Kenan Hulusi Koray

(d. 1906 / ö. 23 Mayıs 1943)
Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Lise öğrenimini İstanbul Erkek Lisesi’nde tamamladıktan sonra üniversite öğrenimi için İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ne kaydolduysa da bu okulu bitirmeyip gazetecilik ile ilgilenmeye başladı. 1934’te girdiği Vakit gazetesinde yazı işleri müdürlüğü görevini üstlendi. Geniş kesime ulaşan hikâyelerinin birçoğunu bu gazetedeyken yayımladı. Adapazarı’nda yedek subayken tifüse yakalanarak vefat etti. Kabri Adapazarı’ndadır.

Kenan Hulusi Koray, üniversite yıllarında (1927-1928) Servet-i Fünun dergisinde ilk hikâyelerini yayımladı ve ilgi topladı. 1928’de Yedi Meşaleciler olarak tanınan edebî topluluğun yayın organı Meşale’de yazmaya başladı. Behçet Necatigil, onun “Yedi Meşale topluluğunun tek nasiri” (2006: 250) olmasına dikkat çeker. Gerçekten de topluluğun diğer bütün üyeleri şairdir ancak Koray’a bu topluluk içinde “hikâye şairi” denilmektedir. M. Kayahan Özgül, bu durumu, yazarın kimi hikâyelerindeki “mısraı andırır sentaksı, şiir dili ve imaj zenginliği ile Yedi Meşale şairlerinin prensiplerine yakın [olması]”na (2013: VII) bağlar. Yazarın ilk kitabı da bu dönemde kaleme aldığı Bir Yudum Su (1929) adında uzun bir hikâyeden oluşur. Takip eden yıllarda yazar, Mektep ve Muhit dergilerinde hikâyelerini yayımlamayı sürdürür. Koray, korku türünde ve gotik diyebileceğimiz tarzda hikâyeleriyle de Cumhuriyet dönemi edebiyatı içinde farklılık oluşturan yazarlardandır. Yazarın ilk kez 1938 yılında Vakit gazetesinde tefrika edilen bir de romanı vardır: Osmanoflar. O dönemde özellikle Sait Faik Abasıyanık’ın kitaplaşmasını çok istediği bu eser, ancak yıllar sonra, 2004’te İnci Enginün’ün çabalarıyla kitap olarak yayımlanabildi.

Koray’ın hikâyeciliği 1930’lara kadar hayli egzotik konulara dayalı süslü bir üsluba sahipken bu tarihten itibaren gazeteciliğe başlamasıyla değişikliğe uğrar. Bekir Sıtkı Kunt’a göre, 1930’a kadar “hep renkli, ahenkli, Japon fenerleri gibi süslü, krizantemlerle bezeli, şiirli nesirler” yazan Koray, gazeteci olduktan sonra “halkı, köylüyü, işçiyi anlatan, realist hikâyeler yazmaya başlar” (Aktaran: Enginün 2004: 7). Ondaki bu realist yöndeki değişimi bir geriye gidiş olarak görenler kadar olumlu karşılayanlar da olmuştur. Söz gelimi, Ömer Faruk Toprak, yazarın Bahar Hikâyeleri kitabıyla görülen realist yazın anlayışını değerlendirirken Kenan Hulusi’de öyküyü zevkle okutan biçemin varlığından söz eder ve “realizmin toplumsal ve estetik olanakları içinde bu noktalar göz önünde tutulursa istenen özellikte öykünün yazılabileceğini” (1999: 92) ifade eder. Kenan Hulusi, kısa sayılabilecek yazın hayatı içerisinde bunu başarmış sayılabilir. Özellikle küçük hikâye tekniğine önem vererek bu yolda ciddi bir mesafe kat etmiş, sonraki yazarlar için örnek olmuştur. Ayrıca onun Maupassant tarzı olarak da bilinen olay hikâyeciliği tekniğinde ısrar etmiş olması da gözden kaçmamaktadır. Koray’ın korku türünde yayımladığı hikâyelerin ise bütün orijinalliğine rağmen yeterince üzerinde durulmamıştır.

