LEBÎB, Necîb-zâde Ahmed

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şuara tezkirelerinde ve diğer kaynaklarda adı anılmayan şairin varlığını Naci Kum (1947) ve Ahmet Emin Güven’in (2000) mahallî mecmualar üzerine yaptıkları çalışmalar sayesinde öğrenebilmekteyiz. Şair hakkında daha geniş bilgiler veren Güven’e göre, asıl Adı Ahmed Lebîb olan şair Kayserilidir. Necîbzâde Süleyman Efendi’nin oğludur. Dedesi Necîb Efendi’ye nispetle Necîbzâde olarak tanınmıştır. Tahsil hayatı hakkında bilgi bulunmamakla birlikte iyi bir eğitim gördüğü anlaşılmaktadır. Fatih Mecmuası’na kendi el yazısıyla naklettiği bilgilere göre şeceresi Hz. Peygamber soyundan gelen Osman Efendi adlı bir zata kadar uzamaktadır. Yine aynı mecmuadaki kendi notlarına göre 1185 Ramazanı başında (Aralık 1771) Seyyide Şerife Hanım’la evlenmiş ve 1772 yılında Süleyman, 1775 yılında Mehmed Nurullah adlı çocukları dünyaya gelmiştir. Görevleri arasında Develi Karahisarı (Yeşilhisar) kadılığı ile kendisi gibi Kayserili şairlerden olan Abdullah Hüsnî Efendi ile Kayseri Başkitabeti makamında birkaç kez halef-self oldukları, şair hakkında bilinenler arasındadır (Güven 2000: 50-51). Şairin doğum ve ölüm tarihleri bilinmemekle birlikte, düştüğü tarih manzumeleri ve ailesi hakkında kendi kalemiyle düştüğü notlara nazaran 18. yüzyıl içinde yaşayıp yine aynı yüzyılda, belki 19. yüzyıl başında öldüğü söylenebilir.

Gerek Naci Kum’un, gerekse Ahmed Emin Güven’in neşrettikleri şiirlerin hemen tamamının “tarih manzumesi” olduğuna bakılırsa Lebîb’in tarih düşürme konusunda usta ve buna hevesli bir şair olduğu söylenebilir. Naci Kum, aşağıda örnek olarak verilen manzumenin Lebîb’in, vaktiyle Kayseri’ye kadı olarak gelen ve muhtemelen Azîzî mahlasını kullanan Hacı İbrahim Efendi hakkındaki bir kudumiyye olduğunu söylemektedir.

Kaynakça

Güven, Ahmet Emin (2000). Kayseri’de Yazma Mecmualar ve Muhtevalarından Seçmeler. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yay. 50-88.

Köksal, M. Fatih (1998). Kayserili Divan Şairleri. Kayseri: Geçit Yay. 113-115.

Kum, Naci (1947). “Kayseri Hakkında Notlar, Vesikalar III”. Erciyes (Kayseri Halkevi Dergisi). 5(53): 9-13.

Satoğlu, Abdullah (1970). Kayseri Şairleri. Ankara: As Matbaası. 42.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 01.01.2014
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Kudûmiye

             Açılsun lâleveş erbâb-ı irfân bâğ-ı âlemde

Ki güller gibi handân olacak dem geldi sultânum

 

Ahâlîsi bu şehrün hayliden kalmışdı mâtemde

Kudûmunla kamusı şâd u mesrûr oldı sultânum

 

Husûsâ ehl-i ilm ü fazl u irfân cümle ser-tâ-pâ

Serî’an izz ü ikbâle du’âlar kıldı sultânum

 

Sen ol zât-ı fezâ’ilmend-i devrân u zamânsın kim

Kudûmunla Hudâ bârânı neşr eyledi sultânum

 

Azîzisin Hudâ’nun hem mevâlînün ser-efrâzı

Vücûh-ı belde teşrîfünle izzet buldı sultânum

Safâ sürsün zamân-ı devletünde ehl-i irfân hep

Bilâd-ı Kayserî’nün bahtları açıldı sultânum

 

Hemân Allah masûn itsün kederden zât-ı zî-şânun

Keremle cümle dâ’îler bu dem kâm aldı sultânum

 

Mübârek-bâd vâlâ mesned-i şer’ün kerem-kârâ

Muvaffak olasun dâ’im Azîzî geldi sultânum

 

İki peyk-i sabâ kalkup Lebîb-âsâ didi târîh

Azîzî mesnedün şer’-i Muhammed oldı sultânum- 1189

(Kum, Naci (1947). “Kayseri Hakkında Notlar, Vesikalar III”. Erciyes (Kayseri Halkevi Dergisi) 5(53): 12; Güven, Ahmet Emin (2000). Kayseri’de Yazma Mecmualar ve Muhtevalarından Seçmeler. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yay. 52.)

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Abdullah Akayd. 1930 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2OSMANCIKOĞLU, Hamdi Öztosund. 1908 - ö. 1945Doğum YeriGörüntüle
3Turan Koçd. 3 Mayıs 1952 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Abdullah Akayd. 1930 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5OSMANCIKOĞLU, Hamdi Öztosund. 1908 - ö. 1945Doğum YılıGörüntüle
6Turan Koçd. 3 Mayıs 1952 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Abdullah Akayd. 1930 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8OSMANCIKOĞLU, Hamdi Öztosund. 1908 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
9Turan Koçd. 3 Mayıs 1952 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Abdullah Akayd. 1930 - ö. ?MeslekGörüntüle
11OSMANCIKOĞLU, Hamdi Öztosund. 1908 - ö. 1945MeslekGörüntüle
12Turan Koçd. 3 Mayıs 1952 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Abdullah Akayd. 1930 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14OSMANCIKOĞLU, Hamdi Öztosund. 1908 - ö. 1945Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Turan Koçd. 3 Mayıs 1952 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Abdullah Akayd. 1930 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17OSMANCIKOĞLU, Hamdi Öztosund. 1908 - ö. 1945Madde AdıGörüntüle
18Turan Koçd. 3 Mayıs 1952 - ö. ?Madde AdıGörüntüle