Madde Detay

Eskişehir’de doğdu. Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden lisans ve lisansüstü derecelerini aldı. Uzun yıllar bankacılık sektöründe çalıştı. Çeşitli edebiyat dergilerinde yazıları yayımlandı, çeviriler yaptı. Daha sonra Günışığı Kitaplığı tarafından Berber Pire Tellal Deve ismiyle kitaplaştırılan Evvel Zaman İçinde dosyasıyla 2004 yılında Tudem Yayınevi Çocuk Kitapları Yarışması'nda masal kategorisi mansiyon ödülünü aldı. 2005 yılında Ablamı Nereye Kaçırdılar isimli dosyasıyla Bu Yayınevi dedektif romanları yarışmasında birinci oldu. “Gizli Silahın Formülü Hangi Zarfta?” ve “Ağaçlar Yemek Yapar mı?” adlı öyküleri Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneğinin 2006 Sulhi Dölek Ödülü’ne değer görüldü. Bu iki öyküyü Gizli Formül Hangi Zarfta? ismiyle romanlaştırdı. Pek çok sosyal sorumluluk projesinde yer aldı. İstanbul’da yaşayan Gülsevin Kıral, evli ve iki çocuk annesidir.

Asıl mesleği bankacılık olmasına rağmen çocukları ve çocuklar için yazmayı çok seven Gülsevin Kıral, yazma serüvenine Ablamı Nereye Kaçırdılar? adlı polisiye türdeki eserle başlar. Kıral’ın tercih ettiği tür genellikle polisiye olmakla birlikte son yıllarda daha çok eğlenceli, eğlendirirken ders veren nitelikteki çocuk romanlarına yöneldiği görülür. Ayrıca yazarın sık aralıklarla eser kaleme almak yerine sayıca az ancak nitelik bakımından kusursuz eserler vermeyi hedeflediği söylenebilir.

Gülsevin Kıral’ın eserlerinde temalar; tarihî eser kaçakçılığı ve bunun bir suç olduğu, tarihî eserlerimizin korunması gereken kültürel değerlerimiz olduğu, yardımlaşma, akran zorbalığı, haksızlığa karşı gelme, çocukların masumluğu, göç ve göçün getirdiği sıkıntılarla mücadele şeklinde sıralanabilir. Özellikle Ömer Hepçözer Dedektiflik Bürosu Serisi'nden çıkan İstanbul’u Çalıyorlar ve Çalınan Kent adlı eserlerde Kıral’ın İstanbul özelinde Türkiye’nin tarihsel nitelikteki sembol yapılarını romanların kurgusu içerisinde çocuk okura sunduğu görülür. Yazar, bu yapıların nerede yer aldığını, tarihini, önemini çocuk okura iletirken kesinlikle öğretici bir üsluptan uzak durur. Metnin olağan akışı içerisinde macera takip edilirken bu bilgiler de kurguya eşlik eder. Kıral’ın eserlerinde görülen bir diğer tema da “göç”tür. Özellikle Umut Sokağı Çocukları adlı eserde konu edinilen göç, Gülsevin Kıral’ın Türkiye gündeminden uzak bir yazar olmadığını da gösterir. Çünkü Türkiye’nin 2011 Suriye iç savaşı sonrasında maruz kaldığı göçmen hareketliliği beraberinde bazı toplumsal etkiler de oluşturmuştur. Bu noktada yazar, canlarını kurtarabilmek için ülkelerini zorunlu olarak terk eden insanlara yardım edilmesi gerektiğini vurgular.

Gülsevin Kıral’ın eserlerini genellikle 10-14 yaş aralığındaki çocuklar için kaleme aldığı görülür. Bununla birlikte geleneksel masal ve fıkraları çocuklar için yeniden kaleme aldığı Berber Pire Tellal Deve isimli eserinde hedeflediği yaş grubunun 8-12 olduğu söylenebilir. Kıral’ın eserlerinde eserin hangi yaş grubuna yönelik kaleme alındığıyla ilgili bir ibare bulunmaz. Bu da yazarın keskin çizgilerle belirlenmiş bir yaş grubu anlayışına uzak olduğunu gösterir.

Gülsevin Kıral’ın eserlerinde genellikle gerçekçi, çocuk okurun her an karşılaşabileceği karakterler oluşturmaya dikkat ettiği görülür. Örneğin İstanbul’u Çalıyorlar ve Çalınan Kent adlı eserlerin baş kahramanı Mustafa, 12-13 yaşında her çocuk gibi tatillerde evde kaldığı için sıkılan, yaşı gereği sürekli bir macera ve heyecan arayan bir karakter olarak resmedilir. Mustafa’nın babası Mahmut bir polistir. Ve polislere mahsus şüpheci tavrı hep ön plandadır. Kıral’ın eserlerinde kahramanlar, zaman zaman hata yapabilirler. Bu hatadan dolayı pişman olup iyi insan olmaya karar verebilirler. Ya da tam tersi var güçleriyle kötülük yapmaya çalışıp sonunda adalete teslim edilebilirler. Bazen çocuğuna haksızlık yapan ana-babalar, hatalarını anlayıp çocuklarından özür dileyebilirler. Bunun yanında yazar, kadın-erkek arasındaki duygusal ilişkilere de dozunda yer vererek kurguyu daha ilgi çekici hâle getirmeye çalışır. Kıral’ın eserlerinde suç işleyen, kötülük yapan, iyilik yapan insanları engellemeye çalışan bireyler hep vardır. Ancak bunlar kesinlikle olumlanmazlar. Bu da yazarın bu noktada bilinçli bir tercih kullandığını gösterir. Bu bağlamda Gülsevin Kıral’ın eserlerinde karakter oluştururken dikkatli davrandığı; sadece iyi ya da sadece kötü karakter oluşturmadığı yani idealize karakter sarmalına düşmediği; karakterlerini gerçekçi bir şekilde resmettiği çıkarımı yapılabilir.

