Madde Detay

Ali Kızıltuğ, 1944 yılında Sivas’ın Divriği ilçesine bağlı Mursal köyünde dünyaya gelmiştir. Daha iki yaşındayken annesini kaybetmiş ve babaannesi Elif Ağa’nın elinde büyümüştür. On altı yaşında Fatma Hanım ile evlenmiş, mutlu bir evlilik sürmüştür (Kılıçarslan vd. 2011: 27). Eşi hastanede yatarken yazdığı şiirde “Işığım karardı sobam tütmüyor/ Oğlum gızım bir telini tutmuyor/ Kesildi komşular gelip gitmiyor/ Her şey senlen güzel imiş belloldu” diyerek eşine muhabbetini ve bağlılığını dile getirmiştir. Kızıltuğ’un ikisi erkek, ikisi de kız olmak üzere dört çocuğu vardır.

Kızıltuğ, askere gittikten sonra 1967 yılında Ankara'da Devlet Demiryollarında daktilo memuru olarak memuriyete başlamıştır. 1969 yılında "Asrı Gurbet Harap Etmiş Köyümü" adlı ilk kırkbeşlik plağını çıkarmıştır. “Ben Ağayım Ben Paşayım Diyenler, Kapıları Kitlemişler Gel Hele”, “Barabar”, “Dam Üstüne Çul Serer” adlı plaklarını da aynı yıl çıkarmıştır. Bu plaklarının çıkması üzerine İstanbul’a gitmiş ancak burada aradığı ortamı bulamayarak babasının ölümü üzerine köyüne dönmüştür (Kılıçarslan vd. 2011: 27). 1971’de Türkiye genelindeki “Eser ve Felsefe” adlı bir şiir yarışmasına katılmış, irticalen söylediği eserle Türkiye birincisi olmuştur. Âşıklık kapısını ilk olarak bu yarışmayla araladığını söyleyen Kızıltuğ’u bu yarışmadaki derecesi oldukça yüreklendirmiş ve onu daha fazla şiir yazmaya sevk etmiştir (Kılıçarslan vd. 2011: 27). Kızıltuğ, 1971’de köyünden Divriği’ye oradan da Ankara’ya taşınmıştır. Kızıltuğ, Mamak Belediyesi Yazı İşleri ve Kararlar Müdürlüğünde genel evrak şefi olarak görev yapmış, 2000 yılında emekli olmuştur (Kılıçarslan vd. 2011: 27). Kızıltuğ’un 2160 eseri bulunur ve bunların 152'den fazlası sanatçılar tarafından seslendirilmiştir. 103 plak ve 87 kaseti mevcuttur (www.ozanalikiziltug.com). Ali Kızıltuğ’un eserlerini günümüzde pek çok sanatçı seslendirmiştir. “Gel Hele”, “Dam Üstüne Çul Serer”, ”A Lelim Nenni, Kınalım Nenni”, “Hangi Dağın Ardındasın Sevgilim”, “Aşağıdan Bir Yel Esti Dallarıma” bunlardan bazılarıdır (Kılıçarslan vd. 2011: 27). Ayrıca Kızıltuğ, “Dumanlı Yol”, “Matris Cezaevi” adlı dizilerde de rol almıştır. Kızıltuğ, kendini "Ne yârimden vazgeçtim, ne sazımdan, ne de vatanımdan vazgeçtim. Nasıl Mursal'dan geldiysem o mazlum, sefil, tertemiz bir köylü çocuğu isem şimdi de aynıyım". diye anlatmıştır (Kılıçarslan 2011: 31). Kızıltuğ, kanser nedeniyle 13 Aralık 2017'de vefat etmiş ve doğduğu köyde defnedilmiştir.

Kızıltuğ, 1958 yılında bağlama çalmaya başlamıştır. Bağlamayı köylüsü Abbas Çiftçi’den öğrenmiştir. Sazı için tel olarak atın kuyruğundan kopardığı at kılını kullanan şair, tezene olarak da kiraz ağacının kabuklarını kullanmıştır (Kılıçarslan vd. 2011: 27). Kızıltuğ, uzun sap bağlamasını Hüseyni düzeninde çalmıştır (www.ozanalikiziltug.com). Küçük yaşlarda annesiz kalma ve çokça acıyla dolu bir gençlik yaşamına bir de Ankara’ya taşındığı yıllardaki geçim zorluğu eklenince çok sıkıntı çeken âşık, sazına sarılmış ve dertlerini onun diliyle anlatmıştır (Kılıçarslan vd. 2011: 27). Kendi memleketinden çeşitli ekonomik sebeplerle ayrılmak zorunda kalan âşık kendisi gibi İstanbul ve Ankara’ya göç etmek zorunda kalan köylülerinin hâline üzülmüş ve ilk şiirini de bu sebeple yazmıştır (Kılıçarslan vd. 2011: 27). Kızıltuğ’un “Yamadağları”, “Gurbet Yolcusu”, ”Suriye” “Kader” ve “Arabistan Çölleri” gibi hikâyeli türküleri de bulunmaktadır.

Kızıltuğ’un yetiştirdiği saz çalıp şiir söyleyen öğrencileri arasında Murtaza Yalçın, Hasan Erdoğan, Ali Baştuğ da bulunmaktadır (Kılıçarslan vd. 2011: 27; Özhan vd. 1992: 206). Kızıltuğ yurt içi ve yurt dışında pek çok konser, âşık şöleni, şenlik ve toplantılara katılmış; pek çok ülkede konserler vermiştir (Kılıçarslan vd. 2011: 27). Ali Kızıltuğ, Ozan–Der’in İkinci Başkanlığını ve Anadolu Ozanları Derneğinin Genel Başkanlığını yapmıştır. Kızıltuğ’ un Baykuşlara Kalan Köy ve Sorma Efendim adlı iki şiir kitabı bulunur.