Kenan Hulusi’yi edebiyat camiası içinde beğenen hatta onu usta belleyen önemli bir yazar Sait Faik’tir. O, bir röportajında Koray’ın harikulade récit (nesir) ve hikâyeler yazdığına dikkat çeker. Behçet Necatigil de Koray’ın olgunluk eserlerini vermeye başlamışken aramızdan ayrıldığını belirterek bu sebeple onun erken ölümüne üzülenlerdendir. Yazarın günümüzde farklı yayınevlerince bir arada yayımlanan eserleri ciddi bir gözle değerlendirilmeye muhtaçtır.

Kaynakça

Aliyazıcıoğlu, Hamide (2007). “Kenan Hulusi Koray’ın Edebî Kişiliği ve Hikâyelerinin İncelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi.

Enginün, İnci (2004). “Sunuş”. Yaz ve Aşk Hikâyeleri (İçinde). İstanbul: Doğan Kitap.

Necatigil, Behçet (1999). “Kenan Hulûsi ve ‘Hikâyeler’i”. Düzyazılar I. İstanbul: YKY.

_______ (2006). “Kenan Hulûsi” Maddesi. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları.

Özgül, M. Kayahan (2013). “Bir Dostum ve Bir Posthume: Kenan Hulûsi”. Beşer Dakikalık Hikâyeler. Ankara: Kurgan Edebiyat.

Sezer, Fatma (2012). “Kenan Hulusi Koray'ın Muhit Dergisindeki Nesir Yazıları”. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi.

Toprak, Ömer Faruk (1999). “Kenan Hulusi”. Ömer Faruk Toprak’ın Kaleminden Portreler (Haz. Füruzan Toprak). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. SERHAT DEMİREL
Yayın Tarihi: 28.09.2019
Güncelleme Tarihi: 07.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Bahar HikâyeleriÇığır Kitabevi / İstanbul1939Hikâye
Son Öpüşİnkılâp Kitabevi / İstanbul1939Hikâye
Bir Otelde Yedi KişiSemih Lütfi Kitabevi / İstanbul1940Hikâye
Bir Yudum SuTürkiye Yayınevi / İstanbul1944Hikâye
HikâyelerBaşbakanlık Kültür Müsteşarlığı Yayınları / İstanbul1973Hikâye
Beşer Dakikalık HikâyelerKurgan Edebiyat / Ankara2000Hikâye
OsmanoflarDoğan Kitap / İstanbul2004Roman
Yaz ve Aşk HikâyeleriDoğan Kitap / İstanbul2004Hikâye
Kavaklıkoz Hanı’nda Bir VakaGram Yayınları / İstanbul2016Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ABDÜLHAK MİHRÜNNİSAd. 1864 - ö. 1943Doğum YeriGörüntüle
2HÂŞİM, Seyyid Mehmed Hâşim Efendid. ? - ö. Nisan-Mayıs 1723Doğum YeriGörüntüle
3ŞEFÎK, Recâî-zâde İbrâhîmd. 1808 - ö. 1856Doğum YeriGörüntüle
4Abdullah Ziya Kozanoğlud. 16 Ocak 1906 - ö. 29 Mart 1966Doğum YılıGörüntüle
5Musa Celild. 15 Şubat 1906 - ö. Ağustos 1944Doğum YılıGörüntüle
6İsmail Safa Esgind. 1906 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ELİ ŞAMİL OĞLU ŞAİROVd. 1911 - ö. 1943Ölüm YılıGörüntüle
8CAHANBAHIŞ, Gul Yunusd. 1912 - ö. 1943Ölüm YılıGörüntüle
9Hüseyin Danişd. 1870 - ö. 1943Ölüm YılıGörüntüle
10Orhan Asenad. 7 Ocak 1922 - ö. 15 Şubat 2001MeslekGörüntüle
11Recaizade Mahmut Ekremd. 1 Mart 1847 - ö. 31 Ocak 1914MeslekGörüntüle
12Cengiz Abdullayevd. 7 Nisan 1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Ahmet Sargınd. 01 Ocak 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14AYHAN SARIİSMAİLOĞLUd. 1932 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Bahattin Gemicid. 16 Mart 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HULUSî, Cerrah Kasım Paşa-zâde Zâhid Ahmed Hulûsî Beyd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Kenan Bibercid. 1965 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Yaman Korayd. 1934 - ö. 06 Mart 2006Madde AdıGörüntüle