Gülsevin Kıral’ın eserlerini kaleme alırken genellikle roman türünü tercih ettiği görülür. Bunun nedeni roman türünün konu, karakter ve kurgu olarak yazara daha geniş bir hareket imkanı sağlamasıdır. Sadece Berber Pire Tellal Deve adlı eserinde öykü-şiir formunu tercih eder. Zaten bu eser, geleneksel masal ve fıkraları yeniden yorumladığı bir yapıdadır. Bu nedenle yazar bu eserde böyle bir form tercih etmiştir. Yazarın eserleri, sayfa sayısı bakımından 110-160 sayfa aralığındadır. Bu noktada Kıral’ın, eserlerinin hacimlerinde de bilinçli bir tercih yaparak hitap ettiği yaş grubunun özelliklerini dikkate aldığı görülür. Yazarın zaman kullanımı konusunda da genellikle doğrusal zaman çizgisini tercih ettiği dikkat çeker. Yani “flashback” denilen geri dönüşlere yer verilmez. Bunun da hitap edilen yaş grubu bakımından olumlu bir durum olduğu söylenebilir. Gülsevin Kıral’ın eserlerinde mekan olarak gerçek mekanları tercih ettiği göze çarpar. Bu, Ömer Hepçözer Dedektiflik Bürosu Serisi için anlaşılabilir bir durumdur. Çünkü bu eserlerin temel kurgusu zaten İstanbul’un tarihî değerleri üzerinedir. Ancak yazar, diğer eserlerinde de gerçek mekanları tercih ederek çocuk okura adeta kendi etrafından, gerçekçi bir dünya çizer. Bu noktada Kıral’ın bu seçiminin de tesadüf olmadığı düşünülebilir. Gülsevin Kıral, eserlerinde genellikle ilahi bakış açısını kullanır. Kurgu; kahramanların düşüncelerini, geçmiş yaşantılarını bilen bir anlatıcı gözünden takip edilir. Ancak yazar, eserin akışına kesinlikle müdahale etmez. Okunan kitaptaki olayların bir kurgu olduğunu okura hissettirmez.

Gülsevin Kıral’ın cümle uzunlukları ve sözcük seçimi bakımından çocuk okuru göz önünde tutan bir yaklaşım içinde olduğu söylenebilir. Eserlerinde kısa cümleler tercih eden yazar, Türkçe kelimeler kullanmaya da özen gösterir.

Çocuklar için kaleme alınan kitaplarda sadece eserlerin kurgu, dil ve üslup gibi özellikleri değil dış yapısı ve biçim özellikleri de önem taşır. Gülsevin Kıral, eserlerinin genellikle (12x18cm) boyutunda basılmasını tercih eder. Bu durum, eserlerin muhatabı durumunda olan çocuklar için doğru bir yaklaşımdır. Çünkü çocukların okuduğu kitapların büyük boy olması tercih edilen bir durum değildir. Kitapların kapak tasarımları içerikleriyle ilgili okura fikir verecek şekilde tasarlanmıştır. Bunun yanında kitapların iç sayfalarında az da olsa resimlerin bulunduğu dikkat çekmektedir. Ancak eserlerin kapaklarında kullanılan renkli resimlerin tam tersine bir tanesi hariç kitapların iç sayfalarındaki resimlemelerde siyah-beyaz resimler kullanılmıştır. Bunun yanında eserlerin kurguları içinde kahramanların sosyal medya aracılığıyla birbirlerine olan mesajlarına yer verilerek sadece içerik açısından değil görsellik olarak da bir çekicilik sağlanmaktadır.

Bütün bunlardan yola çıkarak Gülsevin Kıral’ın çocuklar için kaleme aldığı eserlerde gerek iç yapı özellikleri gerekse dış yapı bakımından hitap ettiği yaş grubunu ve bu yaş grubunun özelliklerini göz önünde tuttuğu söylenebilir. Ayrıca Kıral’ın gerek çocukların ilgiyle okudukları polisiye türde yazdığı eserleriyle gerekse farklı temaları ele alan kitaplarıyla Türk çocuk edebiyatının önemli ve seçkin bir ismi olduğu tespitini yapmak mümkündür.