 1866'da Erzurum’un Gez mahallesinde doğmuştur. Çok az tahsil görmesine rağmen gelenek içinde kendini yetiştirmiştir. Âşıklıktan daha çok Erzurum kahvehanelerinde halk hikâyecisi olarak tanımıştır (Uraz 1933: 37-39). Ustası Hasankaleli Serdarî’dir. Kendinden sonra hikâye anlatımında çıraklarından Nalbant İshak Kemalî ve Behçet Mahir gibi güçlü iki şahsiyet yetiştirmiştir. Kemal mahlasını kullandığı şiirlerinde Sümmanî’nin etkileri bariz bir şekilde görülür (Özarslan 2001: 366-367). Hafız Mikdat, 1 Ocak 1941'de Erzurum’da vefat etmiştir.

Erzurum’da öteden beri yoğun olarak var olan halk hikâyesi anlatma geleneğinin ismi tespit edilebilen ilk temsilcisi Hâfız Mikdat’tır. “Kemal” mahlasıyla şiirler söylediği de bilinen (Bulut 1995: 123) Hâfız Mikdat, 1940 yıllarına kadar hikâye geleneğini şehirde canlı tutmuştur (Özarslan 2001: 69). Hâfız Mikdat’tan sonra Erzurum’da bu geleneği devam ettiren çıraklarından Âşık Nalbant İshak Kemalî [1912-1971] 1969'daki Konya Âşıklar bayramına katılmış ve “atışma” dalında ikinci gelerek “Dadaloğlu” ödülü almıştır (Türkmen 1971: 5970). Erzurum’da hikâye anlatma geleneği aynı dönemlerde diğer bir çırağı durumundaki Behçet Mahir [1919-1986] vasıtasıyla 1980’li yılların ortalarına kadar devam etmiştir. Çıraklarının ortaya koyduğu başarılar da Hâfız Mikdat’ın hikâye anlatma geleneği içinde sanat gücü ve tesirini göstermesi bakımından kayda değerdir.

Kaynakça

Bulut, Sebahattin (1995). Erzurum’da İz Bırakanlar. İstanbul: Alemdar Ofset.

Özarslan Metin (2001). Erzurum Âşıklık Geleneği. Ankara: Akçağ Yay.

Uraz, Murad (1933). Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri, İstanbul: Sûhulet Kütüphanesi.

Türkmen, Fikret (1971). “Âşık Kemâlî de Öldü”. Türk Folklor AraştırmalarıMayıs. 3 (262): 5970.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. METİN ÖZARSLAN
Yayın Tarihi: 15.03.2019
Güncelleme Tarihi: 15.08.2022

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958Doğum YeriGörüntüle
2ÜMMANÎ, Yakup Cand. 1913? - ö. 30.01.1983Doğum YeriGörüntüle
3İHSANÎ/İHSAN/BABACAN, İhsan Babacand. 1927 - ö. 23.09.2013Doğum YeriGörüntüle
4HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958Doğum YılıGörüntüle
5ÜMMANÎ, Yakup Cand. 1913? - ö. 30.01.1983Doğum YılıGörüntüle
6İHSANÎ/İHSAN/BABACAN, İhsan Babacand. 1927 - ö. 23.09.2013Doğum YılıGörüntüle
7HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958Ölüm YılıGörüntüle
8ÜMMANÎ, Yakup Cand. 1913? - ö. 30.01.1983Ölüm YılıGörüntüle
9İHSANÎ/İHSAN/BABACAN, İhsan Babacand. 1927 - ö. 23.09.2013Ölüm YılıGörüntüle
10HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958MeslekGörüntüle
11ÜMMANÎ, Yakup Cand. 1913? - ö. 30.01.1983MeslekGörüntüle
12İHSANÎ/İHSAN/BABACAN, İhsan Babacand. 1927 - ö. 23.09.2013MeslekGörüntüle
13HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ÜMMANÎ, Yakup Cand. 1913? - ö. 30.01.1983Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İHSANÎ/İHSAN/BABACAN, İhsan Babacand. 1927 - ö. 23.09.2013Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958Madde AdıGörüntüle
17ÜMMANÎ, Yakup Cand. 1913? - ö. 30.01.1983Madde AdıGörüntüle
18İHSANÎ/İHSAN/BABACAN, İhsan Babacand. 1927 - ö. 23.09.2013Madde AdıGörüntüle